حملات و درگیری‌های زمینی

جبهه جنوبی

از صبح امروز گزارش‌های متعددی از خرمشهر مبنی‌بر هجوم و پیشروی دشمن از محورهای مختلف به سوی شهر می‌رسد و در پی آن مقابله سنگین نیروهای خودی شروع می‌شود. گزارش شهربانی خرمشهر حاکی است: « نیروی خودی در نوار مرزی عقب‌نشینی کرده و مقاومت نمی‌کند.نیروی دشمن تا جلوی پاسگاه دوربند خرمشهر جلو آمده و نیروی خودی احتیاج به کمک فوری دارد.»

سپاه خوزستان طی گزارشی مشروحی وضعیت امروز خرمشهر را چنین اعلام می‌کند:« ًصبح نیروهای دشمن از چند سمت: پلیس‌راه، گمرک، بندر و کشتارگاه به داخل شهر نفوذ کردند. شهر درحال سقوط را مرتب با توپ می‌کوبیدند. سکنه چندانی در شهر نیست، از حدود ساعت 10 صبح نیروهای خودی و مردم به مهاجمین یورش بردند و با توپ 106 و کاتیوشا به نابود کردن تانک‌های آنان پرداختند. دشمن بیش از 30 نفر اسیر داد. روحیه اهالی باقی مانده عالی است. بر اثر اصابت گلوله به شهر، آتش‌سوزی بسیار شدید است و یکی از اشکالات، فقدان فرماندهی ( برای نیروهای ) سپاه و ارتش است. »

در این روز دشمن روی دو محور جاده شملچه و بندر تلاش بسیار کرد تا در مدخل ورودی خرمشهرجای پای کسب کند که با یورش به موقع رزمندگان، دست به عقب‌نشینی و فرار زد. یکی از فرماندهان نیروی ویژه عراق در این مورد گفت: « در این وقت نیروهای اسلامی که فقط 40 نفر بودند یا دو خودروی مجهز به توپ 106 با یک حرکت سریع و ناگهانی، با فریادهای الله‌اکبر به طرف ما یورش آوردند و توپ‌های 106 نیز به روی ما آتش گشودند. این یورش موجب شد تمامی نیروها از افسران، درجه‌داران و سایرین متفرق شده، به مقرخود باز گردند. تلاش ما برای تسلط مجدد بی‌فایده ماند و مجبور شدیم تا مقر سابق خود کارخانه سنگ آهک عقب‌نشینی کنیم و بعضی از نیروها حتی تا پل‌نو به عقب برگشتند.»

فرمانده عراقی در مورد محور بندر گفت:

«نیروهایی که به طرف بندر پیشروی کرده بودند، با مقاومت سرسختانه‌ای از جانب نیروهای ایرانی مواجه شدند و امکان پیشروی از آنان سلب گردید. وضعیت تا غروب همچنان ادامه داشت و شب اوضاع آرام شد.

آبادان از اوایل شب گذشته تا بعد‌از‌ظهر امروز زیر انواع آتش‌ سنگین دشمن قرار داشت و نقاط مختلف آن از جمله نقاط مسکونی و پالایشگاه مورد اصابت قرار گرفته و خسارات زیادی وارد شده است.

در داخل شهر اهواز، علاوه بر اجرای آتش توپخانة دشمن، ضدانقلاب و مخصوصاً گروهک خلق عرب و شیوخ اطراف منطقه فعالیت دارند. شب‌ها با تیراندازی، به دشمن علامت می‌دهند و با پخش اعلامیه و تهدید و تطمیع افراد عرب‌زبان منطقه، سعی در جذب آنها دارند.

در جنوب غربی منطقه عمومی اهواز، در روستاهای اطراف و پشت کارون نیروهای دشمن مستقر شده‌اند.

طبق اعلام رکن 2 ارتش: «یک گردان پیاده مکانیزه از نیروهای دشمن در دب‌هردان، حدود 20کیلومتری اهواز مستقر است که از راه سوسنگرد تقویت می‌شود. در روستای مکطوع نیروهای دشمن قصد زدن پل روی کارون و عبور از آن را به طرف اهواز دارند. نیروهای دشمن با هدایت سیدفیاض، شیخ خائن روستای بیوض ( حدود 30 کیلومتری جنوب شرقی اهواز، کنار کارون )، وارد این روستا شده، تعدادی تانک در آنجا مستقر کرده‌اند و افراد شورای اسلامی را دستگیر کرده و یکی را به طرز فجیعی کشته و همسرش را مورد تجاوز قرار داده‌اند.»

در شمال غربی اهواز، محور اهواز حمیدیه سوسنگرد، نیروهای خودی به دشمن هجوم برده‌اند و به آنها تلفاتی وارد و مجبورشان کرده‌اند عقب‌نشینی کنند. گزارش مشروح سپاه خوزستان از این عملیات چنین است: «در اثر حمله نیروهای عملیات متشکل از 30 الی 50 نفر پاسدار با غافلگیر کردن دشمن، 8 تانک آنها منهدم گردید و دشمن سریعاً عقب‌نشینی کرد. حمله ساعت 7 صبح پایان یافته بود، ولی درگیری و جنگ و گریز تا 10 صبح ادامه داشت و تعدادی عراقی کشته و اسیر شدند. نیروهای دشمن که به طرف سوسنگرد عقب‌نشینی کرده‌اند، شب هنگام، حدود 12 کیلومتری حمیدیه، 4کیلومتر بعد از قریه کوت دید شده‌اند که ارتباطشان با پشت جبهه‌شان قطع شده و قصد پیوستن به نیروهای خود در دب‌هردان را داشته‌اند. 4 تانک در کوت سید‌نعیم باقی مانده و تعدادی نیز بر اثر حمله هلیکوپترهای هوانیروز منهدم شده‌اند، نیروهای عراقی با استفاده از جاده فرعی ابوحمیظه و جلالیه در جاده اهواز سوسنگرد در حرکت هستند و در امتداد روستای سعدون مکاره روی رودخانه پل مهندسی نصب شده و عراقی‌ها از رود رد شده‌اند و این احتمال قوی‌تر می‌شود که می‌خواهند از طریق هویزه به دب‌هردان بروند. در حمله‌ای که حدود ظهر امروز، پس از حمله شب گذشته به نیروهای عراقی شده است، نیروهای خودی 4 اسیر داده‌اند، ولی اصلا مشخص نیست که چه کسی دستور حمله داده و سرپرستی حمله با چه کسی بوده است؟ این حمله مبهم است و حتی مسئول عملیات سپاه اهواز نیزاطلاع مشخصی ندارد».

