عملیات والفجر 8

* نگاه راهبردی: عملیات خیبر و بدر در منطقۀ عمومی هورالهویزه و کسب تجربۀ سپاه برای اجرای عملیات آبی–خاکی فرماندهان عالی جنگ را به این فکر وادار کرد تا با بررسی نقاط قوت و ضعف این عملیات، به‌ویژه عملیات بدر که به‌دلیلِ رعایت‌نکردن اصول حفاظت اطلاعات و اصل غافل‌گیری موفق نبود، منطقۀ جدیدی را برای نبرد با دشمن انتخاب کنند که به خطوط پدافندی گسترده نیازی نداشته باشد. با چنین نگرشی، شبه‌جزیرۀ فاو برای اجرای عملیات والفجر انتخاب شد؛ علاوه‌بر این، عبور از اروند برای دشمن پیش‌بینی‌ناپذیر بود و غافل‌گیری در تاکتیک محسوب می‌شد.

با هدف غافل‌گیرکردن دشمن، اقدامات مهندسی گسترده‌ای برای آماده‌سازی منطقۀ هورالهویزه صورت گرفت تا دشمن به هدف اصلی ایران برای اجرای عملیات در شبه‌جزیرۀ فاو پی نبرد. محصوربودن دو ضلع از مثلث شبه‌جزیره به اروندرود و خور عبدالله نیز بهترین موقعیت پدافندی را در این زمین ایجاد می‌کرد. همچنین شبه‌جزیرۀ فاو که تنها راه زمینی عراق به خلیج فارس محسوب می‌شد و دستیابی به آن هم‌مرزشدن ایران با کویت را درپی داشت، با توجه به حمایت‌های مالی و نظامی کویت از عراق در طول جنگ بسیار مهم بود. ازسوی‌دیگر ورود قوای ایران به شبه‌جزیرۀ فاو باعث می‌شد تا دشمن تحت فشار بیشتری برای پذیرش خواسته‌های ایران قرار گیرد.

* موقعیت منطقه: شبه‌جزیرۀ فاو، زمین مثلث‌گونه‌ای است که سواحل اروند و آبراه بزرگ خور عبدالله دو ضلع آن را تشکیل می‌دهند. اورند در مرز ایران و عراق رود خروشانی است که عمق آن به 25 متر هم می‌رسد. ساحل اروند باتلاقی، پوشیده از چولان (بوته‌های بلند) حداکثر با ارتفاع 5/1 متر، نیزارهایی با ارتفاع 3 تا 4 متر، نخلستانی وسیع با عمق 2 تا 5 کیلومتر و دارای زمینی سست است.

* طرح مانور کلی عملیات: عبور از رودخانۀ خروشان اروند و اجرای عملیات والفجر 8، بسیار پیچیده بود و اگر تجربۀ گردان‌های دو عملیات خیبر و بدر در هورالهویزه نبود، قطعاً طراحی عملیات با مشکل مواجه می‌شد.

قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص)، اجرای عملیات را با دو قرارگاه عملیاتی کربلا و نوح برعهده داشت. قرارگاه کربلا، تصرف شهر فاو و کارخانۀ نمک را عهده‌دار بود و قرارگاه نوح، با لشکر 41 ثارالله، لشکر 19 فجر و تیپ مستقل 33 المهدی(عج) مأموریت داشت منطقۀ «رأس‌البیشه» را تصرف و تأمین کند.

* مأموریت لشکر 41 ثارالله: لشکر ثارالله درحالی‌که جناح چپ آن را تیپ 33 المهدی(عج) و جناح راست آن را لشکر 19 فجر پوشش می‌دادند، موظف بود ضمن عبور از اروند و شکستن خط دشمن، با تلاش غواصان اسکله و پادگان قشله را تصرف و تا ساحل خور عبدالله پیشروی کند. هم‌زمان، خط پدافندی هورالعظیم به گردان 413 لشکر 41 ثارالله واگذار شده‌بود.

* طرح مانور لشکر 41 ثارالله: لشکر ثارالله با استفاده از سه نهر مجری، علی‌شیر و بلامه سه محور را برای هجوم به دشمن برگزید. همچنین عملیات شکستن خط را به سه گروهان غواص گردان 41 حضرت رسول(ص) واگذار کرد و عملیات عبور و تثبیت را به سایر گردان‌ها سپرد.

