حملات و درگیری‌های زمینی

جبهه جنوبی قبل از شروع نهمین روز، اجرای انواع آتش دشمن روی خرمشهر و اطراف آن تشدید شد. عراقی‌ها که با مقاومت نیروهای خودی در روز گذشته، تا حدودی مجبور به عقب‌نشینی شده بودند. شروع به پیشروی کرده، از محورهای مختلف به شهر نزدیک شدند. سپاه خوزستان، ظهر امروز وضعیت خرمشهر را چنین اعلام کرد: «نیروهای سبک ارتش عراق در روستای مندوان و نیروهای سنگین در نخل‌های روستای عرایض مستقر هستند. شهر مرتب به توپ بسته می‌شود. نیروهای دشمن تا پاسگاه جلو آمده‌اند. حدود 20 تانک در سمت راست خارجی شهر مستقر شده‌اند. دشمن از طریق پل‌نو نیزدر حال پیشروی است و تعدادی از افراد خودی را شهید کرده یا به اسارت گرفته‌اند. » تا شب وضع به همین صورت است در ساعت 19/50، ژاندارمری اوضاع را چنین گزارش کرد «وضع خرمشهر خراب و نیروهای دشمن بین پل‌نو و شلمچه در نزدیکی صددستگاه و پشت گمرک خرمشهر و راه‌آهن هستند، اکثر تانک‌های دشمن که در اطراف پادگان دژ و پلیس راه بودند، منهدم یا پراکنده شدند، ولی بعضی از آنها جمع شده، به طرف جاده اهواز حرکت کرده‌اند. وضع اطراف دژ و پلیس‌راه خرمشهر فعلاً عادی است.در منطقه پل‌نو و شلمچه اکثر تانک‌های دشمن در محل دوربند تجمع کرده‌اند...»

در محور آبادان، اجرای آتش و گلوله‌باران شهر و اطراف آن، از ساعت 3 بامداد به شدت آغازگردید و در طول روز بمباران هم به آن افزوده شد و خسارات فراوانی به بار آورد. به گزارش سپاه خوزستان: «هر نیم‌ساعت شهر بمباران می‌شود و مورد حمله زمینی قرار می‌گیرد. خسارات جانی و مالی بسیار زیاد بوده است. در شهر کمبود مهمات وجود دارد. » گزارش دیگر تلفات آبادان را تاکنون حدود 200 شهید و 10000 مجروح ذکر کرده است.

در محور اهواز، گزارش سپاه خوزستان از فعالیت دشمن و عوامل داخلیش در منطقه عمومی اهواز چنین است: «توپخانه مرکزی دشمن از پادگان حمید، کیلومتر 40، به سمت سید‌خلف با روستای سیدمحمد دوب سلیمان در شمال پادگان پشت تپه‌های شنی از پادگان تا روستای طاهر، مستقراست.

در جبهه جنگل، نزدیک نورد، اوضاع آرام و روحیه خوب است و عده‌ای غیرنظامی مزاحم نیروهای خودی می‌شوند. عراق 500 نفر کماندو برای حمله به مراکز مهم به اهواز گسیل داشته که ظاهراً موتور سیکلت دارند. نیروهای داخلی عرب‌زبان که با عراق همکاری می‌کنند، زیادند و عراقی‌ها بین آنها اسلحه پخش کرده‌اند. عوامل داخلی با چراغ‌های چشمک‌زن مناطق حساس را به دشمن نشان می‌دهند. نیروهای چپی و مناطق و ضدانقلاب در این روز فعالیت چشمگیری در سطح شهر از خود نشان داده‌اند. اعضای شوراهای اسلامی بازداشت شده و به زن‌های آن‌ها در چند جا تجاوز شده است. گزارش دیگری از اداره مرکزی اطلاعات سپاه حاکی است که « نیروهای مهاجم از 3 طرف: جاده خرمشهر اهواز، سمت سوسنگرد و در امتداد رود کرخه به سمت اهواز در حرکت هستند و تا 20کیلومتری اهواز رسیده‌اند و 300 تانک دارند. اگر نیروی هوایی اقدام نکند، اهواز سقوط خواهدکرد. »

در محور سوسنگرد، در پی ورود روز گذشته نیروهای دشمن، به شهر، شهر از سکنه خالی شده و افراد خلق عرب به کلاشینکف مسلح شده‌اند. عراقی‌ها مردم بومی را تشویق به جنگ علیه فارس‌ها می‌کنند، دشمن تپه‌ا... اکبر را گرفته و در آنجا متوقف شده است. از سوی دیگر عراقی‌ها همچنان به سمت حمیدیه در حال پیشروی هستند و توپخانه آنها در کوت سید نعیم مستقر است 40 نفر از برادران سپاه و بسیج همچنان مقاومت می‌کنند. گزارش‌های متعددی از منطقه خوزستان رسیده که عوامل داخلی دشمن در اطراف مناطق درگیری به انحاء مختلف دشمن را کمک می‌کنند، از جمله گزارش شهربانی خوزستان حاکی است: «عده‌ای ازاهالی سوسنگرد و دهات اطراف که کشاورز و قاچاقچی هستند، با اتومبیل‌های خود به اهواز مراجعه می‌کنند و با حلب 4 لیتری بنزین و گاز و نفت‌سفید می‌گیرند و آن را در اختیار دشمن می‌گذارند.» در محور اندیمشک، نیروهای دشمن پشت رودخانه کرخه و مستقر و مشغول تجدید‌ قوا و سازماندهی هستند. عصر هنگام عراقی‌ها در این محور شروع به پیشروی می‌کنند.

