حملات و درگیری‌های زمینی

جبهه جنوبی

از شب گذشته سرهنگ رضوی، فرمانده ناحیه ژاندارمری خوزستان، به دستور رئیس‌جمهور، فرماندهی عملیات منطقه را به عهده گرفت.

با وجود عقب‌زدن نیروهای دشمن از خرمشهر در روز گذشته، امروز تلاش عراقی‌ها برای تصرف خرمشهر ادامه یافت.

به گزارش سپاه خوزستان: «امروز خرمشهر مواجه با هجوم دشمن بود. آتش توپخانه عراق منازل مسکونی و اماکن عمومی را به شدت می‌کوبید و نیروهای دشمن با میدان راه‌آهن پیش آمدند که براثر حملات نیروهای رزمنده ‌ارتش، سپاه و مردم مبارز خرمشهر، دشمن تا شلمچه عقب نشسته و تلفات زیادی به آنان وارد شد و تعداد زیادی تانک منهدم گردید. نیروهای خودی در این درگیری صدمات قابل توجهی دیدند، به خصوص که اکثر شهدا و مجروحین از مردم هستند.

شهربانی خرمشهر نیز در ساعت 12/30 اعلام کرد: "در حال حاضر نیروهای خودی در 5کیلومتری خرمشهر، در پل‌نو، صددستگاه و به طرف جاده شلمچه با دشمن درگیرند.

« نیروهای دشمن در روستاهای واقع در جاده خرمشهر اهواز به طور پراکنده دیده شده‌اند. عراقی‌ها از نیمه‌شب گذشته قصد تقویت جبهه شلمچه را داشتند که با مقابله گارد ساحلی تحرکاتشان متوقف شد. امروز وضعیت آبادان آرام توصیف شده است.

به گزارش سپاه خوزستان: «اهواز و اطراف آن همچنان مواجه با آتش توپخانه و بمباران دشمن است. بنا به‌اطلاع رسیده، فرماندهی نیروهای عراقی که اطراف اهواز را محاصره کرده‌اند. تقاضای سوزاندن جنگ‌های اطراف اهواز را کرده‌اند تا بتوانند پیشروی نمایند، امّا دشمن نه تنها نتوانست به این عمل اقدام کند، بلکه به مقدار قابل توجهی نیز عقب نشست. از سوی دیگر، با وجود وضعیت عادی شهر، گروه‌های ضدانقلاب به پخش شایعات و اعلامیه، ایجاد تفرقه و خرابکاری مشغولند که تعدادی شناسایی و تحویل دادسرای انقلاب شده‌اند.»

پس از عقب‌زدن دشمن از سوسنگرد، وضع کلی این شهر آرام بوده و عراقی‌ها تا سوبله عقب نشستند و از آنجا روی بستان اجرای آتش می‌کنند. همچنین نیروهای دشمن در تپه‌های الله‌اکبر مستقر شده، و منطقه را زیر‌نظر دارند. گزارش‌های متعدد حاکی از تحرکات دشمن در این محور است. فرماندهان سپاه مستقردر سوسنگرد مکرراً درخواست نیرو می‌کنند. گزارشی نیز از محاصره شدید جاده هویزه به سوسنگرد در دست است.

شهربانی سوسنگرد وضعیت را چنین اعلام کرده است: «از 8 صبح، تعدادی از نیروهای عراقی و تعدادی تانک و خودرو در 5 کیلومتری سوسنگرد، کنار رودخانه کرخه، مستقر گردیده‌اند، بلافاصله نیروهای ژاندارمری، سپاه، شهربانی و نیروهای محلی در کنار رودخانه سنگر گرفته، به مقابله پرداختند. تا ساعت 16، شهر سوسنگرد زیر آتش قرار داشته و عده زیادی کشته و مجروح شدند و بیشتر ادارات تخریب شده است.

شوش و دزفول همچنان زیر‌آتش دوربرد دشمن قرار دارند. به گزارش ستاد لشکر 92: «نیروهای دشمن قصد داشتند بر رودخانه کرخه از شوش تا کانال توانا ایجاد پل نمایند و با عبور از آن وارد جاده اندیمشک اهواز شوند، که موفق نشدند.»

