حملات و درگیری‌های زمینی

جبهه جنوبی

با حلول سپیده دم هفدهم مهر نیروهای عراقی با آتش پشتیبانی فوق‌العاده سنگین، پیشروی خود را در محور بندر خرمشهر آغاز کردند و با توجه به تعداد اندک مدافعین خرمشهر و اجرای آتش پرحجم و سنگین توانستند رزمندگان خودی را عقب زده، مواضع جدیدی را اشغال نمایند.

به گزارش سپاه خوزستان: «صبح امروز عراقی‌ها به پادگان دژ حمله بردند که با مقابله برادران ارتشی مواجه شده، عقب‌نشینی کردند». به گزارش همین منبع: حدود ساعت 1/15 بعدازظهر نیز نیروهای عراقی از آن طرف آب (غرب اروند) با لباس‌های مخصوص سیاه و کیسه‌های سیاه (ظاهراً لباس غواصی بوده است) به این طرف آب و به طرف گمرک خرمشهر آمدند و درگیری شدیدی رخ داد.

آبادان در طول روز زیر انواع آتش دشمن قرار داشت که عده‌ای شهید و مجروح شدند. در نخلستان روبروی فرودگاه آبادان آتش‌سوزی وسیعی در گرفت.

اهواز در معرض حملات شدید هوایی بود و نیروهای زمینی دشمن از محورهای مختلف سعی کردند خود را به اهواز برسانند. ساعت 10/20 صبح با توجه با انفجارات شدید دیشب در اهواز و ایجاد تشتت نسبی در جبهه‌های خودی، عراقی‌ها مجدداً روستای خبینه سفلی را به تصرف درآوردند و اکنون در حال پیشروی به سوی ملیحان هستند. حدود ساعت 13/30، نقاطی از اهواز مثل پشت سیلو، اطراف راه‌آهن، ساختمان‌های مجاور استانداری و... مورد اصابت واقع شد، تعدادی شهید و مجروح شدند و خرابی و آتش‌سوزی به بار آمد. به گزارش شهربانی اهواز: «در ساعت16/15، زاغه‌های مهمات لشکر 92 هدف گلوله‌های دشمن واقع شد و مهمات ذخیره شده منفجر شدند.» طبق اعلام اطلاعات سپاه خوزستان: «برادران پاسدار دو خودروی دشمن را که هر یک حامل 30 تا 40 نفر نیرو بود، با آرپی‌جی 7، و 106 منهدم کردند.»

به گزارش ستاد لشکر 92 زرهی: «یک گردان از تیپ 34 نیروی مخصوص ارتش عراق در محور طویل خنضیری (30 کیلومتری جنوب اهواز) در حال پیشروی است.» سپاه خوزستان اعلام کرد: ساعت 3 بعدازظهر ضمن درگیری نیروهای خودی با نیروهای عراقی در جبهه فارسیات در کنار رود کارون، 7 دستگاه خودروی دشمن هدف قرار گرفت. در حین درگیری هواپیماهای خودی تانک‌ها و مواضع دشمن را هدف قرار دادند.»

در محور غربی اهواز (کنار رودخانه کرخه) به گزارش سپاه خوزستان: «نیروهای عراقی که در کوهه‌ی2 مستقر بودند، به دو قسمت تقسیم شده، قسمتی از این نیروها در امتداد کرخه پیشروی کرده‌اند و در منطقه سیدیوسف مستقر شده‌اند و دو واحد تانک به استعداد 90 دستگاه تانک در اختیار دارند و بخش دیگر به پاکسازی روستاهای کنار کرخه مشغول شده، به سوی هویزه پیشروی می‌کنند. در حال حاضر احتمال اشغال حمیدیه، هویزه و سوسنگرد می‌رود. از اهداف اصلی دشمن در این محور، قطع جاده حمیدیه به اهواز است و نیروهای مستقر در دب‌هردان نیز قصد دارند به این نیروها ملحق شوند. فاصله‌ی نیروهای واقع در سیدیوسف و حمیدیه 10 کیلومتر است.»

در محور بستان، بنا به اعلام ژاندارمری: «از بعدازظهر امروز دشمن بستان را زیر آتش توپخانه قرارداده است.»