شهربانی اندیمشک در ساعت16/45 اعلام کرد: «ارتش دشمن در منطقه شروع به پیشروی نموده و به 10 کیلومتری شهر نزدیک شده‌است. نیروی خودی در بیابان‌ها پراکنده است و عده‌ای نیز تا شهر اندیمشک عقب‌نشینی کرده‌اند.» در گزارش دیگری چنین آمده است: «شایعاتی که مورد تایید بخشدار و سپاه پاسداران نیز قرارگرفته، مدعی است مدیریت در تیپ زرهی دزفول بسیار ضعیف است و نیروی خودی در جبهه جنگ ازنظر آذوقه و مهمات بخوبی تغذیه نمی‌شود. »

جبهه میانی به گزارش سپاه غرب: «در ساعت 21 تاریخ 59/7/8، حدود 100 کیلومتری دشمن از طریق کلات به سمت علی‌غربی و از آنجا به طرف نوار مرزی موسیان و دهلران در حرکت بودند. » در محور گیلان‌غرب گزارش‌ها حاکی از موفقیت امروز نیروهای خودی در منطقه است. مردم گیلان‌غرب با بستن سنگر در شهر، به کمک برادران پاسدار و نیروهای نظامی، تعداد زیادی از تانک‌های دشمن را منهدم و تعدادی از تانک‌ها و خودروهای آنها را به تصرف خود درآوردند. در پی این مقابله دلیرانه و فرار نیروهای دشمن، 80 نفر از سربازان و خدمه تانک‌ها تسلیم نیروهای خودی شدند.

طبق اعلام سپاه غرب: «نیروهای عراقی در تنگه حاجیان گیر افتاده‌اند و نیروهای خودی از دو سمت گیلان‌غرب و پادگان سرپل‌ذهاب، عراقی‌ها را زیر آتش خود قرار داده‌اند و با زدن کمین به ستون‌های پشتیبانی که برای این نیروها ارسال می‌شود، آنها را در تنگنا قرار داده‌اند. » در محور قصرشیرین: «اجرای آتش روی دشمن از قصرشیرین تا پاسگاه پرویز‌خان بسیار موثرواقع شده و نیروهای عراقی تقاضای کمک سریع کرده‌اند.» گزارش دیگری حاکی است: «تانک‌ها و خودروهای دشمن از قصرشیرین به طرف چم امام‌حسن ( جنوب قصرشیرین ) انتقال یافته و استتارشده‌اند. » برابر اخبار رسیده: «قرار است تعداد زیادی از ضدانقلاب به کرمانشاه حمله کنند، برای همین تمامی ارگان‌های انتظامی و نظامی به حال آماده‌باش کامل درآمده‌اند. »

حملات و درگیری‌های هوایی بهبهان: به گزارش سپاه خوزستان، ساعت 13 یک میگ عراقی در بهبهان سقوط کرد.

شوش: بعدازظهر امروز 3 میگ عراقی با تجاوز به شهر شوش، تعدادی از نقاط مسکونی این شهر را بمباران کردند.

دزفول: ساعت 18 امروز یک هواپیمای دشمن که به منطقه دزفول تجاوز کرده بود، سرنگون شد.

بغداد: به گزارش ستاد مشترک ارتش بر اثر حمله امروز جنگنده‌های جمهوری‌اسلامی به شهربغداد، بخشی از لوله‌های گاز منهدم و نیروگاه برق بغداد به شدت صدمه دید و یک فروند هواپیمای خودی بر اثر اصابت موشک‌سام، در بغداد سقوط کرد.

خلاصه اطلاعیه‌های ستاد مشترک ارتش جمهوری‌اسلامی اطلاعیه 100.... در ساعت 11 روز سه‌شنبه 59/7/8، توسط رزمندگان دلاور نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، 6 تانک در غرب و دو دستگاه کامیون نیروهای عراق هدف گلوله قرار گرفته و منهدم شدند، حملات رزمندگان به نیروهای زرهی عراق همچنان ادامه دارد.

اطلاعیه 101 مزدوران عراق.... به عناوین مختلف ثابت کرده‌اند که دشمن واقعی اسلامند، از جمله در حملات روز 59/7/8 به شهرهای خرمشهر و آبادان، علاوه بر وارد آوردن خسارات جزیی به فرودگاه و پالایشگاه نفت، مسجد شبستانی‌ها را با راکت هدف قرار دادند...

قسمتی از اطلاعیه 163 فعالیت‌های نیروی هوایی به مورخ 59/7/8: 1 یک رادار عراقی به کلی منهدم و به تاسیسات نفتی حمام العلیل و پالایشگاه قیاده و کیاده خسارات سنگینی وارد شد. 2 بر اثر حمله هواپیماهای نیروی هوایی به پادگان زاخو، به محل تجمع هلیکوپترهای عراقی خساراتی وارد آمد.

خلاصه بیانیه‌های نظامی عراق بیانیه 54 نیروهای عراقی روز سه‌شنبه ( 59/7/8 )، سه هواپیمای ایرانی را در مرز سرنگون کردند. همچنین توپخانه صحرایی و یک مسلسل سنگین نیروهای ایرانی منهدم و چندین سرباز دشمن کشته شدند. دراین نبرد 9 عراقی کشته، 8 نفر ناپدید و 27 نفر زخمی شدند. 7 تانک و 6 خودروی ارتش عراق نیز منهدم شد.

رادیو بغداد 59/7/8: یک فرمانده نیروهای عراقی گفت: « نیروها به سوی گیلان‌غرب پیشروی کرده، آنجا را به اشغال خود درآوردند.... دشمن انتظار نداشت ما به این زودی‌ها وارد گیلان‌غرب شویم، سربازان عراقی، اسیران و اسلحة زیادی از دشمن به دست آورده‌اند.

بازتاب حملات و درگیری‌ها خبرگزاری رویتر: افسران عراقی قبلاً گفته بودند که پیش‌بینی می‌کنند خرمشهر را ظرف چندساعت تصرف کنند، امّا آخرین گزارش شاهدان عینی، این موضع را مورد تردید جدی قرار داده است.عراقی‌ها بیش از یک هفته است که خرمشهر و آبادان را در محاصره گرفته‌اند.