طبق اعلام ژاندارمری: «قرارگاه گروهان ژاندارمر در موسیان، تحت فشار شدید دشمن قرار دارد.»

جبهه میانی

ژاندارمری جمهوری‌اسلامی اعلام کرد: «قرارگاه گروهان‌های دهلران و صالح‌آباد با دشمن درگیرند.» به گزارش سپاه غرب: « طی حمله‌ای که توسط افراد بومی به نیروهای مهاجم عراقی در گور‌سفید گیلان‌غرب صورت گرفت، 8 چریک محلی به شهادت رسیدند، محل استقرار دشمن در منطقه گیلان‌غرب عبارت است از: 1 تنگ حاجیان تا گور‌سفید (محور گیلان‌غرب قصرشیرین) 2 پشت ارتفاعات برآفتاب و تنگ کودک و آبادی میدان 3 ده گور‌سفید و باغ‌های پشت آن 4 توپخانه‌های دشمن در قلعه سفید، باباهادی و تنگ حمام مستقر است.»

سپاه غرب طی گزارش دیگری اعلام کرد: «ضدانقلاب قصد دارد با حمله به تنگه دالاهوو بیرونیت، راه را برای دستیابی عراقی‌ها به گردنه‌ی پاتاق هموار سازد. همچنین گروه‌های ضدانقلاب قصد حمله به ریجاب و بان زرده، در شمال گردنه پاتاق را دارند.»

خبرگزاری پارس اعلام کرد: «امروز نیروهای ارتش در منطقه سرپل‌ذهاب، 18 تانک دشمن و مقدار زیادی از مهمات آنها را نابود کردند.»

گزارش دیگری از این خبرگزاری حاکی است که: «مهاجمین عراقی طی شب‌های 11 و 12 مهر به اسلام‌آباد غرب حمله کردند که توسط رزمندگان خودی عقب رانده شدند و چند تن از آنها به اسارت در آمدند.»

به گزارش ستاد مشترک ارتش: «صبح امروز 41 دستگاه خودروی خالی و 39 دستگاه کمرشکن(مخصوص حمل تانک) خالی از نقاط مرزی میانی وارد ایران شده‌اند.» حملات هوایی امروز هواپیماهای دشمن اطراف آغاجاری، امیدیه، آبادان، نقاط مختلف شهر اهواز و نقاط مسکونی شهرهای دزفول و تبریز را هدف قرار دادند و عده‌ای از مردم، به خصوص در دزفول شهید و مجروح شدند.

ژاندارمری اهواز اعلام کرد: «صبح امروز 2 میگ عراقی در 15 کیلومتری شمال دزفول سقوط کرد که جسد یکی از خلبانان سوخته و خلبان دیگر که با چتر نجات فرود آمده، فرار نموده است.»

خلاصه اطلاعیه‌های ستاد مشترک ارتش جمهوری‌اسلامی

اطلاعیه 128 روز 59/7/12، آبادان زیرآتش توپخانه دشمن شجاعانه جنگید و اهواز مورد بمباران هوایی مزدوران عراقی قرار گرفت که چند خانه مسکونی خراب و تعدادی از هموطنان ما شهید و مجروح شدند. مردم غیور این شهرها دلاورانه به مقابله با متجاوزان پرداختند و آنان را به عقب‌نشینی وادار ساختند. هواپیماهای جنگندة نیروی هوایی نیز در منطقه غرب تعدادی از تانک‌ها، سنگرها و افراد دشمن را با راکت هدف قرار داده و منهدم نمودند. و همچنین دو میگ عراقی در دزفول هدف قرار گرفت و سرنگون شد و در عملیات برون‌مرزی، مواضع دشمن در خاک عراق بمباران شد و جنگنده‌های ما سالم به پایگاه خود بازگشتند. روز 59/7/12 یک درجه‌دار و دو سرباز عراقی به ارتش اسلام پیوستند.

