حملات و درگیری‌های زمینی

جبهه جنوبی

روز گذشته نیروهای دشمن فلکه فرمانداری و ساختمان فرمانداری را اشغال کردند و بر تنها راه ارتباطی خونین‌شهر با خارج، یعنی پل خرمشهر، تسلط یافتند و امکان تردد را قطع کردند. عصر دیروز تعدادی از رزمندگان با هجوم به ساختمان فرمانداری، این ساختمان را از تصرف دشمن خارج کردند. گزارش ساعت 4/40 بامداد امروز (59/8/3)، اطلاعات سپاه حاکی است: «فرمانداری هنوز در اختیار برادران رزمنده است.»

از سوی دیگر، دور تا دور شهر و بسیاری از نقاط خرمشهر در اشغال نیروهای عراق است و در طول شب گذشته دشمن حدود 2000 توپ «خمسه‌خمسه» روی نقاطی از شهر که احتمال حضور رزمندگان اسلام را در آنجا می‌داده، اجرا کرده است. در قسمت مرکزی شهر، در حوالی مسجد‌ جامع و غرب و شمال آن تعدادی از رزمندگان با مقاومت و مقابله با دشمن از اشغال کامل شهر توسط دشمن جلوگیری و برای ادامه مقاومت، درخواست تجهیزات، بخصوص انواع خمپاره، می‌کنند. آنها هنوز نمی‌توانند سقوط خرمشهر را باور کنند. تعداد زیادی از شهدا و مجروحین روی زمین‌مانده‌اند و امکان تخلیه آنها نیست.

سپاه آبادان در ساعت 16/10 وضعیت را چنین اعلام می‌کند: «دشمن، فرمانداری خونین‌شهر را تصرف و چهار تیربار در پشت‌بام آن کار گذاشته و قسمتی از (خیابان) چهل متری را تصرف کرده است. کشته و زخمی خودی زیاد است. ارتباط با آبادان قطع و رفتن به جبهه از طرف آبادان سخت است.»

یکی از رزمندگان حاضر در صحنه طی گزارشی به سپاه اهواز می‌نویسد: «در تاریخ 59/8/3، بعد از طلوع آفتاب، با چند نفر از برادران به خیابان چهل‌متری و پشت میدان فرمانداری رفته، یک تانک و چند موضع دشمن را درهم کوبیدیم و پس از بازگشت متوجه شدیم که تعدادی از برادران تکاور در مقر ما مستقر شده‌اند.

ساعت 11 یکی از برادرانی که در انتهای ضلع‌غربی مسجد مستقر بودند، به مقر ما آمد و گفت: سرهنگ صمدی (فرمانده عملیات خرمشهر) دستور داده که شهر را تخلیه کنید و به آن طرف پل بروید. هواپیماهای خودی می‌خواهند شهر را بمباران کنند و چون شما در شهر هستید، نمی‌شود بمباران کرد. ما به مسجد رفتیم و متوجه شدیم که کلیه نیروها در حال تخلیه‌اند، و وقتی علت را جویا شدیم، گفتند دستور است. برادران تکاور نیز تخلیه کردند. گروه ما و تعدادی دیگر از برادران تصمیم گرفتند در اطراف مسجد و خیابان چهل‌متری مستقر شویم تا مسجد که پایگاه ما بود به دست نیروهای کفر نیفتد. در پی این تصمیم به دو مقر عراقی‌ها حمله بردیم و آنجا را به تصرف درآوردیم و نیروهای بعثی را به هلاکت رساندیم».

در منطقه آبادان، در اتاق جنگ با حضور فرماندهان ارتش و سپاه و... عملیاتی طرح‌ریزی شد که از نخستین ساعات امروز به اجرا درآمد. در گزارشی از این عملیات آمده است: ساعت 5، شنبه (59/8/3) آتش توپخانه شروع شد و بعد از ساعت 3/50 جنگ در 3 جبهه شروع شد:

جبهه اول، محور جاده‌ی آبادان ـ ماهشهر، از طرف آبادان: در این جبهه برادران سپاه، بسیج و عشایر جمعاً 600 نفر، به عرض 4 کیلومتر با سلاح‌های سبک و دو قبضه خمپاره 60، با دشمن به نبرد پرداختند و در مدت نبرد نیروهای عراقی را که در 2 کیلومتری شهر بودند، 10 کیلومتر عقب راندند.