رادیو امریکا: نیویورک تایمز نوشت: در اواخر هفته گذشته، مقاومت ایرانیان در اطراف خرمشهر و آبادان شدت یافت. چندی است که از شدت حملات عراقی‌ها کاسته شده است. دفاع ناهماهنگ عناصر دو لشکر ایرانی برای برگرداندن موج حملات عراقی‌ها کفایت نکرد.

رادیو لندن: عراق حمله تازه‌ای را به آبادان آغاز کرده است.

رادیو آبادان از مردم خواست به کندن سنگر و ساختن کوکتل مولوتف اقدام کنند. پس از آن طی بیانیه‌ای اعلام کرد که پیشروی نیروهای عراقی متوقف شده است.

رادیو اسراییل: ارتش عراق امروز حملات شدیدی را علیه بندر آبادان آغاز کرد و هم‌اکنون در فاصله یک کیلومتری از حومه این شهر قرار دارد. عراق روزهای گذشته ادعا کرده بود که آبادان و خرمشهر را به تصرف درآورده، ولی خبر امروزشان نشان می‌دهد که ادعای مزبور بی‌اساس بوده است. در مورد خرمشهر نیز ارتش عراق اعلام کرد که واحدهای نظامی عراق از رود کارون گذشته، به خرمشهر وارد شده‌اند و جنگ‌های بیابانی در این بندر ادامه دارد. به گزارش آسوشیتدپرس، عراق انتقال واحدهای بزرگی از نیروهای خود را از قصرشیرین به سوی آبادان و خرمشهر آغاز کرده و صدها کامیون عراقی هم‌اکنون به سوی نواحی جنوبی ایران حرکت می‌کنند. کارشناسان نظامی می‌گویند این انتقالات نشان می‌دهد که عراق نسبت به استحکام وضع خود در جبهه قصرشیرین اطمینان حاصل کرده می‌کوشد بر آبادان و خرمشهر نیز مسلط شود.

خبرگزاری فرانسه: از بیانیه‌های نظامی عراق چنین برمی‌آید که فعالیت‌های نیروی زمینی این کشوراز 36 ساعت پیش کند شده است. آخرین پیشرفت عراقی‌ها در خاک ایران به روز یکشنبه ( 59/7/6 )مربوط می‌شود که براساس بیانیه نظامی عراق، یک پایگاه هوایی مجهز به ایستگاه رادار به داخل شهردزفول به تصرف نیروهای این کشور درآمد.

خبرگزاری رویتر: معاون فرمانداری دزفول در یک مکالمه تلفنی با رویتر گفت: ادعای عراق در مورد تصرف پایگاه هوایی و ایستگاه رادار دزفول دروغ محض است. پیشروی دشمن روز گذشته در 20کیلومتری شهر توسط نیروی هوایی و زمینی ارتش متوقف شد و تعدادی از سربازان عراقی به اسارت درآمدند. نیروهای عراقی 10 کیلومتر عقب رانده شدند.

رادیو اسرائیل: خبرگزاری فرانسه گزارش داد: هواپیماهای فانتوم نیروی هوایی ایران امروز مرکز اتمی عراق در نزدیکی بغداد را بمباران کردند. خلبانان ایرانی در جریان این بمباران نتوانستند کوره اتمی عراق را که برای تولید بمب‌های هسته‌ای در دست ساختمان است، منهدم سازند، ولی به ساختمان‌های مرکز اتمی عراق صدماتی وارد شد. این هواپیماها پالایشگاه بزرگ گاز مجاور بغداد و انبارهای بزرگ نفت را نیز بمباران کردند. گفته می‌شود که پادگان الرشید، در جنوب غربی بغداد، نیز بمباران شده است.

رادیو لندن: جت‌های ایرانی حوالی ظهر امروز به کارخانه‌ای در حومه شهر بغداد حمله کردند.حمله امروز جت‌های ایران اولین حمله آنها به بغداد در دو روز گذشته بود و نتیجه استراتژی ایران دایر بر حمله به تاسیسات نظامی و نفتی یا کارخانه‌های مولد برق عراق است، گرچه این بار عده‌ای از مردم عادی هم کشته شدند.

خبرنگار بی‌بی‌سی از بغداد گزارش داد: هواپیماهای ایرانی، در حمله امروز خود به یک ایستگاه تصفیه گاز در بغداد به دفاع ضدهوایی عراق کوچک‌ترین فرصت عمل را ندادند و 6 هواپیمای حمله کننده به آسانی ایستگاه نامبرده را بمباران کرده، پس از آن به فرودگاه بغداد حمله کردند و سپس سالم راه ایران را در پیش گرفتند.

رادیو لندن: خبرگزاری عراق گزارش داد: « سه ملوان خارجی در اثر حمله هواپیماهای جنگی ایران به کشتی‌های آنها کشته شدند. این خبرگزاری اضافه می‌کند که ناخدای 3 کشتی که ژاپنی و یونانی و کویتی هستند، می‌گویند حمله زمانی صورت گرفت که کشتی آنها در پایگاه دریایی ام القصر (عراق) پهلو گرفته بودند.

بازتاب حملات هوایی عراق خبرگزاری آسوشیتدپرس: مقامات رسمی شرکت میتسویی گفتند طی چندین حمله هوایی که روزسه‌شنبه ( 8/7/59 )، توسط جنگنده بمب‌افکن‌های عراق انجام شد، بخش مرکزی مجتمع پتروشیمی3 میلیارد دلاری ایران و ژاپن آسیب دیده و به 3 کارخانه از 13 کارخانه مجتمع به شدت آسیب وارد شد. این مقامات گفتند خسارات ناشی از این حمله هوایی که دومین حمله ظرف یک هفته بود، می‌تواند تکمیل طرح را که طبق برنامه، بهار 1361 تعیین شده بود، به تاخیر اندازد.

ملاحظه: در این حمله به هیچیک از 750 کارگر ژاپنی که در اردویی در 30 کیلومتری کارخانه بودند، صدمه‌ای وارد نشد.