خبرگزاری پارس در مورد نقش مردم در این جبهه گزارش می‌دهد: «در جبهه حمیدیه مردم کوچه وبازار نقش تعیین‌کننده‌ای داشته‌اند. جوانان و سالخوردگان با آن که از فنون پیچیده نظامی سر درنمی‌آورند، با ژ3 و آرپی‌جی 7 به جنگ تانک‌های روسی عراق رفتند.....»

در محور اندیمشک، دزفول و شوش، این سه شهر همچنان زیر آتش دشمن قرار دارند. به گزارش سپاه خوزستان: «صبح نیروهای عراقی بلندی‌های کرخه را گرفتند و پشت پل کرخه و داخل جاده مستقرشده‌اند.»

درگیری در دو طرف رودخانه کرخه ادامه دارد و عراقی‌ها مشغول سازماندهی و تجدید‌قوا هستند. از حدود ظهر به بعد با تحرک بیشتر دشمن، اندیمشک به حال اضطراب درآمد و مردم شروع به ترک شهر کردند و عراقی‌ها به سمت شوش پیشروی کردند. به گزارش شهربانی دزفول: «در ساعت 30/12 مخابرات شوش به تصرف دشمن درآمده و مردم گروه گروه شهر را ترک می‌کنند.

با رسیدن نیروها و تانک‌های دشمن به شوش، دزفول و در معرض تهدید بیشتر قرار گرفته است.

جبهه‌های میانی و شمالی

سپاه غرب، بعدازظهر امروز طی گزارش اعلام کرد: «شهر دهلران در حال سقوط است.» و ضمن آن درخواست کمک، به خصوص کمک هوایی نمود.

در دهمین روز، بالاخره تلاش نیروهای خودی به نتیجه رسید و مهران از تصرف دشمن آزاد شد. بنا به اظهار مسئول روابط عمومی سپاه غرب، طی عملیات برادران پاسدار و ژاندارمری و نیروهای مردمی، شهر مهران باز‌پس گرفته شد و نیروهای مسلح امروز کنترل شهر را به دست گرفتند. در این محورعملیاتی 10 تانک و 3 کامیون آذوقه و مهمات دشمن نابود شد و جنگ توپخانه‌ها به شدت ادامه دارد.همچنین خبرگزاری پارس طی گزارشی آزادسازی شهر را اعلام کرد و رئیس جمهور پس از شرکت در ستاد مشترک عملیات غرب، این خبر را تائید نمود.

به گزارش اداره مرکزی اطلاعات سپاه: «نیروهای عراقی از سومار تا زله‌زرد پیشروی کرده‌اند و نیروهای خودی در محل دوبراله و رودخانه و جاده ایوان سومار موضع گرفته‌اند.»

منبع فوق می‌افزاید: «اهالی و عشایر گیلان‌غرب در مقابل قوای بعثی به خوبی ایستادگی نموده، روحیه خوبی دارند. طوری که شب‌گذشته نیروهای عراقی از گیلان‌غرب به طرف قصرشیرین عقب‌نشینی کرده‌اند.»

گزارش سپاه پاسداران بانه حاکی است: «در اطراف بانه نیروهای ضدانقلاب مستقر شده‌اند و شهر بانه تقریباً در محاصره ضدانقلابیون قرار گرفته است و نیاز به نیروی بیشتری دارد. شهر آرام است ولی شب‌ها سپاه، کمیته و ارتش مورد حمله قرار می‌گیرند.»

حملات و درگیری‌های هوایی

بندر امام خمینی: ساعت 9/30 سه میگ عراقی به فضای بندر امام خمینی و ماهشهر تجاوز کردند و پروژه پتروشیمی ایران و ژاپن را هدف قرار دادند. آبادان: به گزارش شهربانی آبادان، از صبح امروز نقاط مختلف شهر، پل‌خرمشهر و بیمارستان‌ها زیر بمباران دشمن قرار داشتند.

اهواز: قبل از ظهر دو میگ عراقی به شهر اهواز حمله کرده و مناطق مسکونی، اداره راهنمایی و رانندگی و اداره آب و برق را مورد حمله قرار دادند.

مسجد سلیمان: مسجد سلیمان ساعت 17:30 امروز مورد حمله هوایی قرار گرفت و سه نقطه شهر بمباران شد که خسارات مالی و جانی به بار آورد.

اندیمشک: به گزارش سپاه پاسداران خوزستان، «ساعت یک بعدازظهر امروز دو میگ عراقی به زاغه مهمات پادگان دو کوهه ( اندیمشک ) حمله کردند که احتمالاً یکی سرنگون شده و دیگری قسمتی از زاغه‌ها را بمباران کرد که انفجاراتی را در پی داشت. «به دنبال وسعت انفجارات، شهربانی دزفول نسبت به احتمال خطری که پایه‌های سد دز را تهدید می‌کند، هشدار داد. همچنین براثر این بمباران و سرایت آتش از پادگان دو کوهه به یک قطار باری حامل نفت و گازوئیل و بنزین، انفجارات شدیدی رخ داد و مخازن قطار از آن جدا شده، روی ساختمان‌های راه‌آهن افتاد و تعدادی منزل را منهدم کرد. خط آهن در این منطقه مسدود شده است. خبرگزاری پارس از قول یک مقام آگاه گزارش داد که آتش سوزی مذکور به علت سقوط یک میگ عراقی در یک انبار مهمات بوده که توسط آتشبارهای ارتش هدف قرار گرفته بود.