جبهه دوم، محور جاده‌ی آبادان ـ اهواز: در این جبهه برادران کمیته و سپاه، مجهز به سلاح‌های نیمه سنگین، توانستند دشمن را تا حدودی عقب رانده، مقاومت جانانه‌ای بکنند.

جبهه سوم، محور جاده آبادان ـ ماهشهر، از طرف ماهشهر: این جبهه متشکل از توپخانه زرهی بود که تانک‌ها در یک ستون، در حد‌فاصل جاده و لوله، حرکت می‌کردند و از آتش لوله کاملاً موضعشان مشخص می‌گردید و از 20 تانک، 13 دستگاه منهدم گردید.

طبق طرح، قرار بود 70 فانتون مواضع دشمن را بمباران کنند، ولی در جریان عملیات فقط یک فانتوم، آن هم برای مانور آمد، در حالی که میگ‌های دشمن حدود یک ساعت، 10 بار منطقه را دور زده، مواضع خودی را بمباران کردند. طی این عملیات در سه جبهه حداقل 200 کشته به جا ماند و برادرانی که دو روز بعد از این جبهه‌ها گذر کرده بودند، خبر از انبوه زجر ناله‌های مجروحینی می‌دادند که آتش شدید دشمن، کمک به آنها را غیرممکن ساخته است و اجازه جمع‌آوری اجساد را نمی‌دهد. در جریان این عملیات به دشمن نیز خسارات زیادی وارد شد.

استانداری خوزستان وضعیت امروز آبادان را چنین گزارش کرده است: «آبادان شب گذشته مورد شدیدترین حملات دشمن بوده است، از ساعت22/30 که اولین حمله هوایی شروع شد، تانکرهای بریم مشتعل و آتش به اطراف گسترش یافته است. منازل مسکونی خسارات فراوان دیده‌اند. پتروشیمی آبادان برای اولین‌بار مورد تهاجم قرار رگفت و 3 نقطه آن در حال سوختن است. پالایشگاه آبادان مجدداً از زاویه میدان مورد هجوم زمینی و هوایی دشمن قرار گرفته است. فرودگاه دائم زیر آتش خمپاره است و...»

در جبهه سلمانیه (جاده آبادان ـ اهواز، 25 کیلومتری شمال آبادان)، تا آخرین ساعات امروز از نیروی خودی، حدود 60 پاسدار و 10 برادر از ژاندارمری مستقرند. تعدادی از نیروها در 3 کیلومتری پلی که دشمن روی کارون زده، مستقر شده و از آنجا دشمن را زیر آتش خمپاره قرار داده‌اند. دشمن در این منطقه تعداد زیادی تانک، موشک‌سام، توپخانه و نیرو مستقر کرده است.

گزارش سپاه خوزستان از جبهه‌غرب اهواز حاکی است: حدود 35 تا 40 تانک و همین تعداد خودرو را دشمن در نزدیکی روستای سیدیوسف استتار کرده و در بام تلمبه‌خانه این ده، افراد دشمن برای شناسایی مستقر شده‌اند. در ساعت 11/45 دو فانتوم خودی مواضع دشمن را در این منطقه بمباران کردند که چند تانک دشمن منهدم گردید.»

در محور سوسنگرد، گزارش سپاه خوزستان حاکی است: نیروهای عراقی تا بلندی‌های الله‌اکبر رسیده‌اند در غرب ارتفاعات ا... اکبر نیروهای عراقی و در شرق آن نیروهای خودی مستقرند. در این جبهه در ساعت 10 الی 12 امروز درگیری شدیدی بین نیروهای خودی و دشمن درگرفت. با پیوستن 15 تانک و خودرو، دشمن نیروهایش را در این منطقه، که به خوبی استتار کرده، تقویت کرد. حدود 70 سنگر دشمن در این منطقه شناسایی شده است.»

از سوی دیگر به گزارش استانداری خوزستان:  نیروی دشمن در جبهه ارتفاعات ا...اکبر از پل سابله تا بستان مستقرند که در امتداد ارتفاعات ا... اکبر و سابله قدرت آتش آنان به طور محسوسی کاسته شده و در حال عقب‌نشینی هستند.»

همچنین گزراش سپاه سوسنگرد حاکی ار عقب‌نشینی نیروهای دشمن از فتیخی و سعیدیه، به طرف بستان است.