قسمتی از اطلاعیه 170... فعالیت‌های نیروی هوایی در روز 12 مهر 59:

1 بمباران و انهدام منطقه نفتی هلفانیه، تاسیسات نفتی فاو، تلمبه‌خانه بوزرگان، شبکه برق بغداد و تخریب پل کرکوک به طور خرماطو.

2 بمباران پادگان هلشو و اردوگاه نظامی حوالی شهر فرمان و واردکردن تلفات و خسارات زیادی به دشمن.

3 بمباران مواضع مقدم نیروهای عراقی.

4 سرنگونی یک فروند از جنگنده‌های متجاوز عراقی.

خلاصه بیانیه‌های نظامی عراق

بیانیه 59

طی روز شنبه 9 فروند از هواپیماهای ایرانی سرنگون شد که 3 فروند بر فراز بغداد و 2 فروند بر فراز بصره مورد اصابت قرار گرفت. از جانب دیگر، 13 نظامی ایرانی کشته و 12 تن اسیر شدند. تلفات عراق 8 کشته و 40 زخمی است و دو ناوچه غرق و 17 تانک، 19 خودرو و یک پایگاه موشک‌انداز ایران منهدم شده است. براثر حمله هوایی ایران در بغداد 6 نفر زخمی شده‌اند و یک مسجد خسارت دیده است. نیروی هوایی عراق یک اردوگاه نظامی، یک انبار سوخت، تجمعی از تانک‌های ایرانی در ناحیه دزفول و تاسیسات نفتی بهبهان را بمباران کرده است.

بازتاب حملات و درگیری‌ها

رادیو امریکا: نبرد سنگین ایران و عراق برای به دست گرفتن مناطق سوق‌الجیشی خوزستان همچنان ادامه دارد. ایران و عراق هر دو ادعا می‌کنند در دوازدهمین روز نبرد، خرمشهر را به تصرف درآورده‌اند، ولی هنوز مشخص نیست حرف کدامیک درست است. جنگ در اطراف آبادان، اهواز و اطراف پادگان نظامی دزفول همچنان ادامه دارد گزارش‌ها حاکی است که نیروهای ایرانی هنوز هر 3 نقطه را در دست دارند.

خبرگزاری رویتر: امروز عراق در جنگ خود، جهت تصرف نیروهای عمده‌ی استان خوزستان که سرنوشت آنها نامعلوم است نیروها و تدارک بیشتری به جبهه جنوبی جنگ اعزام داشت.شاهدان عینی در بندر بصره می‌گویند یک ستون مرکب از 70 کامیون نفربر، مهمات، آب و دیگر تدارکات را در حال عبور از شط‌العرب مشاهده کرده‌اند. این دومین روز است که قوای کمکی سنگین عراق، بصره را به طرف جبهه جنگ ترک می‌کنند. عراق اعلام کرده پیشروی نیروهای خود را به طرف ایران متوقف ساخته و اکنون در سیزدهمین روز جنگ برای استحکام آنچه به دست آورده تلاش می‌کند... با آن که نیروهای عراقی ادعا کرده‌اند خرمشهر را تصرف کرده‌اند، گزارش‌های‌ رسیده از بغداد حاکی است که جنگ همچنان در خرمشهر ادامه دارد.

رادیو لندن: ایران بار دیگر ادعاهای عراق را مبنی‌بر سقوط خرشهر به شدت تکذیب کرد. مقامات مسئول ایران اعلام کردند که در نبرد اطراف خرمشهر، عراقی‌ها پس از تلفات و خسارات فراوان، فرار کرده، تانک‌ها و خودروها و وسایل نظامی زیادی به جای گذاشته‌اند و دهها سرباز عراقی را به اسارت خویش درآورده‌اند. امّا عراق که تاکنون بارها ادعای تصرف خرمشهر و اهواز و دزفول را رسماً اعلام کرده، اکنون می‌گوید که نیروهای عراقی بر منطقه خرمشهر و قسمت شرقی شهر تسلط یافته‌اند ولی ایرانی‌ها هنوز مواضع استراتژیکی را در محله‌های غربی خرمشهر در اختیار دارند.