خلاصه اطلاعیه‌های ستاد مشترک ارتش جمهوری‌اسلامی ایران

اطلاعیه 102... فعالیت‌های عملیاتی دلاوران ارتش جمهوری‌اسلامی در مناطق جنوب کشور از ساعت7/30 تا 12 امروز بسیار چشمگیر بوده است. این دلاوران توانسته‌اند 67 تانک، نفربر و خودروی دشمن را منهدم کنند.

اطلاعیه 103... برادران رشید سرباز شما در عملیات بامداد امروز در جنوب کشور، 21 تانک دشمن را در یک حمله دلیرانه منهدم کردند و دو میگ مهاجم را برفراز آسمان‌های جنوب سرنگون ساختند.

اطلاعیه 104.... در درگیری‌های امروز که در مناطق غربی خرمشهر، در مرز ایران و عراق بین رزمندگان دلیر نیروهای مسلح و با کمک مردم، با ارتش عراق روی داد، 6 تانک دشمن منهدم، 15 مزدور عراقی کشته و 29 نفر دستگیر شدند.

اطلاعیه 105..... در درگیری‌های دیروز ( 7/8 )، نیروهای عراقی در مناطق جنوبی مرز خوزستان مجبور به عقب نشینی و فرار شدند. نیروهای خودی دست به عملیات تعاقب زدند و 6 تانک عراقی را به غنیمت گرفتند و سه نارنجک سالم ساخت مصر به دست آمد. ضمناً در این عملیات 16 نیروی دشمن اسیر شدند که 3نفر آنها مصری هستند.

اطلاعیه 106... در درگیری‌های امروز ( 7/9 )، در منطقه مرزی اهواز، براثر آتش توپخانه ارتش، دشمن مجبور به عقب‌نشینی و فرار شد. همچنین نیروهای عراقی که در یکی از مناطق قصد پیشروی داشتند، با حملات متقابل ارتش مجبور به عقب‌نشینی شدند.

اطلاعیه 107 به آگاهی عموم می‌رساند تیترهای خبری مندرج در روزهای چهارشنبه 59/7/9 مبنی‌بر بمباران رآکتورهای اتمی عراق در بغداد، مورد تایید ستاد مشترک ارتش جمهوری‌اسلامی ایران نیست.

اطلاعیه 108... ظرف روز جاری ( 8/9 )، نیروهای ژاندارمری یک فروند کشتی لایروبی عراقی را که حامل چند قبضه توپ و سلاح و مهمات بود، در دهانه اروندرود با آتش یک قبضه تفنگ 106 منهدم و غرق نمودند...

اطلاعیه 109.... برابراطلاعات واصله، مزدوران عراقی می‌خواهند با اعزام نیروهای زرهی به مناطق آبادان و خرمشهر، گور خود را در این مناطق بکنند. اهالی غیور مناطق خوزستان! زمان آن رسیده که با بسیج و شرکت در یک نبرد دلیرانه، دشمنان کافر را منهدم نمایید.

اطلاعیه 110... در ساعت 2 بامداد نهم مهر، تعدادی از بهترین برادران پاسدار پس از برگزاری نماز شهادت تصمیم می‌گیرند برای نابودی دشمن کافر، به قلب نیروهایش بتازند. در این حمله شجاعانه، پاسداران بیش از 20 تانک و 2 کامیون مهمات به غنیمت گرفتند و 12 نفر عراقی را اسیر نمودند و جنازه چهار نفر از پاسداران را که قبلاً به اسارت عراقی‌ها درآمده و دست و پا بسته اعدام شده بودند، به آغوش کشیده، دشمن را متواری ساختند. در این درگیری، فرمانده عملیات پاسداران به درجةرفیع شهادت نائل آمد.

قسمتی از اطلاعیه 163

فعالیت‌های نیروی هوایی در مورخ 59/7/9: 1 حمله به پایگاه‌های شعیبه بصره و ایستگاه رادارعماره و وارد کردن خسارت بر آنها 2 انهدام پادگان اقراء، انهدام تعدادی از تانک‌های عراقی، انهدام پل القرنه و انهدام ایستگاه رادار عماره.

خلاصه بیانیه‌های نظامی عراق بیانیه 55... دفاع ضدهوایی عراق امروز 2 جنگنده‌ی ایران را سرنگون کرد. این دو هواپیما در حمله به مراکز تجاری و مسکونی در نواحی مختلف عراق سرنگون شده‌اند. همچنین نیروی هوایی عراق طی تهاجمی به نواحی مختلف ایران خسارات سنگینی به بار آورد.

بیانیه 56.. در روز 9/7/59، 14 تانک، چند موشک انداز و تعدادی تانک ایرانی در اثر حملات نیروهای عراقی منهدم شد. در این حملات مقادیر زیادی اسلحه و تجهیزات نظامی ایران به غنیمت نیروهای عراقی درآمد. در این درگیری‌ها از سربازان عراقی نیز 16 نفر کشته، 24 مجروح و 3 نفر ناپدید شدند. عراق 7 تانک و 3 نفربر و 12 خودرو از دست داد.

رادیو صوت‌الجماهیر (بغداد): هم اکنون واحدهای ارتش عراق در چند کلیومتری شهر دزفول قرار دارند و آماده ورود به این شهر هستند، این دلاوران کلیه پاسگاه‌ها و پادگان‌های پیرامون را به تصرف خود درآورده، مقادیر زیادی اسلحه به دست آوردند.