ژاندارمری سوسنگرد نیز اعلام کرد: «نیروهای دشمن، مستقر در سابله، با تیراندازی به طرف یک جیب حامل تفنگ 106 و یک دستگاه آمبولانس آنها را از کار انداخته و بکسل کرده، با خود برده‌اند. ضمناً دشمن با جمع‌آوری زن و بچه‌های نقاط اشغالی، آنها را در نزدیکی تانک‌های خود نگهداری می‌کند، تا از حمله‌هوایی مصون باشند. نیروهای عراقی مستقر در سابله 500 الی 700 نفرند. که از پشتیبانی تانک‌ها برخوردارند. آبادی‌های سابله در دست افراد (گروهک) جبهه التحریر خوزستان است.»

جبهه میانی و شمالی ستاد مشترک ارتش ضمن گزارشی از وضعیت جبهه‌های میانی و شمالی، در مورد احتمال سقوط و اشغال منطقه غرب هشدار داده است: «دشمن در مناطق قصرشیرین، خان‌لیلی، سومار، گرده‌نو، بیشگان، نفت‌شهر، باویسی، مهران، گیلان‌غرب و تپه‌رش پیشروی کرده و ضمن استقرار، نیروهای خود را برای حملات بعدی تجدید سازمان نموده است.

به این ترتیب، کرمانشاه از 3 جهت (محور قصرشیرین و سرپل‌ذهاب، محور مهران و گیلان‌غرب، محور ازگله، باویسی و قلقله) مورد تهدید جدی قرار گرفته است و اگر در رفع خطر و جلوگیری از قوای دشمن به موقع اقدام نشود، احتمال سقوط و اشغال منطقه غرب وجود دارد. در محور سوم، علاوه بر قوای دشمن، پالیزبان، اویسی و سایر گروه‌های مخالف پایگاه‌هایی دارند که عراق با بهره‌گیری از آن نیروها می‌تواند از محورهای قلقله و بزمیرآباد دست به یک حمله هماهنگ زده، کرمانشاه، اسلام‌آباد، جوانرود و پاوه را اشغال نماید و از آن طریق زمینه را برای تصرف ایلام و گیلانغرب آماده سازد.

از سوی دیگر، نقل و انتقالات وسیع نظامی دشمن در دشت‌ذهاب و حملات اکراد به پاسگاه بالاطاق و خلع‌سلاح پاسگاه گهواره و نیز بمباران چندین باره پاسگاه بالاطاق توسط میگ‌ها، موید این است که دشمن قصد دارد با قطع محور کرمانشاه بالاطاق، نیروهای مستقر در ذهاب را محاصره نماید و همچنین یکی از مقاصد فوری عراق دستیابی به انبارهای تسلیحاتی بسیار مهم پادگان اعظم‌پناه و محازن مهمات زواره کوه است، زیرا پادگان‌های مذکور از راه‌های زیر تهدید می‌شوند 1 ـ از طرف نیروهای مهاجمی که در منطقه گیلان‌غرب در حال نبرد هستند. 2 ـ از طریق قطع محور کرمانشاه بالاطاق و عبور از معبر بزمیرآباد به سمت گهواره و اسلام‌آباد. 3 ـ و از طریق پیاده شدن نیروهای هوابرد دشمن. 4 ـ از طرف اکراد مهاجم و مخالفی که به صورت چریکی عمل می‌کنند."

به گزارش سپاه غرب: در اثر حملات هوانیروز و آتش توپخانه خودی در منطقه اوزین (محور گیلانغرب) تلفات سنگینی به دشمن وارد شد و کلیه مواضع دشمن از بین رفته است، به طوری که مجبور شده است تا چغالوند عقب‌نشینی کند. همچنین در منطقه خانم شیخان (پیرانشهر) در اثر حمله هوایی خودی، نیروهای دشمن عقب‌نشینی کرده‌اند.

حملات و درگیری‌های هوایی و دریایی

عملیات هوایی دشمن:

آبادان:

به گزارش ستاد پالایشگاه آبادان: حدود ساعت 23/30 شب گذشته چهار نقطه آبادان مورد حمله شدید هوایی قرار گرفت و اطراف فرودگاه، منطقه مسکونی بریم و قسمتی از پالایشگاه دچار آتش‌سوزی شد.