و برابر اعلام لشکر 92 زرهی: «بستان مورد حمله دشمن قرار گرفته و عراقی‌ها قصد دارند مجدداً در محور بستان سوسنگرد به پیشروی خود به سمت اهواز ادامه دهند.» همچنین طبق گزارش تیم شناسایی هویزه: «مشخص گردیده که دشمن در کیلومتر 20 اهواز و کیلومتر 40 (پادگان حمیدیه)، نیرو مستقر کرده و در حد‌فاصل این دو نقطه تانک‌ها و نفربرهای عراقی در تردد هستند.»

از سوی گروهک‌های ضدانقلاب در منطقه جنوب، به خصوص اهواز، اقدامات زیادی به نفع دشمن صورت می‌گیرد. از جمله شرکت در جبهه و مبادله اطلاعات با دشمن، جمع‌آوری و رساندن امکانات، آذوقه و بنزین به نیروهای دشمن، راهنمایی عوامل دشمن به طرق گوناگون، پخش شایعات و تضعیف روحیه‌ی مردم به انحاء مختلف و...

تیمسار فلاحی، در روز 59/7/17، طی مصاحبه‌ای وضعیت منطقه جنوب را چنین تشریح کرد: «....مهم‌ترین مشکل ما در منطقه فکه، موسیان تا منطقه عمومی دزفول (پای پل) است که موفق شدیم نیروهای عراقی را در این منطقه که تلاش اصلی ارتش عراق بوده است، ابتدا کند و سپس متوقف کنیم. در حال حاضر نیروهای عراقی در این منطقه زمین‌گیر شده‌اند و موفقیت‌های موضعی و محلی هم در اینجا داشته‌ایم....در منطقه اهواز چند ستون عراقی برای محاصره اهواز هدایت شده بودند که یکی از آنها به طور کلی متلاشی شده است و آن ستون سوبله بستان سوسنگرد اهواز بوده است. با آن که از خاک عراق به سوی بستان تیراندازی می‌کنند، ولی این ستون دیگر وجود ندارد.ستون‌های دیگری که از کوشک و و طلائیه به طرف اهواز هدایت شده است، هنوز در مناطق مرزی تلاش می‌کنند. اهواز را محاصره کنند، ولی تا امروز موفق نبوده‌اند و دیروز در اثر یک حمله محلی، با این که تعداد قابل ملاحظه‌ای شهید و مجروح دادیم، موفق شدیم مواضع تثبیت شدة عراقی‌ها را در منطقه عمومی ملیحان متلاشی کنیم و نگذاریم آنها خدای نکرده برای محاصره کامل اهواز شکل بگیرند. در آبادان و خرمشهر هنوز آتش عراقی‌ها از خاک عراق با خمپاره‌انداز و توپخانه علیه این دو شهر هدایت می‌شود.»

جبهه‌های میانی و شمالی

سپاه پاسداران منطقه غرب امروز گزارش‌هایی از وضعیت روزهای اخیر مناطق میانی و شمالی ارائه داد:

«- بر اثرحمله نیروهای خودی موسیان پس گرفته شده و دشمن در منطقه چنگوله ( مهران ) عقب نشسته است.

- نیروهای عراقی از پل امام حسن( ع ) به طرف قصرشیرین تا اولین پل، 5 گردان توپخانه و تعدادی سرباز آماده کرده‌اند و مرکز فرماندهی، زیر پل تا حدود صدمتری آن قرار دارد. در منطقه قصرشیرین تا گیلان غرب از محور گور‌سفید تا تنگ حاجیان، ضدهوایی و تانک مستقر و تقویت و تدارک شده‌اند و نیروی تقویتی از خاک عراق به سمت قصرشیرین در حال حرکت است. ضمناً در کلانتر ( 12 کیلومتری شرق قصرشیرین )، یگان‌هایی با توان 100 تانک، نفربر و خودروی زرهی و ضدهوایی مستقر هستند. همچنین در قصرشیرین تانک‌های زیادی تقویت و مستقر شده‌اند.

ـ پالیزبان در قصرشیرین دیده شده و نام قصرشیرین را به مدینه صدام تغییر داده‌اند.

ـ 2 گردان پیاده کوهستانی و کماندویی دشمن در منطقه افشارآباد و سرآب گرم (سرپل‌ذهاب) مستقر و به کمک قاطر در حال پیشروی و صعود به ارتفاعات دانه خشک هستند.

ـ نیروی عملیاتی ضدانقلاب و دشمن در سردشت تا پل وله‌شیر عقب‌نشینی کرده‌اند و همچنان در ارتفاعات قراویز مستقر هستند.»