بازتاب حملات و درگیری‌ها

خبرگزاری یونایتدپرس: امروز نبرد شدیدی در خیابان‌های خرمشهر جریان داشت. ایران مدعی شد حملات عراق را به مرکز شهر دفع کرده است. این اولین بار نیست که پاسداران سرسخت انقلاب ایران با مقاومت‌های خود نیروهای عراقی را غافلگیر کرده‌اند. خرمشهر 9 روز است که در محاصره نیروهای عراقی است و حتی یک بار یکی از فرماندهان عراق اعلام کرد که بیش از 5 الی 20 نفر از مدافعان غیرنظامی در این شهر باقی نمانده‌اند... امروز رادیو آبادان گزارش داد که جنگ‌های شدیدی در نزدیکی اداره بندر و ایستگاه راه‌آهن خرمشهر در جریان است.. به نظر می‌رسد که در جبهه جنوب، جنگ در خرمشهر و اطراف اهواز و دزفول به شدت جریان دارد.

خبرگزاری رویتر: نیروهای عراقی حمله بزرگی علیه آبادان انجام دادند. یک سرگرد عراقی گفت افراد او از داخل کارون تا یک کیلومتری آبادان پیش رفته‌اند، امّا در خرمشهر با مقاومت سرسختانه‌ ای روبرو شده‌اند. شاهدان موثق گفتند گروه‌های کوچک پاسداران انقلاب ایران تلفات سنگینی بر سربازان عراقی در خرمشهر وارد ساختند. پاسداران اگرچه رابطه‌شان با واحدهای اصلی سربازان ایرانی قطع شده، با راکت‌های ضدتانک و مسلسل و سلاح‌های اتوماتیک خانه‌ به خانه نیرومندانه می‌جنگند... در ناحیه شمالی‌تر افسران عراقی گفتند که نیروهای آنها به تدریج کنترل اهواز را به دست می‌گیرند.

رادیو کلن: ده روز پس از پیکارهای مسلحانه میان ایران و عراق، به نظر می‌رسد از سرعت پیشروی ارتش عراق به طور محسوسی کاسته شده است و نیروهای زرهی ایران که ابتدا حالت دفاعی داشتند، اینک به تعرض و حملات متقابل می‌پردازند... طبق گزارش‌های رسیده، نیروهای عراقی با تمامی ادعاهای قبلی هنوز موفق به اشغال هیچیک از شهرهای خوزستان نشده‌اند، لیکن بعضی از شهرها مانند آبادان و خرمشهر را به محاصره خود درآورده‌اند.

رادیو لندن: خبرنگار روزنامه تایمز در بصره گزارش داد: مقاومت شدید نیروهای ایران در مقابل سربازان عراقی باعث یاس عراقی‌ها شده است. در بصره هیچ‌کس تصور نمی‌کرد که 9 روز پس از آغازحمله، هنوز گلوله‌های توپ نیروهای ایرانی به داخل خاک عراق سرازیر باشد.

خبرگزاری آسوشیتدپرس: در گزارش خبرنگار آسوشیتدپرس از بغداد آمده که: نیروهای عراقی نوار مرزی قصرشیرین تا آبادان را در اختیار دارند و این تصرفات 50 تا 60 کیلومتر از خاک ایران را در برمی‌گیرد.

خبرگزاری رویتر: یک سخنگوی حزب دمکرات عراق: شهر اربیل طی هفته گذشته چند بار موردحمله هواپیماهای ایرانی قرار گرفته است. هدف ایرانی‌ها از این حملات، یک پایگاه نظامی و فرودگاهی بود که عراق از آن برای حملات هوایی علیه شمال ایران استفاده می‌کند. به خط آهن این شهر نیزخساراتی وارد شده است.

خبرگزاری یونایتدپرس: کمیسیون انرژی اتمی فرانسه: هواپیماهای جنگی ایران قسمتی از مرکزتحقیقات هسته‌ای ساخت فرانسه را در بغداد منهدم کرده‌اند و این امر سبب بسته شدن این مرکز تا تاریخ نامعلومی شده است. یک رشته بمب به ساختمان‌های آن اصابت کرده، امّا به راکتور آسیبی نرسیده است.

خبرگزاری رویتر: منابع صنعت نفت در لندن: پالایشگاه بزرگ عراق در بصره، مورد حملات هوایی ایران قرار گرفته است. ظرفیت این پالایشگاه 140 هزار بشکه در روز است که در صورت از کارافتادن، عراق احتمالاً نیاز به وارد کردن بنزین و سوخت هواپیما و دیگر فرآورده‌های نفتی خواهدداشت.

جمهوری‌اسلامی ایران (اوضاع داخلی، مواضع...)

رئیس دیوان عالی کشور (دکتر بهشتی): این عراق است که خودش را با ما درگیر کرده است. ما جز دفاع از کشور و ملتمان کاری انجام نداده‌ایم. ما وقتی عراق را به آن طرف مرزها برگرداندیم، در آن موقع اگر خواستیم کار را ادامه می‌دهیم.

وزارت امور خارجه جمهوری‌اسلامی ایران در اطلاعیه‌ای خبر خبرگزاری عراق را مبنی‌بر این که ایران از انگلیس اسلحه خریده است، تکذیب کرد.

مواضع و اقدامات گروه‌ها و ضدانقلاب

جاما: جنبش انقلابی مردم مسلمان ایران، همچون گذشته در بخش‌های اجرایی دولت و نهادهای انقلابی در خدمت مردم برای مقابله با اعمال تجاوزکارانه بعثی‌های عراق، کماکان آماده فداکاری و از جان‌گذشتگی است.

سازمان چریک‌های فدایی خلق اکثریت در تلگرامی به امام‌خمینی: در این شرایط مبارزه با امپریالیسم آمریکا و مبارزه با تجاوز رژیم‌های ارتجاعی منطقه و دفاع از استقلال میهن معنایی جز دفاع از جمهوری‌اسلامی ندارد. از این رو شایسته است به آگاهی شما برسانیم که هم‌اکنون همه نیروهای فدایی در سراسر میهن در برابر امپریالیسم آمریکا و تجاوزگران آلت‌دست آن برای دفاع از انقلاب و استقلال مهین، به جای ایستاده‌اند.