خبرگزاری رویتر: در جریان حملات هوایی عراق به ایران، دو هواپیمای عراقی سرنگون شدند، ولی هواپیماها به تاسیسات نظامی ایران در عمق خاک این کشور خسارات شدیدی وارد کردند. اهداف عراق شامل یک ستون تانک در شمال دهلران و مواضع نظامی در بوشهر بوده است، ضمناً توپخانه ایران در منطقه اهواز منهدم و 3 پل در شمال دزفول برای جلوگیری از عقب‌نشینی نیروهای ایرانی ویران گردید.

خبرگزاری آسوشیتدپرس: اگر ادعای عراق در مورد هواپیماهای سرنگون شدن ایران صحت داشته باشد، ایران اکنون بیش از 40 هواپیما در اختیار ندارد. جمهوری‌اسلامی ایران ( اوضاع داخلی، مواضع و...) مواضع مسئولین بیانات امام ( در جمع مردم مرزنشین ): بعضی قضایاست که انسان گمان می‌کند این شر است، لکن برحسب واقع خیر است. در این قضایای اخیر که دولت جابرعراق تحمیل کرد بر ایران، باید بگویم « الخیر فی‌ماوقع » برای این که چند مطلب را ثابت کرد. یکی این که ضدانقلاب در ایران شایع می‌کردند ارتش ایران ارتشی است که از بین رفته است و دیگر نمی‌تواند در مقابل دشمن‌ها مقاومت کندو شایعه‌افکنی می‌کردند ارتش لازم نیست. ارتش باید به هم بخورد... در این جنگ تحمیلی ثابت شد که ارتش نیرومند است و ارتش با سایر قوای مسلحه با هم هستند... باز در این جنگ ثابت شد که سراسر کشور با هم هستند. و مردم به همان روح‌انقلابی باز باقی هستند و الان از همه جاهایی که جوان‌های ما هستند، از همه اقطار کشور، پیشنهاد می‌کنند که به جنگ بروند، لکن احتیاجی نیست الان آنها ( بروند )، اگر خدای نخواسته یک وقت احتیاج شد، آن وقت معلوم می‌شود که چه خواهد شد... در هر صورت جنگ خیلی خوب است از یک جهت و آن این است که انسان را شجاعتی که در باطن انسان است بروز می‌دهد و تحرک برای انسان حاصل می‌شود. انسان از آن خمودی بیرون می‌آید و ملت ایران باید توجه داشته باشد که برای اسلام دارند خدمت می‌کنند... ما انگیزه‌مان اسلام است.اشخاصی که در اسلام خدمت کردند و جنگ کردند و فداکاری کردند، از صدراسلام تا حالا، تاریخشان محفوظ است...... این آدم ( صدام ) همان آدمی است که برای اربعین، وقتی که زوار حضرت سیدالشهداء حرکت کردند، آنها را به توپ و تفنگ بستند و آن قدر جنایت کردند.... صدام حسین دستش را دراز کرده برای این که با ما مصالحه کند. ما با او مصالحه نداریم. یک آدمی است که کافر است. یک آدمی که فاسد است، مفسد است و مفسد را ما نمی‌توانیم با او مصالحه کنیم. ما تا آخر با آنها جنگ خواهیم کرد و انشاءالله پیروز خواهیم شد.... تکلیف ما این است که از اسلام صیانت کنیم و حفظ کنیم اسلام را، کشته شویم تکلیف را عمل کرده‌ایم، بکشیم هم تکلیف را عمل کرده‌ایم.

رئیس مجلس شورای اسلامی ( آقای هاشمی ):... ما هرگز خواهان توسعه جنگ نبوده و نیستیم، چرا که صدور انقلاب با جنگ و ستیر میسر نمی‌شود... این جنگ را که عراق شروع کرد، در واقع برای جلوگیری از صدور انقلاب بود، زیرا این رژیم از جهاتی شبیه رژیم گذشتة ایران است... ما هرگز قصد جنگ نداشتیم و اصولاً از جنگ متنفریم. امّا این جنگ برای ما ثمرات خوبی هم به بار آورد و افکار خیالاتی ضدانقلابیون شکست خورد.... ما این جنگ را شروع نکرده‌ایم که حالا با مسأله آتش بس را مطرح کنند. کشوری به ما تجاوزکرده و آنچه ما کرده‌ایم، دفاع و ضربه متقابل بوده است و باید تجاوزی که شده، دفع شود.. درآن صورت تازه باید ببینیم چگونه باید متجاوز را تنبیه کرد و حقوقی که از ملت ایران و عراق تضییع شده، چگونه جبران می‌شود. اقدامات دیپلماتیک وزارت خارجه جمهوری‌اسلامی با فراخواندن سفرا و کاردان کشورهای مختلف به تشریح مواضع ایران در قبال جنگ پرداخت و اعلام نمود:.... جمهوری‌اسلامی ایران امیدوار است اخباری که در برخی از کشورهای عربی انتشار یافته، همانند اعطای تسهیلات‌بندی و سوخت‌گیری و سایر کمک‌ها، اعم از کشوری و لشکری به عراق،مقرون به حقیقت نباشد. چون در این صورت دانسته یا ندانسته در صف دشمنان ما قرار گرفته‌اند.... دراین صورت ما هرگز نمی‌توانیم فرقی بین اینان و حکام بعث قائل شویم، لذا دشمنی آنان را آن‌گونه که لازم باشد، جواب خواهیم داد...... چون تجاوزات دولت بعث به این حد رسیده است، ما هیچگاه آمادگی نشستن بر سر یک میز را با رژیم ملحد صدام نداریم و وساطتی را در این زمینه نمی‌پذیریم....خلاف آنچه که وسایل تبلیغاتی عراق می‌گویند، این نبردها درگیری فارس و اعراب نیست، بلکه درگیری اسلام و کفر و مبارزه حق و باطل است..... اکنون وقت آن نیست که کسی بخواهد یا بتواند بی‌طرفی اختیار کند. یا باید به حکومت بعث متجاوز و سفاک عراق را تایید کند یا این که جانب اسلام و توحید را بگیرد، وگرنه دو گوش را با انگشتان پوشاندن و دیدگان را برهم گذاردن یا ریاکارانه دم از اسلام زدن و در نهان رژیم صدام را تائید کردن، چیزی نیست که دولت جمهوری‌اسلامی ایران بتواند تحمل نماید.