خبرگزاری فرانسه: براساس گزارش خبرنگاران، پرچم عراق هنوز در شهر مهران افراشته است و به نظر می‌رسد عراقی‌ها به طرف شرق پیشروی کرده‌اند. یکشنبه گذشته (59/7/6)، در پانزده کیلومتری مهران هنوز صدای توپ شنیده می‌شد، ولی بعد از شش روز اثری از نبرد و ضد‌حمله ایرانیان در این منطقه دیده نمی‌شود. هیچ تانکی در شهر یا نزدیکی آن نیست و در اطراف شهر خط دفاعی وجود ندارد.

رادیو لندن: ایران اعلام کرد جنگنده‌های عراقی به هفت شهر ایران از جمله تبریز، دزفول، خرمشهر و آبادان حمله کرده‌اند و خسارات و تلفاتی وارد کرده‌اند. از سوی دیگر شکاری‌های ایران مدت پانزده دقیقه هدف‌های خود را در اطراف بغداد بمباران کردند.

رادیو اسرائیل: هواپیماهای ایرانی امروز برفراز بغداد به پرواز درآمدند و محله‌های جنوبی و غربی بغداد و نیز بندر بصره را بمباران کردند. در فعالیت نیروی هوایی عراق که پس از چند روز سکوت به عمل می‌آمد و بسیار چشمگیر بود 7 شهر آبادان، خرمشهر، دزفول، تبریز، خرم‌آباد، مسجد سلیمان و سوسنگرد را بمباران شد خبرگزاری‌ها خاطرنشان کردند که بمباران شهرهای نامبرده ثابت می‌کند که برخلاف ادعاهای دولت بغداد، هیچیک از این شهرها به تصرف ارتش عراق درنیامده است.

جمهوری‌اسلامی (اوضاع داخلی، مواضع و...)

پیام امام‌خمینی به ملت و ارتش عراق:.... شما می‌دانید که این جنگ را به کشور ایران تحمیل شده و ما از کشور خود دفاع می‌کنیم، دفاعی که عقلاً و شرعاً واجب است و با کمال تأسف‌ و تاثر مشاهده می‌کنیم که کفار و نوکران خبیث آنان دو طایفه از مسلمانان را به جان هم ریخته و خودشان در کناری نشسته و می‌خواهند از این موضوع استفاده کنند.... نباید روزی که محتاج به بسیج عمومی شویم که دنیا خواهد دید قدرت اسلام چیست و نیروی ایمان بر همه قوا پیروز است و شما و ما دیدیم که صدام پس از آن همه شرارت و خونریزی و حمله به شهرهای بی‌پناه و مسلمین بی‌گناه، اکنون تقاضای آتش‌بس کرده، البته هر جنایتکاری و غارتگری پس از جنایت مایل است حریف ساکت باشد تا او با کمک‌گیری از اشرار و دیگران همچنان تجدید‌قوا کند و به شرارت و خونریزی ادامه دهد..... بعضی شیخ‌نشین‌های خلیج و بعضی دولت‌های کشورهای اسلامی در جنگ بین اسلام و کفر، طرف کفر را اختیار و کمک‌های نظامی و تبلیغاتی به دولت غاصب و جنایتکار بعث می‌کنند... اینان باید بدانند اگر ثابت شود که برخلاف مصالح اسلام عملی انجام داده‌اند و برائت خود را ثابت نکنند، دولت و ملت اسلام با آنان به وظیفه شرعیه عمل می‌نماید. اینجانب آنان را موعظه می‌کنم که دست از مخالفت با اسلام و طرفداری از کفر بردارند و به وظیفه انسانی و اسلامی خود عمل کنند و با سرنوشت خود بازی نکنند.

رئیس جمهور (بنی‌صدر): ما با کشورهایی که ثابت بشود با عراق همکاری می‌کنند، مانند دشمن عمل خواهیم کرد و این را قبلاً هم به همه کشورهای منطقه اعلام کرده‌ایم.