سازمان چریک‌های فدایی خلق:..... جنگ عراق با ایران به صورت گسترده کنونی چندان طولانی نخواهد شد. منابع مادی طرفین برای ادامه جنگ کافی نیست و چنانچه امپریالیسم امریکا و ارتجاع حاکم در عربستان سعودی پنهان و آشکار کمک‌های خود را به رژیم عراق گسترش ندهد، عراق قادر به ادامه جنگ علیه ایران نخواهد بود...دولت ایران نمی‌تواند و نباید تا زمانی که ایران عرصه تجاوز نظامی نیروهای تجاوزگر رژیم عراق است، مصالحه با دولت عراق را بپذیرد.

کمیته مرکزی حزب دمکرات کردستان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: ما اعتقاد کامل داریم گسترش درگیری‌ها در کردستان، توسعه دامنه جنگ، برادرکشی در شهرها و روستاها به نفع انقلاب ایران نیست. باید تفنگ‌ها را به سوی دشمن اصلی، امپریالیسم و مزدوران و ایادی منطقه‌ای آن نظیر رژیم بعث عراق نشانه رفت.

اتحادیه کمونیست‌های ایران با اعلام پشتیبانی از پاسداران انقلاب و ارتش جمهوری‌اسلامی، آمادگی خود را برای مقابله با تجاوز بعثیها اعلام کرد. رادیو ایران (هوادارن بختیار): هر روز که می‌گذرد، انزوای ایران از جامعه ملل بیشتر آشکار می‌شود. مردم ایران در اوج بحران تاریخ خود قرار گرفته‌اند و با مشکلات اقتصادی و سیاسی فراوانی روبرو هستند. تنگناهای موجود بر سر راه رژیم خمینی موجب طغیان عظیم ملت خواهد شد و رژیم ملایان را سرنگون خواهد ساخت.

رادیو صدای ملی ایران:... آن‌هایی که دانسته یا ندانسته بجای توجه به خطر اصلی که از ناحیه امپریالیسم امریکا و متحدان آن متوجه کشور ماست، بدون هیچ دلیلی شرق و غرب را در یک قطب قرارمی‌دهند، عملاً به دستاوردهای انقلاب ضربه می‌زنند. همان‌طور که امام امت می‌فرمایند، ایران رسماً با امریکا می‌جنگد و هرکس به هر شکلی در تضعیف این مبارزه مقدس گام بردارد، عملاً به انجام نقشه‌های شیطان بزرگ یاری رسانده است... بر هر ایرانی میهن‌پرست و علاقه‌مند به سرنوشت انقلاب اسلامی فرض است که با شناخت دشمن شماره یک خود، امپریالیسم امریکا، تمام مبارزات، قدرت و نیروی خود را متوجه این دشمن سازد.

عراق ( اوضاع داخلی، مواضع و... )

نعیم حداد، رئیس پارلمان عراق در مصاحبه با روزنامه کویتی السیاسه: عراق دلایلی در دست دارد که کره جنوبی و ژاپن با تصویب ایالات متحده سرگرم تحویل مقادیر معتنابهی قطعات یدکی به ایران، به ویژه به نیروی هوایی این کشورند... عراق سعی دارد جنگ را در ابعاد محدود حفظ کند، لیکن ابرقدرت‌ها سعی در گسترش آن دارند.

سفیر عراق در توکیو: اگر آتش‌بس برقرار شود، نیروهای عراقی به استثنای اراضی مورد ادعای عراق از مناطق اشغال شده ایران خارج خواهند شد. وی اراضی مورد ادعا را شامل تمام شط‌العرب، منطقه زین‌القوس و چندین منطقه مرزی دانست... رژیم کنونی ایران مانع از برقراری صلح و امنیت در منطقه است.

سخنگوی حزب دمکرات کردستان عراق: فعالیت‌های شورشیان کرد در شمال عراق از آغاز جنگ ایران و عراق از سرگرفته شده است. وی افزود: شورشیان کرد از آغاز جنگ به چند پایگاه نظامی عراق حمله کرده‌اند. فرماندهی نیروهای مسلح عراق برخی واحدهای خود را از شمال عراق به مناطق درگیری با ایران انتقال داده که این امر فعالیت‌های ما را بر ضد رژیم حاکم عراق آسان می‌سازد.

تلاش‌های صلح

رئیس‌جمهور ایران در پاسخ به قطعنامه 479، در نامه‌ای به دبیرکل سازمان‌ملل اعلام داشت که پس از پیروزی انقلاب ایران در 11 فوریه 1979، عراق بارها مفاد قرارداد 1975 الجزایر را با تجاوز به مرزهای ایران، حمایت از گروه‌های ضدانقلاب و پناه‌دادن به پس‌مانده‌های رژیم سابق نقض کرده، و علاوه بر آن 40 هزار شیعه ایرانی‌الاصل آن کشور را قبل از تهاجم به ایران اخراج کرده است.

رئیس جمهور ایران اضافه کرد که ایران تنها برای حفظ حاکمیت و دفاع از منافع خود می‌جنگد. بنابراین تا زمانی که تجاوز عراق به ایران ادامه داشته باشد، پیشنهادات دبیرکل و قطعنامه شورای امنیت سازمان‌ملل نمی‌تواند مورد توجه ایران قرار گیرد. ایران هیچ سودی در مذاکرات مربوط به جنگ نمی‌بیند.

در پاسخ قطعنامه سازمان‌ملل که خواستار قطع فوری جنگ است، واکنش عراق خوشایند بوده است، لکن ایران اعلام کرده که تا خروج آخرین سرباز از خاک این کشور به جنگ ادامه خواهد داد. درضمن هیچیک از طرفین تاکنون پاسخ مثبتی به قعطنامه نداده‌اند.

ایران پیشنهاد آتش‌بس شورای امنیت سازمان‌ملل و همچنین مذاکره در مورد جنگ ایران و عراق را رد کرد. مقامات ایران گفته‌اند که این کشور قربانی تهاجم نظامی عراق شده است.

به گزارش سازمان‌ملل، عراق اعلام کرد حاضر است به مدت چهار روز آتش‌بس اعلام نماید، مشروط بر این که ایران از ارسال مهمات به جبهه‌های جنگی خودداری نماید و از تبلیغات علیه عراق دست بردارد.

