تشریح عملیات نصر 4

گردان 409 حمزه سید‌الشهدا‌(ع) در عملیات نصر 4

گردان 409 حمزه سید‌الشهدا‌(ع) استان سیستان و بلوچستان پس از شرکت در مرحلة سوم عملیات کربلای 5، برای استراحت، تجدید روحیه و سازماندهی به جنگل امقر اهواز، جنب ستاد لشکر 41 ثارالله‌ مستقر شد. پس از چند‌روز گردان به سد دز اعزام شد و در عید سال 1366 در سد دز در‌حال آموزش و ایجاد آمادگی رزمی بود. عملیات کربلای 8 در 18 فروردین 1366 در منطقة شلمچه آغاز شد؛ ولی از موفقیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار نبود که این امر باعث مسدود‌شدن جبهة جنوب شد.

عواملی چون ضرورت تداوم جنگ و ممانعت از رکود، حفظ ابتکار عمل در ‌مقابل دشمن، کاهش حساسیت دشمن نسبت‌به منطقة جنوب و گرفتن فرصت لازم از دشمن برای یافتن راه حل جدید در جبهه‌های جنوب، باعث شد‌ سپاه با انجام عملیات گسترده در منطقة غرب کشور و گشودن جبهه‌ای جدید در‌ برابر دشمن، عملیات کربلای 10 را در 25 فروردین 1366 در محور بانه- سردشت و منطقة عمومی ماووت و ارتفاعات گولان با هدف پیشروی به‌سوی شمال و شمال شرق شهر سلیمانیة عراق شروع کند. با شروع عملیات کربلای 10 در جبهة غرب، لشکر 41 ثارالله تعدادی از گردان‌های خود، از‌جمله گردان 409 حمزه سید‌الشهدا‌(ع) استان سیستان و بلوچستان را از سد دز در استان خوستان، برای شرکت در ادامة عملیات به غرب اعزام کرد. ستاد لشکر 41 ثارالله، واحدها و گردان‌های اعزامی لشکر،‌ در شهر سقز و در پادگان تیپِ 2 لشکر 28 سنندج ارتش مستقر شدند. پس از استقرار نیروهای لشکر 41 ثارالله و نیروهای گردان‌ها در پادگان تیپ 2، کادر گردان‌ها با زمان‌بندی انجام‌‌شده از‌سوی ستاد، برای توجیه منطقة عملیاتی کربلای 10 به منطقه اعزام می‌شدند. کادر گردان 409 حمزه سید‌الشهدا‌(ع) استان سیستان و بلوچستان هم مانند سایر کادر گردان‌های دیگر لشکر 41 ثارالله، تقریباً در روزهای اول اردیبهشت‌ 1366 در منطقة عملیاتی کربلای 10 و ارتفاعات گولان حاضر و نسبت‌به منطقة عملیاتی جدید توجیه شدند و از روز بعد‌ با نیروهای گردان، آموزش‌های متناسب با منطقة عملیات را شروع کردند. نیروهای گردان همراه با کادر و واحدهای تابعه، بعد از نماز حرکت داده می‌شدند و تا غروب آفتاب در ارتفاعات، اطراف پادگان تیپ 2 سقز راهپیمایی می‌کردند.

عملیات کربلای 10 پس از ده روز، با تثبیت اهداف تصرف‌شده پایان یافت‌ و هیچ‌یک از گردان‌های لشکر 41 ثارالله و به‌تبع آن گردان 409 حمزه سید‌الشهدا‌(ع) استان سیستان و بلوچستان در عملیات کربلای 10 شرکت نکردند. گردان 409 حمزة سید‌الشهدا (ع) پس از نزدیک به سه‌هفته استقرار در پادگان تیپ 2 ارتش در شهر سقز‌ و پایان‌یافتن عملیات کربلای 10، به سد نوروزلو واقع در چند‌کیلومتری شهر میاندوآب منتقل شد. با استقرار گردان در منطقة سد نوروزلو، آموزش‌ها کماکان ادامه یافت و با قوّت پیگیری می‌شد. این آمادگی تا اواخر خرداد 1366 ادامه داشت. تقریباً نزدیک به دو‌ماه و چند‌روز از گذشتِ مرحلة سوم کربلای 5، نیروها همچنان در‌حال آموزش بودند و آمادگی کامل برای شرکت در عملیات را داشتند.