نخست‌وزیر (آقای رجایی) در جمع استانداران: محاصره‌ی اقتصادی آمریکا و سایر کشورهای غربی نه تنها ما را فلج نکرد، بلکه باعث رشد و تکامل ما هم شد. به اعتراف خود محاصره کنندگان، آمریکا بعد از این شکست درصدد راه‌های دیگری افتاد و در نتیجه ضدانقلاب را در داخل و خارج کشور تقویت کرد و به کشورهای همجوار این طور فهماند که ایران به شما حمله خواهد کرد. امریکا تصور می‌کرد که ایران با شکست کامل روبه رو خواهد شد ارتش جمهوری‌اسلامی ایران و مردم ما ارادت چندانی به جمهوری‌اسلامی ندارند، لذا ایران با حمله عراق دچار شورش خواهد شد.

امام جمعه تهران (حجت‌الاسلام خامنه‌ای):.... ما دولت کویت، دولت امارات متحده و اردن و دولت مصر و دولت عربستان سعودی را نخواهیم بخشید. بحرین فرودگاه بدهد که هواپیماهای عراقی از آنجا پرواز کنند. کویت به هواپیماهای عراقی بنزین بدهد که بیاید به مرزهای جمهوری‌اسلامی تجاوزکند. عربستان سعودی و خانواده سلطنتی... دست مریزاد بگویند و دولت مصر به آنها سلاح و مهمات و نفر بدهد. و آن وقت ما خودمان را دشمن آنها ندانیم؟ وزارت خارجه ما تکلیف خودش را باید با این دولت‌های خائن و منافق روشن کند باید مشخص شود که ما با کی در جنگیم. هریک از این دولت‌ها، درصورتیکه به عراق کمک کرده‌اند، باید از شدت ضربات کوبنده ما خود را در امان ندانند.

ملاقات سفیر شوروی با نخست‌وزیر: ساعت 10/30 شنبه شب، سفیر شوروی با آقای رجائی نخست‌وزیر دیدار کرد. در این ملاقات سفیر شوروی ضمن ابلاغ سلام الکسی کاسیگین، نخست‌وزیرشوروی، اظهار داشت: کشور شما مبارزه شدیدی علیه امپریالیسم آمریکا آغاز کرده و با توجه به این امر که شوروی هم مبارزه می‌کند، ما در سیاست خارجی با هم اشتراک‌ نظر داریم. ما برای انقلاب شما و اراده مردم احترام خاصی قائلیم. ما می‌توانیم با هم در رشته‌های زیادی همکاری کنیم و به شما کمک نمائیم.

آقای رجائی: مردم ما موضعگیری‌های شما را در دوران دکتر مصدق و رژیم سابق فراموش نکرده‌اند و ناگهان با هجوم شما به افغانستان مواجه شدند. انتظار مردم ایران از شما که نسل دوم انقلاب کشور خودتان هستید این است که با همسایه جنوبی خودتان ایران، رفتار انقلابی داشته باشید... ما از تحویل 100 تانک تی 72 به عراق از طرف شما و پذیرفتن طارق‌عزیز در آستانه جنگ و پروازهای شناسایی شما در خاک ایران و فرستادن کار‌شناسان شوروی به اردن ابراز نگرانی می‌کنیم. در صورتی که شما نمی‌توانید انکار کنید که مردم انقلابی ما بزرگترین رقیب شما را از کشور خود بیرون راندند. مهدی امیر کمالی، کاردار ایران در بیروت: هرگونه تلاش آمریکا برای دخالت در جنگ مرزی ایران و عراق، به مرگ 52 گروگان آمریکایی خواهد انجامید.