* شرح عملیات: این عملیات در 20 بهمن 1364، ساعت 22:13 آغاز شد و گردان 410 غواص از اروند عبور کرد و با دشمن درگیر شد. هم‌زمان تیپ ادوات و توپخانه لشکر با اجرای آتش سنگین خط دوم دشمن را زیر آتش گرفت. گردان‌های 412 و 418 پس‌از شکستن خط اول و دوم با یکدیگر الحاق کردند. در جناح راست، گردان 418 موفق به الحاق با لشکر 19 فجر شد، ولی به‌دلیلِ مشکلاتی که یگان جناح چپ برای شکستن خط داشت، گردان 412 موفق به الحاق در جناح چپ نشد. ساعت 30 دقیقه گردان‌های موج سوم وارد عمل شدند. گردان 419 پس‌از عبور از گردان 418، به‌طرفِ فلکه و پادگان قشله رفت و گردان 415 بعداز عبور از گردان 412 به عمق حرکت کرد. ساعت 1:20 بامداد روز اول پادگان قشله سقوط کرد و گردان‌های 419 و 415 با یکدیگر الحاق کردند. ساعت 2:39 بامداد دسته‌ای از رزمندگان گردان 419 به کارخانۀ نمک قدیمی رسیدند. هم‌زمان فرماندۀ گردان 415 همراه یک دسته از افرادش با هدف کمک به رزمندگان گردان 419، از نخلستان عبور کردند و روبه‌روی کارخانۀ نمک قدیمی با دشمن درگیر شدند.

ساعت 2:45 بامداد گردان 417 از محور نهر مجری حرکت کرد و ساعت 3:20 به محدودۀ کارخانۀ نمک قدیمی رسید، سپس به عمق و جناحین پیشروی کرد. این گردان ساعت 5:53 در جناح راست با لشکر 19 فجر الحاق کرد. با روشن‌شدن هوا رزمندگان لشکر ثارالله به همۀ اهداف ازپیش تعیین‌شدۀ خود رسیده‌بودند؛ ولی به‌دلیل نبودن یگان مجاور، جناح چپ این لشکر با تهدید مواجه شد؛ بنابراین یک گروهان از گردان 414 به‌ناچار پوشش جناح چپ لشکر را تأمین کرد. ساعت 7:28 گردان‌های 415، 417 و 414 به‌همراه گروهان‌های ادوات سبک (دوشکا و خمپاره 60م.م)به خور عبدالله دست یافتند و تا رأس‌البیشه و از سمت راست، تا ضلع شرقی پایگاه موشکی و همچنین تا 500متری مخازن نفت پیشروی کردند. در این محور تعداد زیادی از پدافندهای ضدهوایی جدید، دستگاه‌های رادار و رازیت و تانک و نفربر به غنیمت رزمندگان لشکر 41 ثارالله درآمد. صبح روز 25 اسفند 1364 لشکر ثارالله درحالی‌که لشکرهای فجر و ولیعصر به‌ترتیب در راست و چپش قرار داشتند، خط پدافندی تشکیل داد و موظف شد با گردان 419 در منطقه‌ای به‌عرضِ یک کیلومتر مأموریت اجرا کند.

دشمن در این روز سیزده بار پاتک کرد که رزمندگان همۀ این پاتک‌ها را خنثی کردند و پس‌از چند روز نبرد سنگین منطقۀ عملیاتی بین قوای ایرانی و عراقی تثبیت شد. رشادت‌های رزمندگان اسلام در این عملیات هرگز فراموش نخواهد شد؛ به‌ویژه دلاوری رزمندگان اعزامی از استان سیستان و بلوچستان که در رأس آنها فرماندهی همچون حاج قاسم میرحسینی جانشین عملیاتی لشکر 41 ثارالله و حاج محمدحسین پودینه فرمانده تیپ و تعداد دیگری از پاسداران و بسیجیان بودند که در سطوح مختلف مسئولیت فرماندهی رزمندگان لشکر 41 ثارالله را برعهده داشتند و تعدادی از رزمندگان استان در این عملیات شهید شدند. نبرد در کارخانۀ نمک و مقابله با لشکرهای گارد ریاست جمهوری عراق به فرماندهی ژنرال عدنان خیرالله پس‌از رشادت‌های رزمندگان استان سیستان و بلوچستان در عملیات والفجر 8 و تدابیر فرماندهان عالی جنگ مبنی بر تشکیل گردان‌های استانی، زمینۀ تشکیل حداقل دو گردان پیاده از نیروهای اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در لشکر 41 ثارالله را فراهم کرد.

نیروهای اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در گرادان‌های پیاده و به‌ویژه در گردان‌های 414، 419 و 410 غواص، ادوات، توپخانه، پدافند هوایی، تخریب و سایر رده‌های لشکر ثارالله سازماندهی شدند و در این عملیات شرکت کردند.

* نتایج راهبردی: با موفقیت در این عملیات، نیروهای ایرانی بر اروندرود و خور عبدالله تسلط یافتند و دسترسی عراق به خلیج فارس از راه آبی اروند و اسکله‌های فاو قطع شد. شهر فاو، اسکله‌ها و تأسیسات نفتی و بندری آن نیز تصرف شد و با تصرف دو پایگاه موشکی ساحل به دریا، شمال خلیج فارس از تعرضات دریایی و موشکی عراق به‌دور ماند و امکان تردد کشتی‌ها به بندر امام خمینی تسهیل شد. ازسوی‌دیگر بندر ام‌القصر عراق ناامن شد و رزمندگان به مرزهای کویت رسیدند. میرزایی عباس ،اطلس عملیات های لشکر 41 ثار اله در 8 سال دفاع مقدس ،انتشارا مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

ردۀ صف فرماندهان سپاه و بسیج اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در عملیات والفجر 8

* در این عملیات غلامرضا باغبانی و محب‌علی فارسی که در حد فرمانده گردان بودند همراه با قاسم میرحسینی جانشین عملیاتی لشکر بودند تا درصورت نیاز از آنان استفاده شود.