در اواخر خرداد 1366 با ورود حاج‌ قاسم سلیمانی، فرمانده لشکر 41 ثارالله به منطقة سد نوروزلو میاندوآب و بازدید نزدیک از گردان‌های موجود، از‌جمله گردان 409 حمزه سید‌الشهدا‌(ع) استان سیستان و بلوچستان، وقوع عملیاتی جدید در آینده را در اذهان تداعی کرد. پس از گذشت چند روزی از بازدید فرمانده لشکر 41 ثارالله از گردان‌ها‌ و ارزیابی از آمادگی آنها، خبر آماده‌باش به گردان‌ها‌ برای شرکت در عملیات آینده اعلام شد. گردان 409 حمزه سید‌الشهدا‌(ع) استان سیستان و بلوچستان پس از این اعلام، مانند سایر گردان‌ها‌ کاملاً آماده شد. منطقة عملیاتی جدیدی که مسئولان و فرماندهان در آن زمان مهیا کرده بودند، همان منطقة عملیاتی کربلای 10 و منطقة عمومی ماووت عراق بود. یکی از اهداف انجام عملیات گستردة کربلای 10 در منطقة عمومی ماووت و ارتفاعات گولان، تصرف شهر ماووت و ارتفاعات مشرف بر منطقه در شرق ماووت و از‌جمله قمیش در غربِ رودخانة قلعه‌چولان بود‌ و در‌صورت تصرف این شهر و ارتفاعات مشرف بر آن در عملیات کربلای 10، می‌توانست نگرانی‌هایی برای دشمن و آسودگی‌هایی برای نیروهای خودی به‌وجود آورد، اما این اهداف در عملیات کربلای 10 محقق نشد و فرماندهان درصدد برآمده بودند که با انجام عملیات جدید این اهداف محقق شود.

با مشخص‌شدن منطقة عملیاتی، اتوبوس‌ها روز قبل از عملیات وارد منطقة سد نوروزلو میاندوآب شدند. نیروهای گردان 409 حمزه سیدالشهدا‌(ع) که از قبل آمادگی لازم برای اعزام به منطقة عملیاتی را داشتند، با اتوبوس محل استقرار و عقبة گردان را ترک کردند. نیروها از میاندوآب به پادگان تیپ 2 ارتش در شهر سقز منتقل شدند. پس از توقف کوتاه و پس از نماز مغرب و عشا، با همان اتوبوس‌ها عازم منطقة بوالحسن شهر بانه و عقبة منطقة عملیاتی شدند. شب نیروها در سنگرها و چادرهای مستقر استراحت کردند. صبح روز عملیات نیروها با کامیون به موضع انتظار انتقال داده شدند و بعد‌از‌ظهر به نقطة رهایی و در منطقة عملیاتی منتقل شدند.

یک گروهان از نیروهای گردان 409 حمزه سید‌الشهدا‌(ع) استان سیستان و بلوچستان پس از استراحت مختصری، نزدیک اذان صبح آماده شدند و بلافاصله پس از انجام فریضة نماز به‌سوی منطقة درگیری حرکت کردند. دربینِ راه به‌علت عجله و اشراف‌نداشتن راهنما بر منطقه، تعدادی از نیروهای گروهان وارد میدان مین شدند که دو نفر از آنها بر اثر انفجار مین از ناحیة پا مصدوم شدند. با تدبیر فرمانده، نیروها از میدان مین خارج‌ شده و در سپیدة صبح به نقطة موردنظر رسیدند.