تیمسار فلاحی در مورد وضعیت منطقه میانی اظهار داشت: «..... نیروهای عراقی در منطقه سرپل‌ذهاب زمین‌گیر شده‌اند و به زودی آماده می‌شویم تا این نیروها را به آن طرف مرز برانیم. در سایر مناطق مرزی مثل نفت‌شهر وضعیت خوب است. در منطقه سومار درگیری داریم و وضع هنوز روشن نیست. در مناطق مرزی ایلام درگیری داریم، ولی درگیری‌ها پراکنده و روی نقاط مرزی است و عمقی نیست و در منطقه مهران درگیری تازه‌ای آغاز شده است.»

درگیری‌ها و حملات هوایی

اهواز: امروز شهر اهواز چندین بار مورد حمله هوایی قرار گرفت و خساراتی به بار آمد. انبارمهمات لشکر 92 زرهی بمباران شد که انفجار آن وحشت ایجاد کرد.

اندیمشک: در ساعت‌های 8/50 و 9/06 صبح امروز دو فروند هواپیمای دشمن دوبار به اندیمشک حمله و پشت سیلو و چهار راه دزفول اندیمشک را بمباران کردند که در نقطه دوم چند خانه و مغازه تخریب و یک نفر شهید شد.

خلاصه اطلاعیه‌های نظامی

اطلاعیه 165 ستاد مشترک ارتش

در عملیات صبح روز 59/7/17 در منطقه خرمشهر، یک تانک، یک نفربر یک کامیون و یک بولدوزر عراقی‌ها نابود گردید و 9 نفر از نیروهای دشمن به اسارت ارتش درآمدند.

بیانیه 67 عراق

...نیروهای مسلح ما شب گذشته و بامداد امروز عملیات خود را ادامه دادند که نتایج آن عبارتند از:1 زمینی: 18 نفر از افراد دشمن کشته و 10 تانک و 21 خودروی قابل استفاده و مقادیری مهمات و مقادیری موشک سریلا به غنیمت درآمد و 2 خودرو، 6 تانک و یک نفربر بمباران شد. در اثر گلوله باران دشمن 3 نفر کشته و 14 نفر زخمی شدند و دو خودرو و یک نفربر منهدم شد. 2 هوایی: در ساعت 7/05، یک هواپیمای دشمن به تأسیسات غیرنظامی شهر اربیل حمله کرد. درساعت 8 به تاسیسات غیرنظامی شهر موصل و در ساعت 9/55 به تأسیسات غیرنظامی کرکوک حمله شد و خساراتی وارد شد. در کرکوک 18 نفر زخمی شدند. هواپیماهای ما به یک کارخانه در اهواز حمله کردند و خسارات زیادی به آن وارد کردند.

بازتاب حملات و درگیری‌ها

رادیو لندن: عراقی‌ها به تقویت نیروهای خود در جاده‌ای که به خرمشهر منتهی می‌شود، ادامه می‌دهند، تانک، زره‌پوش و دیگر تجهیزات نظامی به ناحیه بندری و نواحی شمال غربی آن، که در دست عراقی‌هاست، وارد می‌شود... احتمالاً جنگ خرمشهر بسیار طولانی خواهد شد، زیرا تصرف شهر بعید به نظر می‌رسد. برای تصرف آن باید عرض رودخانه کارون که شهر را از قسمت بندی را جدامی‌کند، توسط عراقی‌ها طی شود. عراقی‌ها با اطمینان خاطر اظهار کرده‌اند که اکنون نظرشان متوجه آبادان است، ولی دست‌یابی به آن بعید است. در اطراف شط‌ العرب جنگ عجیبی جریان دارد، مخصوصاً که عراقی‌ها باید تلاش زیادی بکنند تا سربازان ایرانی از مواضع خود در جنوب خرمشهر دور شوند. خبرنگار گاردین می‌گوید فرماندهی عراق که مقادیر بسیاری از تجهیزات نظامی را در خارج خرمشهر انباشته، عجله‌ای برای کامل کردن حمله خود ندارد.

رادیو مونت کارلو: محافل عراقی بعدازظهر امروز بر ادعای تسلط خود بر شهر دزفول تاکید کرده‌اند. بنی‌صدر توضیح داد که اوضاع دزفول با وجود تأکید محافل عراق و پرتاب موشک‌های عراقی تغییر نکرده است.....هواپیماهای ایران امروز شمال عراق به ویژه شهرهای کرکوک، موصل و اربیل را بمباران کردند. هواپیماهای عراقی برخی از تأسیسات را در منطقه اهواز بمباران کردند. محافل ایرانی گفتند که این بمباران منجر به کشته و مجروح شدن تعداد بسیاری گردیده است.