آبادان:

به گزارش استانداری خوزستان: ساعت 8 صبح یک میگ عراقی اطراف ایستگاه 12 را بمباران کرد که تعدادی منزل منهدم و چند نفر شهید و مجروح شدند.

مسجد سلیمان:

به گزارش استانداری خوزستان: ظهر امروز کارخانه گوگرد در 30 کیلومتری مسجد سلیمان مورد حمله یک میگ قرار گرفت و لوله گاز سمی کارخانه منفجر گردید. با مقابله آتشبارهای ضدهوایی این میگ عراقی سقوط کرد.

شوشتر:

به گزارش خبرگزاری پارس: اطراف منطقه نفت‌سفید مورد هجوم هواپیماهای عراقی قرار گرفت و به دامهای روستائیان آسیب‌هایی وارد شد.

اقدامات هوایی

خودی:

به گزارش ستاد مشترک ارتش: مقامات پلیس اربیل مدعی‌اند که در غروب روز 59/8/3، هواپیماهای جنگی ایران چندین‌بار منطقه مرگه‌سور (از توابع استان اربیل) را بمباران کردند که خسارات زیادی به منطقه وارد شد.

به گزارش سپاه خوزستان: بعدازظهر امروز دو هواپیمای خودی چند راکت به طرف مواضع دشمن در اطراف اهواز پرتاب کردند که به علت مشخص نبودن محل تجمع نیروهای دشمن، خساراتی به آنها وارد نشد.

به گزارش سپاه خوزستان: ساعت7/15 صبح در 40 کیلومتری جاده اهواز ـ ماهشهر یک هواپیمای اف ـ 5 سقوط کرد و خلبان آن شهید شد.

پیش‌بینی حملات هوایی دشمن:

به گزارش ستاد مشترک ارتش: قرار است از ساعت 3 بامداد فردا حملات گسترده‌ای توسط ارتش عراق به تأسیسات نظامی، پایگاه‌ها و پادگان‌ها انجام شود و به احتمال زیاد، در وهله اول پایگاه‌های وحدتی و نوژه و مواضع نظامی در این مناطق هدف قرار خواهند گرفت.

اقدامات دریایی خبرگزاری پارس: در جنوب غربی ایران، در خلیج‌فارس، نیروی دریایی ایران ـ که قوی‌ترین نیروی دریایی در منطقه است ـ روز 59/8/3، چهار ناوشکن و موشک‌انداز عراقی را طی یک نبرد سخت دریایی غرق کردند.

خلاصه اطلاعیه‌های ستاد مشترک ارتش

اطلاعیه 229

... عملیات نیروی هوایی ارتش از ساعت 7 صبح 59/8/3 تا صبح 59/8/4: به انبار مهمات و تدارکات و آشیانه‌های پایگاه تکریت حمله کرده‌اند و خسارات سنگینی وارد آورده‌اند. در منطقه اهواز طی چند حمله تعدادی از خودروهای زرهی و تانک دشمن را منهدم ساختند و در یک یورش دیگر 14 کامیون و 10 نفربر زرهی را نابود کردند و به 15 الی 20 تانک دشمن خسارات کلی زدند. در محور آبادان ـ اهواز ـ ماهشهر نیز به واحد توپخانه زرهی دشمن حمله برده و در محور شلمچه، پل‌نو و شمال بلوار خونین‌شهر به نیروهای زرهی دشمن خسارات و ضایعات قابل‌توجهی وارد آورده‌اند. در این عملیات یک فروند از جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش بر اثر اصابت گلوله‌های دشمن سقوط کرد. از خلبان آن هنوز اطلاعی در دست نیست.

اطلاعیه 230

... نیروهای رزمنده قهرمان سپاه اسلام در حملات مورخه 59/8/3، موفقیت‌هایی به این شرح به دست آوردند: الف ـ در نبرد نیروهای ارتش، ژاندارمری، سپاه، افراد بسیج و نیروهای مردمی در حوالی آبادان علیه دشمن، دو میگ دشمن سقوط کرد، 5 قبضه توپ، 20 تانک و تعدادی نفربر و خودروی حامل مهمات منهدم و بیش از 150 نفر از پرسنل دشمن معدوم و گروه زیادی زخمی شدند. ب ـ پیکار‌گران هوانیروز در حمله ناگهانی به دشمن در منطقه شمال آبادان، 3 چادر مهمات مزدوران را منهدم کردند و 6 سنگر دشمن را از بین بردند و یک تانک و خودروی نظامی را نابود کردند.