یک گروهان از گردان 417 شهر‌بابک به فرماندهی حسین معروفی در سمت چپ ارتفاع گولان، عملیات را از شب‌ قبل شروع کرده و تا ابتدای یال اسپیدار و بر روی یکی از ارتفاعات دو منطقه (احتمالاً میراوه) پیشروی کرده بود. روی این ارتفاع سه کانال حفر شده بود که نیروهای گردان 417 شهر‌بابک در آن مستقر بودند. نیروهای عراقی در سنگرهای پایین این ارتفاع که با یال آن‌ فاصلۀ چندانی نداشت، حضور داشتند و به‌دلیل سرعت در فتح این ارتفاع توسط گردان 417 مجال فرار پیدا نکرده بودند. برخی نیروهای عراقی که در فاصلة چند‌متری با نیروهای گردان 417 بودند، به‌طرف نیروهای ما نارنجک دستی پرتاب می‌کردند و چون از ارتفاع سمت چپ (احتمالاً بالوکاوه) بر روی نیروهای گردان 417 دید داشتند، با تیر مستقیم بچه‌ها را هدف قرار می‌دادند.

پس از رسیدن نیروهای گردان 409 حمزه سید‌الشهدا(ع) استان سیستان و بلوچستان‌ به منطقه، توسط فرمانده ‌به سه گروه تقسیم شده و هر گروه در یک کانال نفررو مستقر شدند تا پس از اعلام حمله، عملیات را شروع و پیشروی خود را آغاز کنند. فرماندة نیروهای گردان 409 استان سیستان و بلوچستان، نسبت‌ به موقعیت دشمن و منطقه و چگونگی ادامة پیشروی، توسط حسین معروفی فرمانده گردان 417 شهر بابک که از ابتدای عملیات در صحنه حضور داشت، توجیه شد.

پس از توجیه فرمانده گردان 409 استان سیستان و بلوچستان نسبت‌ به موقعیت دشمن و منطقه، دستة اول را که از زبده‌ترین نیروها بود، آماده کردند. قرار بر این شد که ابتدا تعدادی از نیروها به‌صورت هم‌زمان، نارنجک دستی بر سر نیروهای عراقی بریزند و یک تیربار و تعدادی از نیروها نیز، ارتفاع سمت چپ را زیر آتش گرفته و بقیة دسته هم، همراه افرادی که نارنجک پرتاپ می‌کنند، تکبیر‌گویان به‌سمت پایین ارتفاع و سنگرهای دشمن حمله کنند و همچنین قرار شد آر‌پی‌جی‌زن‌ها اولین سنگرها و نیروهای دشمن را هدف قرار دهند. پس از توجیه نیروهای دستة اول، و تقسیم کار و شرح وظایف، در سپیدة صبح 1 تیر 1366 دستة اول با همان تدبیر یورش خود را علیه دشمن متجاوز شروع کرد. با شروع درگیری و سرازیر‌شدن دستة اول به‌سوی سنگرهای عراقی، نفرات دشمن که تقریباً نزدیک به یک گروهان بودند، به‌طرف یال میراوه فرار کردند‌ و بالغ‌بر بیست نفر نیز به اسارت درآمدند. با یورش دستة اول و فرار نیروهای دشمن و اسارت تعدادی از آنها، سمت چپ دشمن متزلزل شد و آتش سمت چپ کاهش پیدا کرد. دستة دوم به‌سرعت به‌همراه حمید حسابی‌مقدم به‌سوی ارتفاع بالوکاوه حرکت کرد. دشمن که از روز اول عملیات در این منطقه حضور و بر نیروهای خودی اشراف کامل داشت، با یورشِ دستة دوم مواضع خود را ترک و به‌سوی یال ‌اسپیدار و اسپید‌دره فرار کرد. دستة دوم نیز پس از تصرف ارتفاع دوم، به‌سرعت بر روی آن مستقر شد.