عراق اعلام کرد از روز 13 تا 16 مهر به طور یکجانبه در جبهه‌های جنگ، آتش‌بس برقرار خواهدکرد، به شرط آن که نیروهای عراقی مورد حمله نیروهای ایران قرار نگیرند.

مجله نیوزویک از قول بنی‌صدر نوشت: ایران تنها در صورت خروج نیروهای عراقی از نواحی مرزی و عدم دخالت آن کشور در کردستان و خوزستان، آتش‌بس را خواهد پذیرفت. وی در مورد میانجیگری سازمان‌ملل گفت: میانجیگری برای ما مفهومی ندارد، زیرا عراق متجاوز است و باید به خارج ساختن نیروهای خود از ایران اقدام کند. هیچکدام از درخواست‌های عراق برای ما قابل قبول نیست.

یاسر‌عرفات از سران کشورهای عرب خواسته است برای پایان دادن به جنگ دو کشور، در یک کنفرانس اضطراری شرکت کنند. روزنامه فیگارو: حافظ اسد پیرامون تلاش‌های صلح در جنگ ایران و عراق با ملک‌حسین و رئیس جمهوری الجزایر ظرف چند روز اخیر تماس‌هایی برقرار ساخته است. هیات‌های شرکت‌کننده در بیست و ششمین کنفرانس مجالس کشورهای مشترک‌المنافع در لوزاکا، از دولت‌های عضو سازمان خواستند با ارسال پیام‌هایی به سازمان‌ملل‌متحد، از ایران و عراق بخواهند به نبرد پایان دهند. ضیاءالحق، رئیس جمهوری پاکستان در مقر سازمان‌ملل گفت: شرط اساسی و اصلی صلح، رعایت بی‌طرفی کامل و عدم دخالت قدرت‌های خارجی در این منازعه است.

مواضع و اقدامات کشورها

وزیر خارجه آمریکا در ملاقات با سعدون حمادی وزیر خارجه عراق پایان منازعات ایران و عراق را در اسرع‌وقت خواستار شد و از طرفین خواست بدون هرگونه شرایط قبلی با یکدیگر سر میزه مذاکره بنشینند.... آمریکا مصمم است در صورت لزوم به کمک کشورهای دوست در منطقه بشتابد.

وزیر خارجه آمریکا: از اظهارات سعدون حمادی تشخیص دادم که عراق از جنگ با ایران خواسته‌های محدودی دارد.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا: ادموند ماسکی اخیراً نامه‌ای برای آقای رجایی، نخست‌وزیرایران ارسال داشته که در آن تاکید صریح بر مراتب بی‌طرفی و تمایل آمریکا به بی‌طرف باقی ماندن در جنگ ایران و عراق داشته است... درک موضع آمریکا توسط ایران برای ما مهم است.

وزارت دفاع آمریکا از فرماندهی ارتش و نیروهای هوایی و دریایی خواست که هرچه زودتر پیشنهادات مربوط به افزایش آماده‌باش نظامی نیروهای سریع‌العمل را ارائه دهند. کنگره آمریکا بودجه نظامی این کشور را 5 میلیارد دلار افزایش داد که از این مبلغ 250 میلیون دلار آن خرج تجهیزات نظامی در خاورمیانه خواهد شد.

رهبر شوروی: این درگیری میان دو کشوری است که همسایه اتحاد شوروی هستند. نه عراق و نه ایران هیچ سودی از تخریب متقابل و خونریزی‌ها و اخلالگری در اقتصاد یکدیگر نخواهند برد و این امر فقط به نفع طرف ثالث تمام خواهد شد که مسائل ملت‌های منطقه را نادیده می‌‌گیرند...منظور من محافل حاکم آمریکا هستند که می‌خواهند نظارت خود را بر نفت خاور‌ نزدیک و خاورمیانه برقرار سازند. انقلاب ایران را خفه نمایند و آن را دوباره به پایگاه نظامی و پاسگاه ژاندارمری امپریالیسم در منطقه خلیج فارس مبدل سازند.

... اتحاد شوروی همیشه بر این بوده و هست که جنگ نمی‌تواند و نباید وسیله‌ای برای حل اختلاف کشورها باشد. مسائل مورد اختلاف کشورها باید با مسالمت و از راه مذاکره حل شود.

گفته می‌شود به درخواست رسمی شوروی، لهستان به عراق کمک نظامی می‌کند و وسایل یدکی در اختیار این کشور می‌گذارد.

ریموند بار، نخست‌وزیر فرانسه: فرانسه نه تنها از نظر نظامی به عراق کمک می‌کند، بلکه قرار دادهای اقتصادی فرهنگی نیز با این کشور دارد. فرانسه از هیچ کسی در این مورد درس نمی‌گیرد.

کمال حسنعلی، وزیر امور خارجه مصر در مجمع عمومی سازمان‌ملل: قاهره هم می‌خواهد وهم قادر است که مسئولیت محافظت از کشورهای ساحلی خلیج‌فارس را برعهده بگیرد.

وزیر دفاع مصر: ما برای آمریکا تسهیلات نظامی فراهم خواهیم کرد تا با کمک مصر از کلیه کشورهای عرب دفاع کند... مصر از کمک 1500 میلیون دلاری آمریکا برای توسعه ارتش و نیروی هوایی و از کمک 2050 میلیون دلاری برای مدرنیزه کردن کلی ارتش استفاده خواهد کرد.

3500 عضو کنگره حزب حاکم دمکراتیک ملی مصر اعلام کردند: با در اختیار گذاشتن امکانات دائم به آمریکا برای کمک به هر کشور عرب یا مسلمان که تحت تهاجم خارجی قرار گرفته باشد، موافق هستند.

لوماتن چاپ پاریس: سه کشور عربی عربستان سعودی، مراکش و اردن به طور رسمی کمک‌های نظامی خود به عراق را اعلام نموده‌اند و در کنار این کشورها، موریتانی و یمن‌شمالی نیز آشکارا جانب عراق را گرفته‌اند.