خلاصه بیانیه نظامی عراق

بیانیه 101

.... خسارات وارده به دشمن در مناطق عملیات: 14 کشته، انهدام 10 تانک، یک نفربر زرهی، 8 خودرو، 4 قبضه توپ خودکار، 3 کامیون مهمات، بمباران پادگانی در امیرآباد و وارد کردن خسارات زیادی به آن، منفجر کردن 5 محل جمع‌آوری مهمات.....

خسارات ما: 20 کشته، آتش گرفتن و انهدام 5 خودرو و یک قبضه توپ. هواپیماهای جنگنده، هلیکوپترهای دشمن را که قصد داشتند به نیروهای ما در منطقه جنوبی حمله کنند، مورد حمله قرار دادند و 3 هلیکوپتر را سرنگون کردند.

بازتاب حملات و درگیری‌ها

خبرگزاری رویتر:.. در اطلاعیه‌ای که از جانب فرماندهی عالی نظامی عراق انتشار یافت، آمده است ایرانیان روز گذشته (59/8/3)، طی یک تلاش سرسختانه برای پس‌گرفتن پل استراتژیک ـ که راه خرمشهر و آبادان را به یکدیگر متصل می‌کند ـ حمله‌ای را آغاز کردند و 100 نفر از نیروهای خود را به خاطر این راه از دست دادند.

خبرگزاری فرانسه:... خبرگزاری عراق به نقل از فرمانده عملیات منطقه جنوب اعلام کرد: حملات روز گذشته ( 59/8/3 ) نیروهای ایرانی که در آبادان در محاصره نیروهای عراقی هستند، با شکست کامل مواجه شد. بر‌اساس این گزارش، به دنبال یک حمله طولانی توپخانه، نیروهای ایرانی سعی کردند همزمان از 3 نقطه در صفوف ارتش عراق نفوذ کنند که با دفاع نیروهای عراق مواجه و مجبور به بازگشت شدند. در نتیجه نیروهای عراقی موفق شدند حلقه‌ی محاصره را تنگ‌تر کنند.

تلویزیون اردن: ارتش عراق با تصرف کامل محمره (خونین‌شهر) به پیروزی چشمگیر و افتخار‌آمیزی نایل آمد و هم‌اکنون شهر آبادان در محاصره نیروهای مذکور است و پرچم عراق برفراز ساختمان محمره (خونین‌شهر) برافراشته شد. فرمانده عملیاتی عراق تأکید کرد که روحیه ارتش عراق عالی است و نیروهای ایرانی با عقب‌نشینی از صحنه نبرد، صدها کشته به جای گذاشته‌اند.

روزنامه پاکستانی مسلمان: مدافعان خونین‌شهر با روحیه عالی خود شگفتی آفریده‌اند. پانزده روز است که این مدافعان از آب و برق بی‌بهره‌اند. یک پسر جوان 13 ساله که جزء مدافعان این شهر است، گفت: ما تا دم مرگ خواهیم جنگید.

رادیو بغداد: روزنامه ستاره خبرهای مربوط به عملیات نیروی هوایی عراق را با تیتر درشت منتشر کرد و خاطر‌نشان ساخت که جنگنده‌های عراقی ستون‌هایی از تانک‌های نیروهای (امام) خمینی و پیاده نظامشان را بمباران کرده، تلفات هنگفتی وارد آوردند. نیروهای عراقی همچنان به فعالیت خود برای نجات کشتی‌های خارجی محاصره شد در بندر محمره (خرمشهر) و تأمین سلامتی آنها ادامه می‌دهند.

روزنامه کانبرا تایمز (استرالیا): وزیر دفاع عراق: نیروهای عراق از آغاز حمله در 22 سپتامبر تاکنون وارد 6 شهر ایران شده‌اند و حدود 20700 کیلومتر از اراضی ایران را اشغال کرده‌‌اند.