کاردار سفارت ایران در بروکسل: عراق باید نیروهای خود را به مرزهای تثبیت شده باز گرداند، آتش‌بس را به طور کامل اجرا کرده، برای عدم مداخله در امور داخلی ایران تضمین کافی بدهد.

مواضع و اقدامات ضدانقلاب حزب رنجبران ایران:... با درهم شکستن تجاوز عراق، نقشه توطئه‌گران امپریالیسم و سوسیال امپریالیسم را که علیه کشورمان طراحی شده، در هم می‌ریزیم، زیرا ما با درهم شکستن تجاوز عراق طرح بعث عراق و حامیان بین‌المللی آن را که می‌خواهند رژیم جمهوری‌اسلامی ایران را ساقط کنند، درهم می‌ریزیم.

سازمان مجاهدین خلق ( منافقین ):.... در شرایط حساس و خطیری که بر میهن ما می‌گذرد و وحدت و یکپارچگی صفوف تمام اقشار ملت و کلیه نیروها را برای مقابله با تهاجم و تجاوز خارجی ایجاب می‌کند، ما در کمال تاسف شاهد برخی عملکردها و تبلیغات تفرفه‌افکنانه و ناقض وحدت عمل و فشار بر نیروهای انقلابی هستیم.

سازمان پیکار:... این جنگ، جنگی است که سرمایه‌داران ایران و عراق برای دفاع از منافع خود به راه انداخته‌اند که با برادر‌کشی و گوشت دم توپ قراردادن زحمتکشان ایران و عراق، جیب‌های خود را پرکنند.

رادیو مسکو: ضدانقلابیون ایرانی (سلطنت‌طلب‌ها) که به پشتیبانی گسترده امپریالیستم آمریکا و صهیونیزم اسرائیلی متکی هستند، به موازات ادامه اختلاف ایران و عراق فعالیت خود را تشدید کرده‌اند، اویسی در برخی از کشورهای اروپا و خاورمیانه رفت و آمد می‌کند. بختیار به دسیسه‌جویی علیه رژیم ایران پرداخته و ارتشبد آریانا، زاهدی سفیر سابق ایران در آمریکا و بسیاری دیگر در جهت استفاده از اوضاع به نفع خود هستند.

رادیو صدای ملی: خطر اساسی که متوجه استقلال و آزادی وطن ماست، از جانب آمریکاست. ولی برخی از آقایان در به میان کشیدن پای اتحاد شوروی در تصادفات نظامی بین ما و عراق کوشا هستند و از به اصطلاح توطئه‌های شرق و غرب سخن می‌گویند. بهانه آنها این است که قسمتی از سلاح‌های ارتش عراق ساخت شوروی است، در حالی که این سلاح‌ها در طول سال‌های گذشته خریداری شده است.

عراق (اوضاع داخلی، مواضع...)

وزیر خارجه عراق: عراق برای برقراری صادرات نفت به کشورهایی که در جنگ با ایران صدمه دیده‌اند، اقدام لازم را به عمل خواهد آورد و از کشورهای دیگر نفتی برای کم کردن تاثیرات جنگ دراقتصاد جهانی درخواست افزایش تولید خواهد کرد.

وزیر خارجه عراق: هر کشوری که به ایران کمک نظامی می‌کند، به هر وسیله و هر میزانی که باشد، اقدام خصمانه مستقیم علیه عراق تلقی می‌شود.

تلاش‌های صلح در 30 سپتامبر (8 مهر)، شورای امنیت سازمان‌ملل جهت بررسی جنگ ایران و عراق تشکیل جلسه داد و براساس قطعنامه 479، دبیرکل گزارشی تقدیم شورا کرد. وی گفت که پاسخ عراق در قبال قطعنامه 479 را دریافت داشته و ایران نیز به او خبرداده که پاسخ خود را اول اکتبر( 9 مهر) تسلیم خواهد کرد. وی اضافه کرد که رئیس‌جمهور پاکستان به او اطلاع داده که هیأتی از سوی کنفرانس اسلامی به ایران و عراق اعزام شده‌اند. با این حال وی تاکید کرد که گزارش‌های رسیده نشان‌دهنده ادامه جنگ است. قبل از ظهر امروز صدام حسین رئیس جمهوری و فرمانده کل نیروهای مسلح با ضیاءالحق رئیس جمهور پاکستان و رئیس کنفرانس اسلامی به مذاکره پرداخت. در این مذاکرات، مساعی جهان اسلام جهت پایان بخشیدن به جنگ عراق و ایران به طور مسالمت‌آمیز در چارچوب حقوق قانونی و مقررات بین‌المللی بررسی شد.

مواضع و اقدامات کشورها معاون سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا: امریکا مثل کشورهای دیگر جهان خواستار آتش بس فوری بین دو کشور است. شرایط و چگونگی برقراری آن منوط به مذاکرات و توافق‌هایی است که بین ایران و عراق انجام خواهد گرفت.

کارتر: اگر به جنگ جمهوری‌اسلامی و عراق پایان داده نشود، به زودی تبدیل به بحران بزرگی برای جهانیان خواهد شد... در صورت لزوم ما از ملت خود خواهیم خواست که نیرویی متشکل از داوطلبان به خلیج‌فارس اعزام دارد.