ردۀ ستادی مسئولان سپاه و بسیج اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در عملیات والفجر 8

عملیات والفجر 8

خط پدافندی فاو بعد از عملیات والفجر 8 تا پایان جنگ

پس‌از پایان عملیات والفجر 8 به‌دلیل حساسیت منطقۀ فاو، هرکدام از لشکرهای سپاه خط حدی را در فاو در اختیار داشتند. لشکر 41 ثارالله نیز در خط حد فاو–البهار مستقر بود و گردان‌های پیاده، ادوات و توپخانۀ لشکر در خط پدافندی حضور داشتند که در آنجا تعدادی از رزمندگان شهید و مجروح و اسیر شدند. گردان وحدت و 405 استان سیستان و بلوچستان نیز در این خط پدافندی به‌طور مداوم حضور فعال داشتند. همچنین تعدادی از نیروهای اعزامی از سیستان و بلوچستان که در گردان‌های تیپ ادوات و توپخانۀ لشکر سازمان‌دهی شده‌بودند هم درخط پدافندی فاو حضور داشتند. (کالک +نقشه)

گردان وحدت استان سیستان و بلوچستان مرحله اول:

در اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت ماه سال 1365، گردان وحدت استان سیستان و بلوچستان، منطقه پدافندی هورالعظیم را تحویل داد و به خط پدافندی فاو منتقل شد و مدتی نیز در خط قشله و خور عبدالله در منطقه فاو، مستقر شدند، پس از استقرار یک ماهه در خط پدافندی قشله فاو؛  نیروها برای استراحت و بازسازی به اهواز منتقل  گردیدند. کادر این گردان ازسپاه استان سیستان و بلوچستان آمده بودند...ازقبیل   علی عمرانی، جاسم اناری، محمد اسماعیل مجلسی و  علی شادکام فرمانده گردان بود، و بعد اسدالله شهرامفر فرمانده گردان شد.محمدرضایوسفی هم جانشین گردان بودو حمیدبدیعی هم ازمسولین گردان بود.

گردان وحدت مرحله دوم:

گردان وحدت در اواخر تیرماه یا اوایل مردادماه 1365  پس از بازگشت از منطقه مهران ، برای استقرار در خط پدافندی کارخانه نمک به منطقه فاو اعزام  گردید. برادر اسداالله شهرامفرفرمانده گردان ومحمدرضا یوسفی جانشین گردان وحدت بود.

یکی از فرمانده گروهانها حیدر زاده بود ، یکی دیگر از فرمانده گروهان ها هم فرامرز بهمنی بود، که بعد از مدتی حسین عباسی به عنوان فرمانده گردان وحدت معرفی شد

گردان وحدت درخط پدافندی کارخانه  نمک  مستقربود ، سمت چپ این گردان لشکر امام حسین بود که وصل میشد به خور عبدالله ، سمت راست هم  لشکر 25 کربلا بود...... جانشین 

گردان مجددا محمدرضایوسفی معرفی شدوفرمانده گروهان ها فرامرز بهمنی و نیکبختیان وعباس حیدر زاده بودند. خط پدافندی فاو مخصوصا حفظ ونگهداری قسمت خطرناک این خط چند ماه به عهده ی رزمندگان سیستان و بلوچستان بود .محمد مارانی  فرمانده قرارگاه تاکتیکی  منطقه فاو بود .

نیرو های اعزامی از سیستان و بلوچستان  علاوه بر حضور در خطوط پدافندی و عملیات های آفندی در اردوگاه محل استقرار لشکر نیز به تمرین  آموزش های سلاح شناسی ،عقیدتی وسیاسی،تاکتیک های عملیاتی ،زندگی در شرایط سخت (رزم شبانه و راهپیمایی و کوپیمایی )ورزش و آمادگی جسمانی مشغول بودند .

گردان 405استان سیستان وبلوچستان

پس از پایان عملیات والفجر 8 بدلیل حساسیت منطقه فاو ،هرکدام از لشکر های سپاه خط حدی را در فاو در اختیار داشتند،لشکر 41 ثار الله نیز در خط حد فاو –البهار مستقر بود و به صورت نوبه ای  گردن های پیاده ،ادوات و توپخانه لشکر در خط پدافندی حضور داشتند  که تعدادی از رزمندگان شهید و مجروح و اسیر شدند ، گردان 405 استان سیستان و بلوچستان نیزبه فرماندهی محبعلی فارسی بعدازعملیات کربلا4تاقبل ازعملیات کربلای5 در خط پدافندی فاو حضور فعال داشت.جانشین گردان احمداعرابی وفرماندهان گروهانها عباس گمرکی(امینیان)،عباسعلی خمری و.......

ردۀ صف فرماندهان سپاه و بسیج اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در خط پدافندی فاو

انتهای پیام/