تلاش‌های صلح ضیاءالحق در نشست سازمان‌ملل: بی‌طرفی کامل و عدم مداخله قدرت‌های خارجی شرط اساسی برقراری صلح بین ایران و عراق است. ماموریت حسن‌ نیتی که من به درخواست کنفرانس اسلامی در تهران و بغداد انجام دادم، در محیطی آکنده از حسن تفاهم و اعتماد انجام گرفته است... جنگ دو کشور برادر، ناشی از عدم ثباتی است که کشمکش‌های برتری‌طلبانه ابرقدرت‌ها در منطقه به وجود آورده است. سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان در سازمان‌ملل: کوشش‌های میانجیگری ضیاءالحق و حبیب شطی دبیرکل کنفرانس اسلامی، نخستین گام‌ها در جهت راه حل است. وی از پاسخ مثبت عراق به قطعنامه آتش‌بس شورای امنیت استقبال کرد و از ایران خواست تا اقدام مشابهی به عمل آورد:.. به هر حال آنچه اهمیت دارد، پایان دادن به این نبرد بدون هرگونه دخالت خارجی ابرقدرت‌هاست.

مواضع و اقدامات کشورها

کارتر: آمریکا در حال حاضر روش فوق‌العاده احتیاط‌‌ آمیزی در برابر ایران پیش گرفته است. ما در این شرایط حساس می‌کوشیم به ایران بفهمانیم که در بحران اخیر بی‌طرف هستیم و به هیچ‌کاری علیه ایران در مورد گروگانهاست دست نخواهیم زد. من خیال نمی‌کنم جنگ ایران و عراق جان گروگان‌های آمریکایی را به خطر بیاندازد و تا آنجا که می‌دانم، بحران کنونی دورنمای بازگشت آنها را تغییر داده است. ما می‌خواهیم ایران امنیت داشته باشد. و مردم ایران سرنوشت آینده خود را آزادانه انتخاب کنند. ژنرال دیوید جونز، رئیس ستاد مشترک آمریکا روز گذشته با حسنی مبارک درباره روابط آمریکا و مصر و جنگ ایران و عراق گفتگو کرد.

روزانه الوطن: ایالات متحده برای افزایش توانایی عمان در حراست از تنگه‌ی هرمز اخیراً موشک‌های ضدهوایی هاوگ در اختیار این کشور قرار داده است. ایالات متحده و عمان، تابستان گذشته موافقت‌نامه همکاری نظامی امضاء کردند که به موجب آن عمان در صورت مداخله آمریکا در منطقه خلیج‌فارس تسهیلات نظامی در اختیار آن کشور قرار خواهد داد. سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان در دیدار با ادموند ماسکی وزیر خارجه آمریکا نگرانی و اضطراب شدید عربستان را از ادامه نبرد ایران و عراق ابراز داشته و گفته است که باید از توسعه دامنه جنگ که ممکن است مانع آزادی رفت و آمد کشتی‌ها در تنگه هرمز بشود، جلوگیری شود.

روزنامه گاردین: عربستان سعودی تعدادی از هواپیماهای جنگنده عراق را تا رسیدن چهارهواپیمای آواکس به عربستان سعودی، در آن کشور پناه داده است.

پرنس عبدالعزیز، وزیر دفاع عربستان سعودی، این موضوع را که عربستان سعودی چهارهواپیمای مجهز به رادار هشدار دهنده گرفته است، چون خود را از جنگ ایران و عراق در خطر می‌دیدند تکذیب کرد و گفت: عربستان سعودی هواپیماهای مزبور را که به عنوان پاسگاه‌های خبرگیرنده معروف هستند برای این از امریکا گرفته تا توانایی نیروی هوایی خود را افزایش دهد. انور سادات در سخنرانی خود در کنگره حزب دمکراتیک ملی این کشور به ایران در مقابل کوشش برای برقراری حاکمیت خود بر کشورهای عرب منطقه خلیج‌فارس، اخطار کرد و به امریکا پیشنهاد نمود که حاضر است خاک مصر را برای دفاع از کشورهای منطقه در اختیار امریکا قرار دهد. تعداد زیادی از وسایل نقلیه ارتش کویت در چند روز اخیر از مرز عراق عبور کرده و نیروهای کویتی وارد جزیره فیلکه در مجاورت اروندرود شده‌اند.

روزنامه السفیر: به دنبال جنگ ایران و عراق هواپیماهای جنگی کویت ظرف روزهای اخیر پروازهایی بر فراز خاک کویت انجام دادند. علاوه بر آن، کویت نیروی هوایی و تعدادی از واحدهای ارتش خود را به حال ‌آماده‌باش درآورده است.