سناتور جاکوب جاویتس در جلسه رهبران کنگره در کاخ سفید: آمریکا از متحدانش انتظاردارد که در عملیات حفاظت از منابع نفتی در خلیج‌فارس شرکت داشته باشند، هرچند توانایی نظامی‌شان کمتر از آمریکا باشد. دولت کارتر چند نقشه احتیاطی تدارک دیده تا از مصالح آمریکا و متحدانش در خلیج‌فارس دفاع کند. یکی از این راه‌ها مستقر ساختن بخشی از نیروی دریایی آمریکا در نزدیکی خلیج‌فارس است تا اگرلازم شد، به کمک ناوهای جنگی متحدان آمریکا تنگه هرمز را روی نفتکش‌ها باز نگه دارند. راه دیگر، ارسال کمک نظامی اضطراری به عربستان سعودی است تا آن کشور بر قدرت تدافعی خود بیفزاید.

وزیر خارجه آمریکا در مقر سازمان‌ملل با سعدون حمادی وزیر خارجه عراق ملاقات کرد و از ایران نیز دیدار مشابهی دعوت به عمل آورد. وی بار دیگر بی‌طرفی آمریکا را مورد تاکید قرار داده، افزود بی‌طرفی به معنای بی‌تفاوتی نیست. ادموند ماسکی ملاقات‌هایی در مورد جنگ ایران و عراق با یوسف علوی، معاون وزارت خارجه عمان، وزیر خارجه بحرین، آقاشاهی مشاور در امور خارجه پاکستان و پطروس غالی وزیر خارجه مصرداشته است. وی در این گفتگوها اظهار داشت: واشنگتن ترجیح‌می‌دهد به کوشش‌های میانجی‌گری کنفرانس اسلامی و سازمان‌ملل تکیه کند. وزیر خارجه آمریکا پس از دیدار با وزیر خارجه عراق در یک مصاحبه مطبوعاتی از پاسخ به این سوال که آیا ملاقات با حمادی خبر از پایان سیاست بی‌طرفی ایالات متحده در جنگ ایران و عراق می‌دهد یا خیر، خودداری ورزید و گفت: آمریکا مذاکره و گفتگو را به درگیری ترجیح می‌دهد و همواره به خاطر منافع خود از دوستانش حمایت می‌کند.

تام روس، سخنگوی پنتاگون: آمریکا چهار فروند هواپیمای آواکس برای حفاظت از چاه‌های نفت منطقه در مقابل حمله هوایی احتمالی ایران به عربستان سعودی ارسال خواهد کرد. هواپیما به درخواست دولت ریاض ارسال خواهند شد و این عمل تنها جنبه دفاعی دارد. این هواپیماها تا زمانی که جنگ ایران و عراق ادامه داشته و موقعیت منطقه خطرناک باشد، در عربستان سعودی باقی خواهندماند. براساس گزارش کنگره ایالات متحده، این کشور در مقابل قطع چشمگیر مواد نفتی که ممکن است در اثر جنگ ایران و عراق پیش بیاید، آمادگی ندارد. سفیر امریکا در ژاپن و وزیر تجارت و صنایع بین‌المللی ژاپن توافق کردند امریکا و ژاپن کوشش‌هایی برای جلوگیری از وخیم‌تر شدن جنگ ایران و عراق به عمل آورند و به تبادل اطلاعات در این باره بپردازند.

لئونیدبرژنف، رهبر شوروی در مورد جنگ ایران و عراق، امریکا را مقصر دانست و از طرفین خواست برای پایان دادن به جنگ مذاکره کنند. وی گفت: نه عراق و نه ایران از انهدام متقابل، خون‌ریزی و آسیب‌زدن به اقتصاد یکدیگر بهره‌ای نخواهند برد. فقط طرف سوم است که منتظر بهره‌برداری است. ایران و عراق هر دو روابط دوستانه‌ای با شوروی دارند. برخی می‌کوشند این نبرد را به سود خود جهت دهند و کنترل خود را بر نفت خاورمیانه برقرار سازند و رویای تبدیل ایران را به پایگاه نظامی و ژاندارم امپریالیسم در سر می‌پرورند... بهتر است ایران و عراق آنچه را که حل آن در حال حاضر امکان دارد، فوراً حل کنند و آنچه را که نمی‌توان حالا حل کرد، به فردا موکول کنند که ممکن است حل آن آسان‌تر باشد.

گنشر، وزیر امور خارجه آلمان فدرال: احتمال دخالت نظامی قدرت‌های بزرگ در خلیج‌فارس در کنفرانس ایالات متحده و پنج کشور متحده به هیچ وجه مطرح نخواهد شد..... ایران و عراق به اهمیت معبر دریائی هرمز برای کشورهای صنعتی کاملاَ آگاهند و.. رهبران دو کشور به عواقب کار توجه کنند.

برونو کرایسکی، صدراعظم اتریش: اگر جنگ ایران و عراق به برخوردهای نظامی دولت اسرائیل و کشورهای همسایه‌اش اضافه شود، صدور نفت به غرب قطع خواهد شد. دولت عربستان سعودی با توجه به جنگ ایران و عراق از واشنگتن خواسته است که هواپیماهایی باوسایل ارتباطی بسیار پیچیده در اختیار آن کشور قرار دهد.

به موجب بیانیه دولت ریاض، این کشور از ایالات متحده برای تجهیز سیستم دفاع هوایی و ایستگاه‌های رادار هشدار دهند، هواپیماهائی درخواست کرده است. این هواپیما آواکس نام دارد و مجهز به سیستم ارتباطی هوابرد و کنترل پیچیده است و قادر است به عنوان مرکز کنترل جنگ عمل کند. شیخ زائد، رئیس امارات متحده عربی در دیدار با شمس اردکانی فرستاده ایران گفت: ما به هیچ یک از طرفین درگیری کمک نظامی تدارکاتی نخواهیم کرد و در عوض حاضریم تمامی امکانات اقتصادی و انسانی خود را در صورت پایان زد و خورد در اختیار ایران و عراق بگذاریم.

سخنگوی دولت عمان: دولت عمان در سراسر جنگ بی‌طرفی خود را حفظ کرده است و هیچگاه کمک به هیچیک از طرفین را مدنظر قرار نداده است. تیپ زرهی اردن مرکب از حداقل 40 تانک برای کمک به نیروی زمینی عراق وارد خاک این کشورشده است. یمن جنوبی از ایران و عراق خواست به جنگ خاتمه بخشیده، اختلافات خود را صلح‌آمیز حل کنند.