پس از تصرف ارتفاع بالوکاوه و استقرار نیروهای دستة دوم و تأمین ارتفاع، سریعاً دستة سوم پس از عبور از دستة دوم‌ به‌طرفِ انتهای یال اسپیدار و اسپید‌دره حرکت کرد. دشمن که با حرکت سریع نیروهای گردان 409 حمزه سید‌الشهدا(ع) استان سیستان و بلوچستان روبه‌رو شده بود، بدون مقاومت به‌سمتِ درة اسپیدار و دشت بالوسه فرار کرد و دستة سوم نیز نسبت‌به استقرار در مناطق مشرف بر اسپید دره و مناطق حساس اقدام نمود.

با انجام این عملیات توسط نیروهای گردان 409 حمزة سید‌الشهدا (ع) که از بامداد 1 تیر 1366 شروع شده بود و تا ساعت 9 الی 10 صبح به اتمام رسید، با تصرف منطقه از یال میرآوه تا انتهای یال اسپیدار و درة اسپیدار و استقرار بر ارتفاعات شرق شهر ماووت عراق، اهداف واگذار‌شده به لشکر 41 ثارالله به‌طور کامل تصرف شد‌ و از طرفی از‌سوی ارتفاعات شرقی شهر ماووت، تأمین مناسب برای پیشروی سایر یگان‌ها ایجاد شد؛ به‌طوری‌که شهر ماووت عراق در روزهای بعد به تصرف رزمندگان اسلام درآمد. دشمن که از روی ارتفاعات قمیش و گرده‌رش در غرب شهر ماووت و رودخانة قلعه‌چولان، چگونگی انجام عملیات را رصد می‌کرد، برای بازپس‌گیری منطقه، از بعد‌از‌ظهر روز 1 تیر 1366 اقدام به اجرای آتش و توپخانه کرد و گاهی با گلوله‌های فسفری ثبت آتش انجام می‌داد.

از سحر 2 تیر 1366 دشمن به‌‌دنبال انجام پاتک بود؛ به‌همین‌منظور نیروهای پیادة خود را از‌ طریق درة اسپیدار، تا چند‌متری نیروهای گردان 409 رسانده بود. با هوشیاری به‌موقع نیروهای دستة سوم‌ از گروهان اول گردان 409 حمزة سید‌الشهدا (ع) و اطلاع‌رسانی آنها و حضور فرمانده گروهان در صحنه، اجرای آتش بر روی دشمن شروع شد. آتش توپخانة دشمن بر روی موضع و منطقة تصرف‌شده سنگین بود و نیروهای پیادة دشمن با پشتیبانی آتش خود، از دره بالا می‌آمدند. نیروهای خودی با انجام آتش با سلاح‌های موجود که سبک و نیمه‌سنگین بود، به مقابله پرداختند. تعدادی از نیروهای ادوات لشکر برای کمک به نیروهای مستقر، وارد منطقه شدند. با ورود آنها و اعزام سایر نیروهای گروهان به قسمت دره، درگیری شدیدی در منطقه ایجاد شد. نیروهای خودی زیر حجم آتش توپخانة دشمن توانستند پاتک را نزدیک ظهر روز 2 تیر 1366 دفع کنند. پس از دفع پاتک دشمن، بنا‌ به‌ دستور‌ منطقه به تیپ شهدا‌ تحویل داده شد و گردان 409 حمزه سید‌الشهدا(ع) استان سیستان و بلوچستان با تقدیم دو شهید به‌نامِ علی نخعی و سید محمد هاشمی و تعداد انگشت‌شماری مجروح‌ به عقبة ‌گردان، ابتدا به سقز و سپس به میاندوآب منتقل شد. نیروهای اعزامی از استان سیستان و بلوچستان نیز در گردان‌های پیاده به‌ویژه در گردان‌های 414 و 419 ادوات، توپخانه، پدافند ضد‌هوایی، تخریب و سایر رده‌های لشکر ثارالله سازماندهی و در این عملیات شرکت کردند.

رده صف مسئولان سپاه و بسیج اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در هشت سال دفاع مقدس (عملیات نصر 4)

رده ستادی مسئولان سپاه و بسیج اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در هشت سال دفاع مقدس (عملیات نصر 4)

عملیات نصر 4

انتهای پیام/