جمهوری‌اسلامی ایران (اوضاع داخلی، مواضع و...)

امام خمینی (در مصاحبه با خبرنگاران خارجی):.. ما به تبع اسلام با جنگ همیشه مخالفیم و میل داریم که بین کشورها آرامش و صلح باشد، لکن اگر جنگ را بر ما تحمیل کنند، ما تمام ملتمان جنگجوست و با تمام قوا مقابله می‌کنیم ولو اینکه همه ابرقدرت‌ها هم دنبال او باشند.

... آتیه جنگ با ماست برای این که ما تمام ملت همراهمان است و صدام ملت خودش بر ضد خودش است و حتی ارتش خودش هم متزلزل است و خواهند در این جنگ باخت...

نخست‌وزیر (آقای رجائی): ...زمان این جنگ قابل پیش‌بینی نیست. این جنگ از طرف عراق آغاز شد. بنابراین ما نمی‌توانیم مدت آن را پیش‌بینی کنیم. صدام هرروز خودش را ناموفق‌تر و ضعیف‌تر می‌بیند و برای بقای خود دست و پا می‌زند. این یک دیوانگی است که از طرف صدام شروع شده و پیش‌بینی این جنگ و مدتی که این دیوانگی ادامه خواهد داشت نامعلوم است.

رئیس دیوان عالی کشور (دکتر بهشتی): استقرار نیروهای نظامی بیگانه در تنگه‌هرمز کاملاً غیرمنطقی و خلاف اصول است، برای این که ما خواستار باز بودن این آبراه بین‌المللی هستیم و اعلام هم کرده‌ایم... اگر ارتش عراق به مرزها برود جنگ متوقف خواهد شد. این بدان معناست که ما الان در این مرحله داریم ارتش مهاجم را از کشور خود بیرون می‌کنیم. وقتی ارتش مهاجم از کشور ما رانده شد و به مرزهای خودش عقب‌نشینی کرد، هدف ما تأمین شده است. مرحله بعدی چه خواهد بود؟ این بستگی به شرایط دارد.

دولت ایران صریحاً گفته که متجاوز باید از سرزمین ایران بیرون برود و ما با متجاوز جز با قدرت برخورد نخواهیم کرد.

عراق

نعیم حداد، رئیس شورای ملی عراق: در حالی که ایران به اشغال سه جزیره عربی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک در خلیج عربی که شاه آن را در سال 1971 اشغال کرد، ادامه می‌دهد، مسئولین ایرانی اظهاراتی می‌کنند که نشان‌دهنده طمع آنان برای ملحق نمودن کشور بحرین به ایران و سرزمین‌های عراقی و عربی به رژیم نژادپرستانه خود است. عراق آماده است آتش‌بس را فوراً قبول کند، اگر ایران آن را رعایت کند.

تلاش‌های صلح

رئیس شورای امنیت سازمان‌ملل: شورای امنیت بحران ناشی از جنگ ایران و عراق را به دقت دنبال می‌کند و پیوسته در جریان امور قرار دارد. جلساتی مشورتی در این‌باره ادامه خواهد یافت، ولی هر اقدامی دراین زمینه ناگزیر به بعد موکول خواهد شد.

ضیاءالحق: پاکستان به پایان درگیری‌های مسلحانه بین دو کشور ایران و عراق در آینده نزدیک خوشبین است و هر دو کشور سر میز مذاکره خواهد نشست.

رئیس شورای ملی عراق: حکام تهران با قطعنامه شورای امنیت و میانجی‌گری مسالمت‌آمیز شخصیت‌های متعدد مخالفت و اصرار کردند که به تجاوز ادامه دهند بی‌آن که هیچ‌گونه مسئولیتی در برابر خلق‌های ایران احساس نمایند. ما از دولت‌های جهان می‌خواهیم نقش خود را برای تشویق رژیم ایران جهت پذیرفتن مساعی مسالمت‌آمیز عراق و پذیرش قطعنامه شورای امنیت و مساعی جنبش غیرمتعهدها و کنفرانس اسلامی برای متوقف کردن جنگ و به رسمیت شناختن حقوق ملت ما در سرزمین‌ها و آب‌های خود و حفظ حاکمیت خود برای تضمین ثبات در منطقه و حفظ امنیت و صلح بین‌المللی ایفاء نمایند.