کمیته مرکزی حزب حاکم یمن جنوبی اعلام کرد: ادامه جنگ شدیداً به دو کشور خسارات وارد خواهد کرد، در حالی که ایران و عراق باید نیروهای خود را علیه رژیم اشغالگر قدس بسیج کنند.

وزیر خارجه اسرائیل: جنگ ایران و عراق این اعتقاد ساده لوحانه را که حل مسأله خاورمیانه به نفع اعراب، ادامه جریان نفت را تضمین می‌کند، باطل کرد... جنگ عراق و ایران که به وسیله رژیم‌های افراطی و غیرمسئول و جنگ‌طلب اداره می‌شود، امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی را تهدید می‌کند.

ضیاءالحق، رئیس جمهور پاکستان در مصاحبه با روزنامه انقلاب‌اسلامی: ابرقدرت‌ها نه دوست ایران و نه دوست پاکستان و نه دوست کشور دیگری هستند. به خاطر رقابت ابرقدرت‌ها در منطقه است که ایران و عراق وادار به جنگ شده‌اند. به تصور من هر دو ابرقدرت در جنگ دست دارند و ایجاد تمایز میان آنها مشکل است. در مورد ایران می‌توانم بگویم شوروی همچون روباه درصدد است ایران را به چنگ آورد.

وزیر خارجه پاکستان: مداخله یک دولت خارجی در منطقه خلیج‌فارس عواقب بسیار خطرناکی درپی خواهد داشت... بازنگه داشتن تنگه هرمز منحصراً به کشورهای ساحل منطقه مربوط است.

سخنگوی دولت ترکیه: گزارش‌های مربوط به درخواست ایران از ترکیه در مورد خرید قطعات یدکی برای سلاح‌های ساخت امریکا، عاری از حقیقت بوده و ایران تاکنون هیچگونه تماسی در این زمینه با دولت ترکیه نداشته است.

مسائل خلیج‌فارس و اقتصاد بین‌الملل معاون وزارت دفاع آمریکا: آمریکا باید در صورت لزوم با کمک متحدان خود آزادی رفت و آمد کشتی‌ها را تنگه هرمز تامین کند. وزارت دفاع آمریکا به ناوگان اقیانوس هند و نیروهای ویژه دستورداده به تدریج به خلیج‌فارس نزدیک شوند.

ویلیام کریستوفر، معاون وزیر خارجه آمریکا: اگر کسی بر تنگه هرمز فشار وارد کند، آمریکا دست به اقدامات لازم خواهد زد. به دنبال قطع صدور نفت ایران و عراق، دولت سوریه قیمت نفت خود را از 29/15 دلار به 30/67 دلار افزایش داد. سوریه اولین کشوری است که در بهای نفت خود تجدید‌نظر کرده است.

رئیس کمیته فرعی انرژی محیط زیست و منابع طبیعی در مجلس نمایندگان آمریکا: اگر جنگ ایران و عراق برای یک ماه یا بیشتر ادامه یابد، حدود یک سوم تولید نفت جهان کاهش خواهد یافت. قیمت نفت در بازارهای آزاد به طور ناراحت‌کننده‌ای روبه افزایش است که هشدار‌دهنده و محرک کشورهای صادر‌کننده نفت در افزایش قراردادی است.

تفسیرها و تحلیل‌ها واشنگتن پست: واشنگتن پست در مقاله خود تحت عنوان عراق از روابط خود با کشورهای میانه روی عرب استفاده می‌کند، می‌نویسد: مدتهاست صدام با دقت درصدد توسعه روابط خود با رژیم‌های سلطنتی محافظه‌کار عربی است که تا چندی پیش این رژیم‌ها، رژیم بعث رادیکال عراق و روابطش با شوروی را با سوءظن و تنفر نگاه می‌کردند. اکنون با تحکیم روابط و خصومت دیرنیه ایرانیان و اعراب، دولت‌های محافظه‌کار عرب با پیشروی نیروهای عراق به عمق خاک ایران با قاطعیت اعجاب‌انگیزی به حمایت از صدام برخاسته‌اند. عربستان سعودی، اردن، مراکش، قطر، کویت، امارات عربی‌متحده و یمن شمالی از نقش صدام نه تنها در خاورمیانه بلکه در بین کشورهای غیر‌متعهد پشتیبانی می‌کنند. بیش از همه شاه حسین، پادشاه اردن به بسیج و پشتیبانی از صدام مشغول است. وی معتقد است اگر عراق در این جنگ برنده شود، در عرض پنجاه سال گذشته این نخستین‌بار خواهد بود که عرب‌ها دست به عملیات نظاامی موفقیت‌آمیز زده‌اند. به نظر او اگر اعراب بتوانند علیه ایرانی‌ها متحد شوند، می‌توانند علیه اسرائیل هم متحد شوند. رادیو لندن: صدام با علاقه بسیار تاکید می‌کند که به خاطر آرمان اعراب می‌جنگد نه به خاطر ادعاهای ارضی عراق، و یکی از اهداف جنگ با ایران و دفاع از خصوصیت عربی خلیج فارس در مقابل توسعه‌طلبی ایران می‌خواند. این موضوع سبب شده کشورهای عربی خلیج‌فارس در اختلاف ایران و عراق درگیر شوند. البته کشورهای عربی خلیج‌فارس مایل نیستند در این اختلاف شرکت کنند و تاکنون از دخالت آشکار در جنگ خودداری کرده‌اند. ضمن این که آنها از لحاظ اقتصادی و نظامی در خطرند و جمعیت قابل توجه شیعیان در این کشورها ممکن است ناآرامی‌هایی را تحت رهبری روحانیون شیعه به وجود آورد. به علاوه، کشورهای منطقه نسبت به اهداف و امیال حزب سوسیالیست بعث عراق و صدام سوءظن دارند.