ملک حسین در مصاحبه‌ای اعلام کرد: اگر کاری باشد که من بتوانم انجام دهم یک لحظه درنگ نخواهم کرد. اگر ضرورت داشته باشد، من به طرفداری از عراق دخالت خواهم کرد.

ملک‌حسین، شاه اردن: با آن که عراق هنوز هیچ کمک نظامی از اردن درخواست نکرده، بعید نیست اردن چنین کمکی را برای جنگ با ایران در اختیار دولت عراق قرار دهد... بستن تنگه هرمز به منزله تهاجم علیه جهان عرب خواهد بود و همه کشورهای عربی علیه آن اقدام خواهند کرد. اردن به هواپیماهای حمل و نقل عراقی، برای حفاظت از حملات هوایی ایران، در خاک خود پناهگاه داده است و این در حالی است که نشانه‌های روزافزونی از حمایت پشت‌پرده کشورهای عرب از بغداد در جنگ 12 روزه خلیج‌فارس دیده می‌شود.

سخنگوی وزارت خارجه هند: دولت هند با هرگونه اقدام برای اعزام یک نیروی دریائی بین المللی به ناحیه خلیج‌فارس برای تضمین ادامه جریان نفت از طریق تنگه‌هرمز مخالف است.

دولت ترکیه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: ترکیه از همان آغاز براین عقیده بوده است که ایران و عراق باید فوراً جنگ را متوقف کنند و برای حل اختلاف خود از روش‌های صلح‌آمیز استفاده نمایند. نخست‌وزیر هند ضمن ابراز تردید نسبت به امکان میانجیگری کشورهای غیرمتعهد برای پایان دادن به جنگ عراق با ایران گفت: این بحران تهدیدی برای اقتصاد هند به شمار می‌آید و تمام کشورهای در حال توسعه نیز از این تهدیدات برکنار نخواهند بود.

تحلیل‌ها و تفسیرها

رادیو امریکا به نقل از روزنامه کریستین ساینس مانیتور: ظاهراً عراق، در قمار پیروزی سریع بر ایران، بازنده است. وضعی که می‌تواند رهبری عراق را به گسترش ادامه دامنه جنگ برانگیزد و با وجود پیشنهاد آتش‌بس عراق، نگرانی مقامات دیپلماتیک از ادامه جنگ کاهش نیافته است. در مقابل، نیروهای نظامی ایران به حمله در حوالی خرمشهر دست زده، مصمم به کشتار قوای اشغالگر هستند. غالب کارشناسان منطقه معتقدند که صدام را باید به نحوی قانع کرد که در این جنگ کوتاه بیاید گرچه بسیاری نگرانند که وی درست عکس آن را عمل کند. هدف صدام از راه‌اندازی جنگ علیه ایران، کنترل آبراه شط‌العرب بود، هرچند وی پس از سقوط شاه کنترل آبراه را کمابیش در دست گرفته بود.

رادیو امریکا: تحلیل‌گران امریکایی معتقدند که جنگ ایران و عراق به یک نبرد دیرپا تبدیل می‌شود. آنها می‌گویند عراق تنها بخش‌هایی از ایران را که سپاهیانش تصرف کرده‌اند، نگاه خواهد داشت و جلوتر نخواهد رفت. انتظار می‌رود مردم ایران بدون توجه به مسائل سیاسی، برپایداری خویش بیافزایند. مناطق اصلی جنگ، شهرهای دزفول و خرمشهر است که هر دو از مراکز اصلی استان نفت‌خیز خوزستان به شمار می‌آیند... عراق مایل نیست واحدهایش را تا پیش از روشن‌شدن تکلیف آتش‌بس، در عملیات عمده درگیر کند، در حالی که نیروهای ایران از جمله پاسداران انقلاب، به پایداری بیشتری دست زده‌اند.