سعود الفیصل، وزیر خارجه عربستان: احتمال دارد بحران ایران و عراق از مناقشه بین دو کشور فراتر رود. امّا کشورهای خلیج‌فارس قادرند رأساً بدون دخالت خارجی به این قائله پایان دهند...ممکن است شوروی از اوضاع کنونی سوءاستفاده کند. تجزیه ایران نه به سود منطقه خلیج‌فارس است نه به سود عربستان سعودی.

نخست‌وزیر تونس: مسئولیت جنگ ایران و عراق بر عهده ایران است... در قرارداد امضاء شده سال 1985، پیش‌بینی شده است که سرزمین‌های عربی به مساحت 320 کیلومتر مربع به عراق تحویل شود و این چیزی است که تاکنون عملی نشده بود. عراق چند سالی است صبرکرد و ایران هرگز به فکر اجرای این قرارداد نیافتاد.

کمیته مرکزی حزب حاکم سوسیالیست یمن جنوبی: ادامه جنگ ایران و عراق به دو کشورخسارات بسیار وارد خواهد کرد، در حالی که ایران و عراق باید نیروهای خود را علیه اسرائیل بسیج کنند.

یاسر عرفات از کلیه سازمان‌های مقاومت فلسطین خواست در مورد درگیری عراق و ایران بی‌طرفی کامل خود را حفظ نمایند.

موشه دایان: مشکل نظامی ایران به جایی رسیده که برای این کشور دو راه باقی مانده، تسلیم عراق شود یا از امریکا تقاضای کمک نماید.

آمریکا باید گذشته را فراموش کند و در صورت تقاضای ایران، به این کشور کمک کند. در غیراین صورت کشورهای افغانستان، ایران، عراق و سوریه تحت کنترل و نفوذ روسیه قرار خواهندگرفت. ضیاءالحق در مقر سازمان‌ملل: رقابت آمریکا و شوروی در خلیج‌فارس، عامل جنگ ایران و عراق بوده است.

مسائل خلیج‌فارس و اقتصاد بین‌الملل

دولت ایران اطمینان داد هر کاری از عهده‌اش برآید، انجام می‌دهد تا از عبور کشتی‌ها از تنگه هرمز ممانعت به عمل نیاید.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا: امریکا از این که ایران آزادی رفت و آمد کشتی‌ها را در تنگه هرمز محترم می‌شمارد، خوشحال است.

آمریکا برای باز نگه‌داشتن تنگه هرمز، به دلیل گسترش جنگ ایران و عراق، به فعالیت شدیدی دست زده است.

نخست‌وزیر استرالیا فاش کرد ایالات متحده از آن کشور خواسته ا ست تا در یک نیروی دریایی چند ملیتی برای حراست از تنگه هرمز مشارکت کند.

رئیس کمیته امور خارجی مجلس سنای امریکا: آمریکا باید آماده باشد تا در صورت لزوم از نیروی دریایی خود برای باز نگه‌داشتن تنگه هرمز استفاده نماید.

انگلستان ناو موشک‌انداز کانتربری و کشتی‌های حمایت‌کننده‌اش را برای پیوستن به یک نیروی احتمالی بین‌المللی برای حفظ امنیت تنگه هرمز اعلام خواهد کرد.

آمریکا به تهران و برخی کشورهای منطقه اطلاع داده که برای جلوگیری از هرگونه حمله به منابع نفتی عربستان، چهار فروند هواپیمای مجهز به رادارهای بسیار پیشرفته به آن کشور تحویل داده است.

تعداد نفتکش‌هایی که خارج از تنگه هرمز در انتظار ایستاده‌اند، روز به روز افزایش می‌یابد، علت این مسأله ممکن است افزایش حق بیمه باشد.

مقامات رسمی سازمان بین‌المللی انرژی اعلام کردند حداقل سه کشور عضو اوپک ( کویت، ونزوئلا و امارات عربی متحده ) به کشورهای صنعتی اطلاع داده‌اند که به علت بروز جنگ ایران و عراق، برنامه و 10 درصد کاهش تولید نفت آنان به مورد اجرا درنخواهند آمد.

تحلیل‌ها و تفسیرها

روزنامه جمهوری‌اسلامی:... امپریالیسم و صهیونیسم از طولانی‌شدن جنگ خشنود نیستند، چراکه در یک جنگ درازمدت، پیروزی امت مسلمانان جهان حتمی است. امّا برعکس در یک جنگ کوتاه‌مدت، تنها مواضع لیبرال‌ها و پایگاه‌های آنها در ایران تقویت خواهد شد و خط امام که بار خسارات جنگ را بردوش می‌کشد، تضعیف می‌گردد.

رادیو کلن: روزنامه زایتونگ الگمانیه در مورد نقش ابرقدرت‌ها در جنگ ایران و عراق می‌نویسد:در سال 1956، هنگامی که اسرائیل، انگلستان و فرانسه در پی ملی شدن کانال سوئز از طرف ناصر، به مصر حمله‌ور شدند، آمریکا در آن زمان لب به سخن گشود و شوروی نیز به عنوان ابرقدرت دیگر از آن حمایت کرد امّا در سال 1980، در جنگ ایران و عراق ابرقدرت‌ها در موقعیتی قرار ندارند که بتوانند قدرت‌های محلی مانند ایران و عراق را به راه‌های عاقلانه دعوت کنند.

... ایالات متحده سعی دارد از گسترش آتش جنگ جلوگیری کرده یا حداقل خسارات محدود و قابل کنترل باشد. در این زمینه آمریکا از امکانات زیادی برخوردار نیست، زیرا مناسبات آمریکا و عراق و ایران جهت جلب‌نظر مقامات دو کشور متخاصم برای پایان دادن به جنگ کفایت نمی‌کند.