رادیو کلن: عراق از یک برگ برنده مهمی برخوردار است و آن وجود خبرنگاران و فیلمبرداران رادیوها، تلویزیون‌ها و جراید آژانس‌های خارجی در عراق است. هر روز گزارش‌ها و فیلم‌های خبری از تلویزیون بغداد در معرض تماشای جهانیان قرار می‌گیرد، چنان که پیشروی عراق در خاک ایران، به طور وسیع در جهان منعکس شد. در حالی که ایران خبرنگاران خارجی را از خاک خود اخراج کرده است.

رادیو مسکو:.... همان قدر که دخالت آمریکا در منطقه برای انقلاب ایران نگران‌کننده است، برای کشور و ملت عراق نیز نگران‌کننده است. اقدام ایران برای جلوگیری از تاراج منابع و ثروتش و نیز تلاش جهت استقلال، برای آمریکا قابل هضم نیست، برای همین است که آمریکا علیه منطقه دست به تهدید زده و به توسعه پایگاه‌ها و تحرک نیروهایش اقدام کرده است. آمریکا برای استتار مقاصد واقعی خود در مورد ایران و موجه نشان دادن حضور نظامی‌اش در منطقه، می‌خواهد یک پایه حقوقی ایجاد کند. در حال حاضر در خلیج‌فارس بیش از سی‌ناو نیروی دریایی آمریکا از جمله ناو هواپیما‌بر متمرکزشده است. واشنگتن به تهیه مقدمات نظامی برای صدور منظم نفت از منطقه خلیج‌فارس به غرب مشغول است.

واشنگتن پست: به نفع آمریکاست که برای سرنگونی رژیم فعلی ایران اقدام کند و رژیمی وابسته به غرب را در تهران سرکار آورد. چنین رژیمی می‌تواند نگرانی‌های آمریکا را در منطقه بزداید و مشکلاتی که اکنون امریکا با آنها روبروست، از میان بردارد. رادیو آمریکا: واشنگتن پست: ممکن است دیوانگی ایران گل کند و حوزه‌های نفتی عربستان را نیز از بین ببرد. بنابراین آمریکا نباید ساکت بنشیند... جنگ ایران و عراق یکی دیگر از نتایج سقوط شاه است، زیرا عراق در زمان شاه جرات نداشت کوچک‌ترین حرفی بزند. غرب و جهان اسلام مایل نیستند ایران به سرنوشت افغانستان مبتلا شود.

رادیو اسرائیل به نقل از نیویورک تایمز: پس از تجاوز شوروی به افغانستان هر‌گونه صدمه‌ای ازسوی ارتش سرخ به ایران به مثابه تهدید مستقیم علیه غرب خواهد بود.... ستاره سرخ، ارگان ارتش شوروی: بازدید رئیس ستاد ایالات متحده از عربستان سعودی، تمایل آمریکا را برای دخالت نظامی در جنگ کنونی نشان می‌دهد.

رادیو اسرائیل: بازنده‌های اصلی جنگ کنونی عراق و ایران، سوریه و سازمان آزادی بخش فلسطین هستند، زیرا همه‌ی سعی اعراب در مبارزه علیه ایران به کار گرفته شده است نه علیه اسرائیل. خبرگزاری فرانسه به نقل از روزنامه الانباء چاپ کویت: خودداری متکبرانه رهبران ایران از پذیرفتن برقراری مناسبات منصفانه با عراق، برای ما این تصور را پیش می‌آورد که دید سیاسی آنها با دید سیاسی شاه فرقی ندارد، زیرا شاه در جستجوی راهی برای تسلط بر منطقه بود.

روزنامه الرای العام: ایران شرایط بسیار سختی را برای پایان دادن به جنگ برادر‌کشی ارائه داده است، شرایطی که هیچ مسلمانی به مسلمان دیگر پیشنهاد نمی‌کند.

خبرگزاری فرانسه: روزنامه البعث ارگان حزب بعث سوریه: ایالات متحده و عاملان آن درصدد پنجه افکنی کامل به نفت منطقه هستند.

خبرگزاری فرانسه: تاس خبرگزاری رسمی روسیه، انگلستان را متهم کرد که در تدارک دخالت مستقیم در جنگ ایران و عراق است. به ادعای خبرگزاری مذکور، اعزام دو فروند ناو جنگی انگلیس به منطقه اقیانوس هند، همزمان با درخواست واشنگتن جهت گفتگو پیرامون استقرار یک نیروی دریایی مشترک برای تضمین رفت و آمد کشتی از تنگه هرمز صورت گرفته است.

خبرگزاری رویتر: نهضت کماندوئی فلسطین و متحدین تندروی عرب آن، جنگ ایران و عراق را نمایشی تهدید‌کننده در جنگ خود با اسرائیل به حساب می‌آورند. چنانچه جنگ در خلیج‌فارس منجر به سرنگونی آیت‌الله خمینی و برقراری رژیمی تحت سرپرستی حامیان شاه مخلوع شود، ضربه سختی به فلسطین خواهد خورد. از سوی دیگر جنگ برای سوریه نیز به عنوان نزدیک‌ترین متحد عربی ایران و مخالف عراق نگرانی به وجود آورده است.

رادیو لندن: با وجود ذخیره بسیار زیاد نفت در کشورهای غربی، نگرانی درباره امنیت راه‌های انتقال نفت به کشورهای مصرف‌کننده، باعث افزایش قیمت آن شده است. در این میان، نگرانی کشورهای جهان سوم از احتمال قطع راه‌های انتقال نفت به خاطر جنگ ایران و عراق ابعادی وسیع‌تر پیدا کرده است. قطع درازمدت جریان نفت از ایران و عراق، ضرر اصلی را متوجه کشورهای در حال رشد خواهد کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد اگر ایران و عراق تا پایان سال جاری میلادی موفق به ازسرگرفتن جریان نفت صادراتی خود نشوند، میزان ذخایر موجود هنوز یک سوم از میزان متعارف ذخیره بیشتر خواهد بود.