رادیو مسکو: شخصیت‌های دولتی امریکا و مطبوعات این کشور از همان ابتدای درگیری نظامی ایران و عراق، درباره‌ی خطری که خطوط دریایی خلیج‌فارس را تهدید می‌کند، جار و جنجال راه انداختند و آمادگی خود را برای دفاع از این خطوط که بیش از نصف نفت مورد نیاز غرب را تأمین می‌کند، اعلام کردند. به این بهانه ناوهای جدید امریکا و متحدین آن در نزدیکی تنگه هرمز متمرکز شده، و واحدهای نیروهای دریایی و زمینی امریکا به خاورمیانه منتقل گردیده‌اند... زمینه‌سازی برای بازنگه داشتن تنگه هرمز به عبارت دیگر برای مداخله در منطقه‌ی خلیج‌فارس، اکنون با سرعت بسیار زیاد جریان دارد. هم‌اکنون چهل و دو ناو جنگی از جمله دو ناو هواپیما‌بر امریکا در نزدیکی تنگه هرمز قرار گرفته‌اند. علاوه براین، دو ناو انگلیسی و یک ناو هواپیما براسترالیا به سرعت روانه این منطقه شده‌اند. چهار هواپیمای آمریکایی مجهز به سیستم آواکس که از آنها به عنوان مرکز پرنده فرماندهی در عملیات گسترده نیروی هوایی نام برده می‌شود به عربستان سعودی وارد شده‌اند. سپاه امریکایی واکنش سریع به حالت آماده‌باش تا به منطقه خلیج‌فارس منتقل شود.

رادیو لندن: روزنامه فاینشنال می‌نویسد: عراق در حال حاضر مشغول بررسی میزان خسارتی است که در اثر جنگ نسنجیده، متحمل شده است. شهرهای جنوب ایران به صورت شهر ارواح درآمده اند. از سوی دیگر، روزنامه دیلی اکسپرس نوشت: جنگ ایران و عراق به یک جنگ فرسایشی تبدیل می‌شود. آنچه مهم است، عدم ثبات عربستان است، زیرا تنها اعزام هواپیمای رادار به این کشور کافی نیست و باید یک نیروی دریایی بین‌المللی ایجاد کرد.

رادیو لندن: تمایل عراق به برقراری آتش‌بس، به خاطر مشکلاتی است که این کشور در جبهه جنگ با آن مواجه است. برای عراق مشکل‌تر است، آنچه را که در این جنگ به دست آورده حفظ کند، زیرا در جبهه‌ها با شکست مواجه شده و نیروهای ایران با موفقیت بیشتری به جنگ ادامه می‌دهند. پساز 10 روز هنوز عراق نتوانسته هیچیک از شهرهای ایران را به تصرف درآورد شهر مهران را هم که قبلاً تصرف کرده بود، از دست داده است.

به عقیده کارشناسان، جنگ طولانی‌مدت، بیشتر به زیان عراق است تا ایران.

کارشناسان می‌گویند: صدام در مورد تضعیف نیروهای ایران اشتباه کرد.

خبرگزاری فرانسه: روزنامه الثوره، چاپ دمشق، صدام را به سادات دیگری تشبیه کرد که داوطلبانه مجری طرح‌های کارتر و بگین شده است.. صدام با آغاز جنگ علیه ایران، منطقه را به ویرانی می‌کشد و جامعه‌ی عرب را برای جلوگیری از رویارویی با تجاوزات امپریالیست‌ها و صهیونیست‌ها به ضعف می‌کشاند.

رادیو آلمان: دولت عراق به موازات عملیات نظامی علیه ایران، جنگ تبلیغاتی وسیعی را نیز به راه انداخته و سعی می‌کند با اعلام موفقیت‌های موهوم، روحیه ارتش ایران را تضعیف و آنان را تشویق به دست کشیدن از پیکار یا تسلیم نماید. از جمله در روزهای اخیر چند بار از طرف ستاد فرماندهی ارتش عراق اعلام شد که نیروهای عراق شهرهای آبادان و خرمشهر و اهواز را به تصرف کامل خود در آورده‌اند، در صورتی که هربار معلوم شد این امر واقعیت ندارد و نیروهای ایرانی به خوبی حملات ارتش عراق را دفع و پیشروی آنان را متوقف کرده‌اند.