جمهوری‌اسلامی ایران

کارنامه رئیس جمهور (3/8 /59):... شب پیش... پی در پی از آبادان تلفن می‌شد که خرمشهر تمام شد، سقوط کرد و نیرو می‌خواستند... ساعت 4 صبح نیروهای ما در محور ماهشهر ـ آبادان به دشمن حمله کردند. در این حمله کامیاب و ناکام بودند... در ساعت 3 بعدازظهر دشمن از منطقه رانده می‌شود اما نیروهای ما هم بر اثر خستگی زیاد از پا در می‌آیند... و نمی‌تواند بماند و زمین را نگه دارد و هر دو طرف زمین را خالی می‌کنند. به یک نسبت هر دو نیروی ما و خصم ضعف مشابهی داشتیم. هیچ کدام نتوانستیم نیروی احتیاط در محل داشته باشیم و به موقع عمل کنیم و کار را یکسره کنیم. البته ضعف ما بیشتر بوده، برای این که وقتی نیروهای ما ناگزیر آن منطقه را ترک گفته‌اند، روز بعد دشمن توانسته آن جا را در کنترل بگیرد و در خود خرمشهر مواضع جدیدی را اشغال کند.

رئیس مجلس شورای اسلامی:.. عراق به تحریک آمریکا روی حساب‌هایی به ایران حمله کرد و فکر می‌کرد با شرایط ما می‌تواند به آرزوهای خود برسد. در هر حال او حمله کرد، ما هم متقابلاً جواب دادیم.

بیانیه وزارت امور خارجه جمهوری‌اسلامی: وزارت خارجه جمهوری‌اسلامی ایران لازم می‌داند برای روشن نمودن اذهان عمومی و هم‌چنین رفع و جلوگیری از هرگونه تعبیر سوء و بهره‌برداری مغرضانه دربرداشت از عبارت صدور انقلاب، به منظور تخریب محتوای راستین انقلاب اسلامی ایران و اهداف والای انسانی آن مراتب زیر را اعلام نماید.

همان‌طور که رهبر عالی‌قدر فرمودند: منظور از صدور انقلاب کشورگشایی یا دخالت در امور کشورهای دیگر نیست. در جمهوری اسلامی ایران عدم دخالت در امور داخلی دیگران به عنوان یک اصل مورد احترام پذیرفته شده و صراحتاً در قانون اساسی به عنوان یکی از اصول بنیادی سیاست خارجی کشور مورد تأکید قرار گرفته است.

عراق سعدون حمادی، وزیر خارجه عراق: شایعات مبنیبر این که جنگ ایران و عراق طولانی است، نادرست است. ایران می‌تواند خواهان جنگی دیرپا باشد، لکن ایرانی‌ها قادر به مقاومت در چنین جنگی نیستند... اگر ایران خواستار یک جنگ طولانی است، ما خواسته او را برآورده خواهیم کرد... عراق تا تسلیم ایران در مقابل خواسته‌‌های خود به جنگ ادامه خواهد داد. عراق برای پایان جنگ شرطی جز بازپس گرفتن زمینه‌ای خود و شط‌ العرب و عدم دخالت ایران در امور داخلیش ندارد.

وزیر مشاور عراق: عراق دلایلی از سربازان به اسارت درآمده، به دست آورده است مبنی‌بر این که لیبی و سوریه در جنگ عراق با ایران، کمک در اختیار ایران می‌گذارند... به مجرد این که ایران حقوق ارضی ما را به رسمیت بشناسد، سربازان عراقی به کشور خود بازخواهند گشت و بغداد آماده است به هر ابتکاری در راه صلح، به شرط آن که سوریه در آن دخالت نداشته باشد، بپیوندد. تلاش‌های صلح شورای امنیت سازمان‌ملل منحصراً برای بحث پیرامون جنگ ایران و عراق تشکیل جلسه داد و تقاضای کشورهای بریتانیا و فیلیپین را برای پایان دادن به جنگ با استفاده از وسایل صلح‌آمیز مطرح کرد.

نماینده فیلیپین در شورای امنیت: برای حل اختلافات ایران و عراق طرفین بایستی ابتدا به جنگ پایان دهند و سپس مناطق حایلی بین نیروهای دو کشور به وجود آید. سپس سازمان‌ ملل‌متحد باید تشکیلاتی در نیروهای منطقه جنگ زده برای کمک به جدا ساختن نیروهای ایران و عراق ایجاد کند.

شاذلی، قلیبی، دبیرکل اتحادیه عرب: ما از نزدیک کوشش‌های کشورهای مختلف را برای متوقف ساختن جنگ دنبال می‌کنیم و سپس روابط دو کشور همسایه را بر‌پایه برادر اسلامی، عدالت و رفتار خوب با همسایه، بهبود خواهیم بخشید.

