والفجر 4

* نگاه راهبردی: استراتژی تعقیب متجاوز که پس‌از آزادسازی خرمشهر در دستورکار فرماندهی جنگ قرار گرفت با هدف تهدید بصره دنبال شد؛ اما تنبیه متجاوز به جبهه‌های جنوب محدود نشد. طراحان نظامی جبهۀ شمال را هم برای ادامۀ راهبرد تنبیه متجاوز مدنظر قرار دادند. عملیات والفجر 4 که با هدف تصرف منطقۀ شیلر و کوتاه‌کردن فاصله بین نیروهای خودی در دو محور بانه و مریوان طراحی شده‌بود، زمینه‌ساز نبردهای بعدی در استان سلیمانیه عراق شد.

* موقعیت منطقه: فرورفتگی سرزمین عراق در منطقۀ مرزی مشهور به دشت شیلر در خاک ایران، فاصلۀ دو شهر مرزی بانه و مریوان را بسیار طولانی کرده‌بود. درصورتی‌که در وضعیت جنگی کوتاه‌شدن فاصلۀ این دو شهر با اهمیت بود. علاوه‌بر این، حکومت عراق از این بریدگی مرزی سوءاستفاده می‌کرد و یکی از راه‌های مواصلاتی آنان برای تجهیز و پشتیبانی ضدانقلاب درۀ شیلر بود.

پیش‌از آغاز عملیات، دشمن در شهر پنجوین و سورن دو تیپ مستقر کرده‌بود و هر تیپ یک گردان (+) را به‌صورت گروهانی در خط چیده‌بود. همچنین دشمن به‌دلیل حضور عناصر ضدانقلاب، از نقل و انتقالات نیروهای خودی باخبر می‌شد. همچنین با نزدیک‌شدن زمان عملیات، به تعداد یگان‌های دشمن در منطقه افزوده شد و به شانزده تیپ پیاده، هفت گردان کماندویی، چهار گردان زرهی و پانزده گردان توپخانه رسید.

مرحلۀ اول: تأمین ارتفاعات لری، گرمک و کنگرک در محور بانه و تأمین ارتفاعات پنجوین (زله) مارو و خلوزه در محور مریوان.

مرحلۀ دوم: تصرف ادامۀ ارتفاعات سورن و کانی‌مانگا که در نتیجۀ آن، تمام هدف‌های عملیات تأمین می‌شد.

* مأموریت لشکر 41 ثارالله: قرارگاه حمزه سیدالشهدا فرماندهی عملیات را برعهده داشت. ابتدا مقرر شده‌بود که لشکر 41 ثارالله در احتیاط قرارگاه باشد؛ بنابراین خط حدی به لشکر واگذار نشد؛ اما ساعتی قبل‌از شروع عملیات قرارگاه مرکزی تصمیم گرفت در مرحلۀ اول عملیات، لشکر 41 ثارالله را به‌کار گیرد؛ ازاین‌رو بستن درۀ شیلر و تصرف ارتفاع پنج‌تن و ارتفاع قوچ‌سلطان، که مشرف بر شهر پنجوین بود، به لشکر 41 ثارالله واگذار شد و این لشکر مانور گردان‌های خود را چنین طراحی کرد:

1. گردان یا مهدی(عج) به فرماندهی عباس حسینی به‌عنوان گردان پیشتاز با یک گروهان، خط جنوب‌غربی ارتفاعات شرق پنجوین را شکسته، با دو گروهان دیگر، قلۀ 1530 را فتح کند.
2. گردان حسین‌بن‌علی(ع) به فرماندهی مهدی هنری با دو گروهان ارتفاع 1470 را تصرف کند و گروهان سوم از تپه تخم‌مرغی به‌طرف ولیاوه حرکت و ارتفاعات کوچک منطقه را پاکسازی کند.
3. گردان حضرت رسول(ص) به فرماندهی رضا عباس‌زاده در احتیاط لشکر و کنار تپۀ شهدا مستقر بود.