مقامات بلندپایه ترکیه فاش کردند وزیر امور جوانان عراق رسماً از دولت ترکیه درخواست کرده که بین ایران و عراق میانجی‌گری کند و به این جنگ خاتمه دهد. وی به دولت ترکیه گفت که کشورش آماده است امتیازاتی برای ختم جنگ اعطاء نماید.

عراق از دولت هند خواسته است برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق پا درمیانی کند. هند پاسخ داده که نمی‌تواند به چنین اقدامی مبادرت کنند مگر آنکه پیشنهاد مشابهی از دولت ایران دریافت کند.

خانم گاندی به فرستاده صدام گفت: میانجی‌گری هند در این ماجرا نتیجه‌ای نخواهد داشت مگر آنکه ایران این پیشنهاد را بپذیرد.

مواضع و اقدامات کشورها

وارن کریستوفر، معاون وزارت امور خارجه آمریکا: آمریکا آماده است به دولت‌های دوست خلیج‌فارس که در معرض خطر احتمال محلی هستند، کمک کند. دولت آمریکا هر کاری را که لازم باشد، برای باز نگه داشتن تنگه‌هرمز و ادامه آمد و شد کشتی‌ها در خلیج‌فارس انجام خواهد داد.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا: دولت آمریکا آماده است اطلاعات به دست آمده از طریق هواپیماهای آواکس را در اختیار کشورهای دوست حوزه خلیج‌فارس قرار دهد.

وارن کریستوفر: بی‌طرفی که آمریکا در مورد اختلاف ایران و عراق اتخاذ کرده، به معنای بی‌اعتنائی آمریکا نسبت به این اختلاف نیست.

دولت کارتر در نظر دارد طرح تحویل یکصد تانک مدرن را به اردن با آن که یک عقب‌نشینی آشکار در کوشش‌های آمریکا برای تشویق شاه‌حسین به بی‌طرفی در جنگ ایران و عراق است، به اجرا درآورد.

در پی بالا گرفتن نبرد در خلیج‌فارس و خاورمیانه، 460 نظامی آمریکایی وارد عربستان شدند. در حال حاضر 1000 آمریکایی در عربستان مستقر هستند.

پنتاگون تدارکاتی را در خاورمیانه برای تقویت نیروهای نظامی آمریکا پیش‌بینی کرده است. در این زمینه ژنرال‌جونز فرستاده ویژه پنتاگون به منطقه، از عربستان سعودی، عمان و مصر دیدن کرده است تا جزئیات مانورهای کماندوهای آمریکایی را بررسی ‌کنند.

برژنف: امنیت ملت‌ها و کشورهای عربی را کسانی به خطر می‌اندازند که تلاش می‌کنند آنها را با پایگاه‌های نظامی خود مرعوب سازند. ناوهای جنگی خویش را به سواحل آنها می‌فرستند و از کانون‌های اختلاف استفاده می‌کنند.اختلاف جنگی میان ایران و عراق نمونه آخر این قبیل فعالیت‌هاست.

امپریالیست‌ها خیلی دلشان می‌خواهد سلطه خویش را در ایران دوباره برقرار کنند. شوروی با این سیاست مقابله کرده و خواهد کرد. ما قصد مداخله در مسائل ایران و عراق نداریم و خواستار حل اختلافات با تشریک مساعی طرفین هستیم و با قاطعیت به دیگران می‌گوییم از مداخله خودداری کنند.

کویت مصرانه از ایران و عراق خواست جنگ را متوقف ساخته، به این وسیله دخالت نیروهای خارجی را در منطقه دفع کنند.

ملک حسین: حتی اگر یک اینچ از خاک اعراب از طرف نیروی خارجی تهدید گردد، اردن برای دفاع از آن حداکثر کوشش خود را خواهد کرد.

ملک حسین در لندن: اردن در آینده نزدیک طرحی برای اعزام نیرو به عراق ندارد، زیرا عراق به اردن اطمینان داده که می‌تواند به تنهایی از پس این قضیه برآید.

کاردار استرالیا در تهران: این جنگ ثمره روابط این دو کشور در گذشته است، ولی کاملاً مشخص است که جنگ را عراق آغاز کرده است.

وزارت امور خارجه ژاپن: جنگ ایران و عراق با وجود تضعیف و کاهش مهمات و تدارکات جنگی دو کشور، احتمالاً به درازا خواهد کشید، زیرا ایران از قدرت ضد تهاجمی غیرقابل انتظاری برخوردار است.