نماینده ایران در سازمان‌ملل:... هجوم عراق به ایران بر اساس یک تجاوز از پیش طراحی شده بود که دقیقاً با قطعنامه 314 سازمان‌ملل در مورد تجاوز منطبق است. به علاوه، این یک تجاوز عادی نیست که حاکمیت ملی ما را نقض و اراضی ما را تصاحب کرده باشند، بلکه این کفار جنایتکار به خرابی شهرها و اقتصاد ما و قصابی مردم پرداخته‌اند.... این تجاوز به قصد بر‌هم زدن مرزهای بین‌المللی علیه اصول و قوانین عام بین‌المللی انجام می‌شود، حال آن که مرزهای ایران و عراق بر‌اساس قرارداد 1975 الجزایر تعیین شده است و هیچ‌کس حق نقض آنها را ندارد.... شورای امنیت بر‌اساس منشور‌ ملل متحد موظف است تجاوز از قبل طرح‌ریزی شده عراق را محکوم کند و خروج متجاوزین عراقی را خواستار گردد و غرامت خرابی و کشتار را از متجاوزین بخواهد و بالاتر از همه مقامات رژیم صدام را به عنوان جنایتکار محکوم کند. ما خود متجاوز را بیرون خواهیم راند....ارگان‌های سازمان‌ملل اگر نتوانند اصول و آرمان‌های این سازمان را در عمل پیاده کنند، چگونه وجود خود را توجیه خواهند کرد؟ شورای امنیت درباره این تجاوز صریح حکومت عراق علیه صلح و امنیت جهانی، نمی‌تواند وظیفه خود را انجام دهد، پس وجود خود را نفی کرده و خود را بی‌اعتبار کرده است.... این با شورای‌امنیت است که راه خود را انتخاب کند. آنچه مسلم است، ما می‌جنگیم و سرانجام متجاوز را به جای خود می‌نشانیم.

اقدامات و مواضع کشورها

وزارت امور خارجه امریکا این اتهام عراق را که امریکا در جنگ کنونی ایران و عراق جانب ایران را گرفته است تا مقدمات آزادی گروگان‌های امریکایی را فراهم کند، بی‌اساس خواند... در جنگ ایران و عراق، امریکا جانب ایران را نگرفته است و سیاست امریکا در این درگیری بدون وجود بحران گروگان‌ها نیز تفاوتی نمی‌کرد.

سخنگوی وزارت خارجه امریکا:... آمریکا با تجزیه خاک هر کشوری با توسل به زور مخالف است و پیروی از این سیاست به آن معنی نیست که امریکا سیاست بی‌طرفی خود را کنار گذاشته است... امریکا در درگیری دو کشور ایران و عراق همچنان بی‌طرف خواهد ماند، ولی سعی خواهد کرد در مقام یک کشور عضو شورای امنیت نقشی را که در این سازمان در مورد هر جنگ مشابهی به عهده دارد، اجرا کند.

سفیر امریکا در سازمان‌ملل: امریکا معامله‌ای با ایران برای آزادی گروگان‌ها در قبال تحویل سلاح انجام نداده است... در مورد 400 میلیون دلار سلاح‌های سفارشی ایران که ارسال آن پس از گروگان‌گیری متوقف شد، تصمیمی گرفته نشده است... احتمال آزادی قریب‌الوقوع گروگان‌ها به دلیل توافق‌های به عمل آمده بین ایران و امریکا نیست، بلکه دلیل آزادی آنها این است که ایران به نقطه‌ای رسیده که آماده عمل است.

رئیس هیأت نمایندگی شوروی در کمیته همبستگی با کشورهای آفریقایی و آسیایی: کاملاً واضح است که ادامه جنگ ایران و عراق فقط به نفع کسانی است که می‌خواهند نفت خاور نزدیک و خاورمیانه را تصاحب کنند. وزیران خارجه کشورهای جامعه اروپا به اتفاق‌آراء موافقت کردند اگر گروگان‌های امریکایی آزاد بشوند، دیگر دلیلی برای ادامه تحریم اقتصادی علیه ایران باقی نخواهد ماند و این کشورها بی‌درنگ کلیه مجازات‌های اقتصادی خود را علیه ایران لغو خواهند ساخت. مسائل خلیج‌فارس کشتیرانی بین‌المللی به صورت عادی و با آرمش در قلمرو دریایی عمان ادامه دارد.