رادیو مسکو:.... ایران و عراق وجوه مشترک زیادی دارند. هر دو مواضع ضدامپریالیستی و ضدصهیونیستی دارند. هر دو قرارداد کمپ دیوید را محکوم کرده‌اند و از خواسته‌ای عادلانه مردم مبارز فلسطین پشتیبانی می‌کنند... بنابراین به آسانی می‌توان دید درگیری مسلحانه ایران و عراق به نفع چه کسی است و چه کسی به افزایش تشنج و گسترش زد و خورد طرفین علاقه‌مند است.

روزنامه پراودا: مسائل مربوط به ایران و عراق ریشه‌های عمیق تاریخی دارد و از اختلاف‌نظر در مرزهای موجود ناشی می‌شود و صرفاً از اختلاف منطقه‌ای است. پس این درگیری باید از راه‌های صلح‌آمیز حل شود تا از عواقب خطرناک آن برای ملت‌های منطقه جلوگیری به عمل آید.

رادیو لندن: روزنامه تایمز: محاسبات اولیه عراق مبنی‌براین که ایران پس از سرنگونی رژیم شاه و بحران داخلی، هم از نظر اقتصادی و هم نظامی تضعیف شده است، درست از آب درنیامد. رهبران عراقی ظرفیت و آمادگی مردم ایران را که در شور و هیجان رستاخیز مذهبی و سیاسی به سر می‌برند، نادیده گرفته‌اند... عراق نتوانست در حملات شدید اولیه خود پیروزی‌های چشمگیری به دست آورد تاپس از برقراری آتش‌بس با استفاده از پیروزی‌های نظامی برگی قاطع در مذاکرات صلح عرضه کند... تازمانی که در ایران آیت‌الله‌ها اداره امور را در دست دارند و از پشتیبانی عمومی برخوردارند، سازمان‌های جهانی نظیر سازمان‌ملل متحد، امید اندکی برای مجبور کردن طرفین به قبول آتش‌بس دارند.

رادیو آمریکا به نقل از روزنامه وال استریت ژورنال: تاکنون آمریکا در مناقشات ایران و عراق بی‌طرفی کامل اختیار کرده است. گرچه مقامات آمریکا برای مقابله با اقدامات خصومت‌آمیز و حملات علیه تاسیسات نفتی و مسدود ساختن خطوط کشتی‌رانی در خلیج‌فارس بیاناتی ایراد کرده‌اند، امّا تلاش اصلی آمریکا دفاع از عربستان سعودی و باز نگه‌داشتن تنگه هرمز است.

رادیو کلن: روزنامه دی ولت درباره‌ی تبلیغات جنگی می‌نویسد: تبلیغات جنگ همیشه به صورت ابراز جنگ در تمام نقاط جهان به کار گرفته شده و این‌بار در خلیج‌فارس به اوج رسیده است. عراق شهرهایی را به عنوان مکان‌های تسخیر شده خود در خاک ایران نام می‌برد که هنوز در دید یا شعاع نزدیک پیاده نظام عراق قرار دارند. و ایران مطالبی را عنوان می‌کند که نوید تسلیم شدن نیروهای دشمن را می‌دهد. طرفین شکست در جبهه جنگ را برای خود پیروزی به حساب می‌آورند. بغداد از نجات و آزادی عربستان سخن می‌راند و تهران از مقاومت مردم خوزستان در برابرحملات وحشیانه دشمن سخن می‌گوید... به هرحال قهرمان بودن کاری ساده نیست، ولی نقش قهرمان را بازی کردن از آن هم مشکل‌تر است.

خبرگزاری آسوشیتدپرس: جنگ ایران و عراق روبه توقف است و عراقی‌ها با صبر و حوصله منتظرند ایران در زمستان آینده با کمبود سوخت مواجه شود. عراق اکنون برای حفظ اراضی اشغال شده طالب‌ مذاکره است تا از طریق تعطیل نگاه داشتن منابع نفتی ایران، این کشور دچار نابساماتی شده، شخص دیگری روی کار بیاید.

رادیو آمریکا: با وجود خظر بزرگی که جنگ خاورمیانه متوجه ذخایر نفت کشورهای غربی شده، ممالک مصرف‌کننده نفت از خود حرکتی که دال بر آشفتگی در بازار نفت یا احتکار این ماده باشد، نشان نداده‌اند. عوامل مهم این خونسردی وفور نفت در انبارهای جهانی و فقدان مکان برای ذخیره بیشتر این ماده است. علاوه بر آن تانکرهای نفتی اکنون ذخیره‌ای حدود سیصد میلیون بشکه نفت را در خود جای داده‌اند. ژاپن که بیشتر نیازمندی‌های خود را از عراق تامین می‌کند، نفت ذخیره دارد. بازار مشترک اروپا مصرف 120 روز خود را ذخیره کرده است. فرانسه که بیست درصد نفت خود را از عراق تامین می‌کند، از ذخایر نفتی خود می‌تواند پانزده ماه استفاده کند. تنها هندوستان است که چون در جامعه کشورهای مصرف‌کننده عضو نیست، با شتاب درصد تهیه نفت از بازارهای آزاد جهان و سایر نقاط است، البته همگان متفق‌القولند که مسدود شدن تنگه هرمز، که 58% نفت اروپا از این طریق عبورمی‌کند، بحران بزرگی ایجاد خواهد کرد که کشورهای مصرف‌کننده را در بوته آزمایش قرار خواهدداد.

خبرگزاری آسوشیتدپرس: به‌رغم قبول شروط پیشنهادی شورای امنیت توسط عراق، در مورد برقراری آتش‌بس، ایران هشدار داد اگر امارات خلیج‌فارس دست از کمک به عراق بر ندارد، این کشورجبهه جنگ را وسعت خواهد بخشید.

رادیو بغداد به نقل از روزنامه اردنی الدستور: ایران با موقعیت خود و با وجود شکست در جنگ تمام مسئولیت را در تحول منطقه به سوی بدتر و کشیدن آن به صحنه درگیری‌های بین‌المللی و رویارویی‌های ویران‌کننده به عهده دارد.