تحلیل‌ها و تفسیرها

مجله نیوزویک:... هرگونه اقدام یا حادثه‌ای که منجر به بسته‌شدن تنگه هرمز گردد، مفهوم آن از میان رفتن 60% نفت موردنیاز اروپا، 11% نفت مورد نیاز آمریکا و 70% نفت مورد نیاز ژاپن خواهدبود. معنای دیگر این فاجعه برور تورم و رکود اقتصادی عمیق در سراسر جهان است. در این زمینه و آثار احتمالی آن چهار فرضیه وجود دارد که نخستین آنها پایان جنگ کوتاه مدت میان ایران و عراق است که در صورت تحقق آن، عراق و ایران اقدام به صدور نفت خواهند کرد و کمبود عرضه نفت جبران خواهد شد. فرضیه دوم این که اگر جنگ طولانی شود و صدور نفت ایران و عراق بیش از 90 روزمتوقف شود ذخایر موجود به سرعت کاهش می‌یابد و مشتریان نفت در پی یافتن منابع جدید به قیمت‌ها رونق می‌دهند. فرضیه سوم، بسته شدن تنگه‌هرمز است. عراق توانایی مسدود کردن تنگه را ندارد و ایران نیز خواهان بسته شدن آن نیست، امّا اگر بسته شود، جهان با یک دردسر بزرگ روبرو خواهد شدکه نخستین نتیجه آن محو شدن حداقل 15 میلیون بشکه نفت از بازارهای جهان است، فرضیه چهارم، گسترش جنگ به دیگر مناطق خلیج‌فارس است که در آن صورت بازار متزلزل نفت به سرعت درهم کوبیده می‌شود و از دست رفتن نفت عربستان خطر عظیمی برای جهانیان خواهد داشت. البته نشانه‌های زیادی وجود دارد که این فرضیه واقعیت پیدا نکند.

رادیو کلن: آمریکا در منطقه خلیج‌فارس به طور محتاطانه و با اهداف مشخص به ساختن موقعیت خویش مشغول است و پس از ارسال رادارهای زمینی و هوایی به عربستان، اکنون به دیگر کشورهای نفت‌خیز ساحلی خلیج‌فارس پیشنهاد می‌کند که برای حراست از آنها، حاضر است دستگاه‌های هشدار‌دهنده الکترونیکی در اختیارشان قرار دهد. همزمان با آن از کشورهای خلیج‌فارس می‌خواهد که از پرواز جنگنده‌های عراقی از پایگاه‌های خود به سوی ایران اجتناب ورزند تا بهانه‌ای به دست ایران ندهند.

خبرگزاری آسوشیتدپرس:... نگرانی دولت آمریکا از این که ممکن است در صورت نزدیک شدن عراق به پیروزی، ایران به چاه‌های نفت خلیج‌فارس حمله کند، عامل استقرار آواکس و حمایتاز کارشناسان در عربستان‌سعودی بوده است.

48 رادیو لندن:....عراقی‌ها نمی‌دانند چگونه به این جنگ پایان دهند. مشکل عمده‌ای که با آن روبروهستند، تحکیم مواضع با سرعت و کارایی کافی برای ممانعت از تقویت نیروی دفاعی ایران با حمله متقابل ایرانی‌هاست.

روزنامه لوماتن:....درست دوسال پیش وقتی بعضی از دوستان امام‌خمینی برای جلوگیری از خون‌ریزی بیشتر نزد امام آمدند تا او را به مذاکره با شاه راضی نمایند، امام گفتند: محمدرضا هیچ راهی ندارد جز این که از کشور برود.

... امروز هم امام تغییر موضع نداده‌اند و همان ندای « نه » به مذاکره پابرجاست. امروز هم وظیفه هر مسلمان دفاع از کشور اسلام است، خواه کشته شویم خواه پیروز، تا زمانی که عراق نیروهای خود را از کشور خارج نکند، ما نیز آرام نخواهیم نشست.

روزنامه لوماتن:... ورزیدگی و هوشیاری نیروی هوایی ایران تعجب همگان را برانگیخته است. برخلاف تصور پنتاگون جنگ کوتاه‌مدت تمام وسایل و لوازم طولانی شدن را در خود فراهم دیده است. در این مرحله از جنگ هدف طرفین سرنگون کردن رژیم یکدیگر است و همین نشان طولانی شدن جنگ است.