منابع رسمی مسقط گفتند نیروی دریایی عمان امنیت و آزادی رفت و آمد نفتکش‌ها را در تنگه تضمین می‌کند.... عراق در پی کوشش‌هایی که برای تخلیه کشتی‌های تجارتی خارجی از شط‌‌‌ العرب می‌شود، اعلام کرد کشتی‌های خارجی می‌توانند از منطقه جنگ‌زده خارج شوند مشروط بر آن که با پرچم سازمان صلیب سرخ‌ بین‌المللی حرکت کنند.... تعداد ناوهای جنگی امریکا در خلیج‌فارس و اقیانوس هند به 33 فروند و سه ناو هواپیمابر کانستیلین، میدوی و آیزنهاور رسیده است.

روس‌ها نیز 29 فروند ناو و کشتی نظامی در این ناحیه دارند. انگلستان علاوه بر ناو جنگی کاونتری، یک ناو موشک‌انداز نثیز از سنگاپور به خلیج‌فارس گسیل داشته است. فرانسه ناو موشک‌انداز سافرن را به خلیج‌فارس ارسال کرد و استرالیا ناو هواپیما‌بر ملبورن را با پنج کشتی به این ناحیه روانه کرد.

تحلیل‌ها و تفسیرها

رادیو اسرائیل: واشنگتن قبول مسئولیت نموده که جریان حیاتی نفت از خلیج‌فارس را حفظ و تامین کند و از حمله به شیخ‌نشین‌های خلیج ممانعت نماید. دخالت امریکا در این جنگ دخالت اتحاد شوروی را به همراه دارد. اگر ایران با حمله عراق تجزیه شود، مسکو از اوضاع سوء‌استفاده کرده، نفوذ خود را گسترش خواهد داد. ثانیاً اگر عراق درصدد برآید سه جزیره عربی مسلط بر تنگه‌هرمز را به تصرف درآورد یا بخواهد استان نفت‌خیز خوزستان را به خاک خود ضمیمه کند، امریکا مجبور به دخالت خواهد شد. ثالثاً اگر ایران درمقابل یک شکست تحقیرآمیز و یا درگیری طولانی قرار گیرد، ممکن است به سایر کشورهای شیخ‌نشینی خلیج حمله کند. عراق قدرت و ظرفیت آن را ندارد که ایرانیان را وادار به مذاکره نماید و ایران نیز قدرت و نیروی لازم را برای اخراج عراقی‌ها ندارد.

روزنامه پراودا (چاپ مسکو):

واشنگتن با ایجاد این جنگ سه هدف اساسی داشت: یکی تضعیف ارتش ایران، دوم منصرف ساختن عراق از جنگ با اسرائیل و سوم ایجاد شرایط مطلوب برای یک دخالت نظامی مستقیم در امورد داخلی دو کشور و منطقه خلیج‌فارس.

هرالد‌تریبیون:... هدف از طرح جنگ عراق از بین بردن تهدید ایرانیان در مورد شاهراه آبی شط‌‌العرب بود که بندر عراقی بصره را به خلیج‌فارس متصل می‌کند. هدف دیگر از اجرای این طرح، آزاد کردن مردم عرب‌زبان خوزستان است. از نقطه نظر تاکتیکی این اقدام ایجاب می‌کرد نیروهای عراقی به علت مشکلات زمینی و وسعت نسبتاً زیاد با احتیاط پیشروی کنند.

روزنامه بلگراد (چاپ یوگسلاوی): با وجود ادامه حملات شدید عراقی‌ها، ایرانیان همچنان استوار ایستاده‌اند و شکست نخورده‌اند، زیرا معتقدند آینده به نفع آنهاست. ایران کشوری است بزرگ با ظرفیت و نیروی عظیم که توانسته این نیرو و ظرفیت را به خوبی سازمان دهد. ایرانیان تسلیم ناپذیرند.

نیوزویک:... صدام در 43 سالگی مصمم است خود را در مقام یکی از قوی‌ترین رهبران عرب ببیند و حاضر نیست سرنگونی‌اش را با اشتباهاتی که مرتکب شده، پیش‌بینی نماید. او با طرح بی‌رحمانه‌ترین نقشه‌ها در صدد است پا جای پای شاه مخلوع ایران بگذارد و ژاندارم خلیج‌فارس شود.