* شرح عملیات: مرحلۀ اول: گردان‌های یا مهدی(عج) و حسین‌بن‌علی(ع) ساعت 21:30 روز عملیات از تپۀ شهدا به‌سوی مواضع دشمن حرکت کردند. در ساعت 2:34 بامداد، ابتدا گردان یا مهدی و دقایقی بعد گردان حسین‌بن‌علی(ع) با دشمن درگیر شدند و تا ساعت 3:53 بامداد به بیش از 70 درصد از اهداف خود دست یافتند و موفق شدند یال‌های مقابل ارتفاعات پنج‌تن و یک پادگان نزدیک هرگنه را تصرف کنند. بدین ترتیب، در مرحلۀ اول، به‌جز گروهانی که مأموریت حمله به قرارگاه دشمن در ولیاوه را داشت و به‌دلیل برخورد با میدان مین، به نفرات دستور بازگشت داده شد، بقیه با موفقیت به اهداف خود دست یافتند. با روشن‌شدن هوا، فرمانده لشکر از خط مقدم بازدید کرد. رزمندگان لشکر 41 ثارالله ارتفاعات 1530 و 1470 و چند ارتفاع کوچک ولیاوه را تصرف کرده‌بودند؛ ولی با توجه به اینکه ارتفاعات سنگ‌معدن و کله‌قندی در جناح چپ لشکر ثارالله تأمین نشده‌بود و آتش سنگینِ احاطه‌ایِ دشمن از سه طرف روی نفرات لشکر ثارالله ریخته می‌شد، به دستور فرمانده لشکر، گردان‌های درگیر ساعت 9 به مواضع قبلی خود بازگشتند. در این مرحله از عملیات یکی از فرماندهان گردان‌ها شهید و یکی نیز مجروح شد.

مرحلۀ دوم: در این مرحله، گردان فجر مأموریت گردان یا مهدی را که با عقب‌نشینی لشکر ثارالله ناموفق مانده‌بود، اجرا کرد. تصرف ارتفاع 1470 نیز به گردان حضرت رسول(ص) واگذار شد. همچنین گردان علی ولی‌الله(ع) ارتفاعات ولیاوه را تصرف کرد و گردان محرم نیز در احتیاط لشکر قرار گرفت.

در مرحلۀ دوم عملیات، گردان‌های لشکر 41 ثارالله در 1 آبان 1362 ساعت 21 از تپه تخم‌مرغی حرکت خود را آغاز کردند. گردان فجر پس‌از نبردی سخت، ارتفاع 1530 را تصرف کرد. گرادن‌های حضرت رسول(ص) و علی ولی‌الله(ع) نیز قبل‌از روشن‌شدن هوا به اهداف خود رسیدند. با روشن‌شدن هوا، مواضع رزمندگان لشکر 41 ثارالله زیر آتش سنگین قوای دشمن قرار گرفت؛ اما با وجود شرایط سخت و پاتک‌های پی‌درپی دشمن، رزمندگان لشکر 41 ثارالله مقاومت کردند و از ورود دشمن به منطقه جلوگیری کردند.

در 2 آبان 1362 ساعت 21 گردان‌های یا مهدی و محرم با هدف تکمیل مرحلۀ دوم عملیات، از ارتفاع سه‌درخته به‌سوی دشمن حرکت کردند. گردان‌های مذبور با عبور از مواضع تصرف‌شدۀ شب قبل، ساعت 2:20 بامداد 3 آبان 1362 به دشمن یورش بردند و تا روشن‌شدن هوا، ضمن پاکسازی ارتفاع 1530، دشمن را از ارتفاعات سنگ‌معدن که به‌دست یگان‌های مجاور اشغال نشده‌بود، راندند و در آنجا مستقر شدند.

نیروهای اعزامی از استان سیستان و بلوچستان نیز در گرادان‌های پیاده، ادوات، توپخانه، پدافند هوایی، تخریب و سایر رده‌های لشکر ثارالله سازماندهی شدند و در این عملیات شرکت کردند. قاسم میرحسینی به‌عنوان مسئول طرح و عملیات لشکر در این عملیات در هدایت نیروهای لشکر نقش زیادی داشت.

در این عملیات تعدادی از نیروهای اعزامی از استان سیستان و بلوچستان و رزمندگان اسلام شهید شدند.

* نتایج راهبردی: عملیات والفجر 4 که با هدف تصرف منطقۀ شیلر و کوتاه‌کردن فاصله بین نیروهای خودی در دو محور بانه و مریوان طراحی شده‌بود، زمینه‌ساز نبردهای بعدی و اجرای عملیات‌های منظم و نامنظم در شهرهای سلیمانیه، اربیل و کرکوک شد. میرزایی عباس ،اطلس عملیات های لشکر 41 ثار اله در 8 سال دفاع مقدس ،انتشارا مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

ردۀ صف فرماندهان سپاه و بسیج اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در عملیات والفجر 4

ردۀ ستادی مسئولان سپاه و بسیج اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در عملیات والفجر 4

انتهای پیام/